در برابر اين نياز البته كه هر كدام از ما كم و بيش مسئول هستيم. ما بايد بيش و پيش از هر چيز با خودمان فكر كنيم كه در آن نقش هر چند كوچكي كه در ساختن اين جامعه داشتهايم، چه خطايي كردهايم كه جامعهمان چنين مشكلاتي پيدا كرده است. اين مهم است. جامعه سالم اين همه نيازمند ندارد.
در قدم بعد بايد ببينيم چه ميتوانيم انجام دهيم تا اين نيازها را كم كنيم و اين نيازمندها را به سطح معمول زندگي بازگردانيم و حق انسانيشان را از آنان دريغ نكنيم. اين توصيف مومنان در قرآن كه «نيازمند و محروم در داراييهاي آنان حقي دارند» ميتواند به همين معني باشد كه مومنان كساني هستند كه مسئوليت خودشان را در برابر نيازمندان جامعه درك ميكنند و درصدي از داراييهايشان را براي جبران خطاهايي كه كردهاند، اختصاص ميدهند.
طبيعتا وقتي شما قسمتي از پولت را حق نيازمندان دانستي، تا اين حق را به صاحبش نرساني آرامش نداري و وقتي رساندي انتظار نداري كه او خود را مديونت ببيند و تشكر كند. باز اين توصيه كه «صدقههايتان را با منت و اذيت باطل نكنيد» به همين حال اشاره ميكند. صدقه را بايد از سر صدق و راستي داد. در صدقهاي كه با منت و اذيت درآميختياش ديگر صدق و راستياي باقي نميماند.
الان آغاز زمستان است. فرصت خوبي است كه حق نيازمندان و محرومان را به آنان برسانيم. حدود 3ماه ديگر شب سال نو است و فرصتي ديگر براي رساندن حق نيازمندان و محرومان به دستشان. فقط كافي است يادمان باشد حق آدمها را به دستشان ميرسانيم. كافي است يادمان باشد حق را با منت و اذيت نميرسانند. كافي است يادمان باشد كه ما در برابر اين نابسامانيها مسئول هستيم. اگر اينها را يادمان باشد حاضر نميشويم به شيوه شوها و جشنهاي تلويزيوني به نيازمندان كمك كنيم. در سكوت و پنهاني حق آنان را به دستشان ميرسانيم و بابت تأخير در اين كار از آنها عذرميخواهيم؛ مثل آن امام مهربان شبهاي كوفه.