اين يعني حواستان باشد، آن چيزي كه ميبينيد و تصور ميكنيد، با واقعيت و حقيقت خيلي فرق ميكند و مواظب خطاي ذهنيتان باشيد كه اگر دقت نكنيد، مراقبت نكنيد، هوشيار نباشيد، وقتي متوجه خطاي ذهنيتان ميشويد كه ديگر خسارت به بار آمده و آسيب ديدهايد. در ذهن ما پدر و مادرها هم يك خطاي ذهني بزرگ وجود دارد كه فكر ميكنيم بچهها را ميتوانيم آنطور كه ميخواهيم، آنطور كه سفارش ميدهيم، آنطور كه به زبان ميآوريم و دستور ميدهيم پرورش دهيم. فكر ميكنيم بچهها كاردستيهاي كوچكي هستند كه هرطور بخواهيم ميسازيمشان و تربيتشان ميكنيم. واقعيت اما از جنس ديگري است. فرايند تربيتي بچهها فرايندي پيچيده و دراز مدت است كه مهمترين خصوصيت آن الگوگيري از پدر و مادر است.
اگر تمام كتابهاي تربيتي دنيا را بخوانيم، همه راهكارهاي روانشناسي تربيتي را استفاده كنيم، تمام ترفندهاي پرورشي و آموزشي را در تربيت فرزندمان بهكار ببنديم ولي به اين نكته مهم توجه نكنيم، در زمينه تربيت فرزندانمان به موفقيتي نخواهيم رسيد. بچههاي ما آنگونه پرورش پيدا ميكنند كه ما رفتار ميكنيم، حرف ميزنيم و عمل ميكنيم، نه آنگونه كه ميخواهيم و در ذهن داريم. در گيرودار زندگي روزمره، هنگام عصبانيت، هنگام فشار، پشت چراغ قرمز، وقتي كسي جلوي اتومبيلمان ميپيچد، وقتي حقي از ما ضايع ميشود، وقتي جريمه ميشويم و... گاهي از كوره در ميرويم و بهخود اجازه ميدهيم كه از هر لفظي استفاده كنيم، بد و بيراهي بگوييم، ناسزايي نثار طرف مقابلمان كنيم يا رفتار نامناسبي از خود بروز دهيم.
درست در همين لحظههاست كه چشمان ناظر فرزندان ما، همانند قويترين و دقيقترين دوربينهاي فيلمبرداري، تمامي حركات و رفتارهاي ما را تمام و كمال ضبط ميكنند و بعدها در فرصتهاي ديگر، بارها و بارها با خود مرور ميكنند و در اعماق وجود پاكشان، جاي ميدهند. همان لحظهاي كه ناراحتيم، جوش آوردهايم، جريمه شدهايم، يا يقه كسي را در دستانمان مچاله كردهايم، همان لحظهاي كه به تنگ آمدهايم، درست در همان لحظه، در موقعيت حساس آموزش به فرزندانمان هستيم؛ آموزشي براي يك عمر زندگي. اين بار اگر در چنين موقعيتي قرار گرفتيد يك لحظه دكمه استپ را فشار دهيد، به چشمان كنجكاو فرزندتان كه به شما خيره شدهاند، نگاه كنيد و عاقلانهتر رفتار كنيد.