سيدتقي يماني يكي از علتهاي اين پديده را ثبت غيرالكترونيك اطلاعات ميداند كه موجب ميشود اين اطلاعات به موقع تحليل نشود و در دسترس تصميمگيران قرار نگيرد.
آمارهاي مختلفي از ميزان چاقي در كشور و رتبه ما در ردهبندي چاقي جهاني وجود دارد. براساس يكي از اين آمارها كه سازمان اطلاعات آمريكا در سال2013 آن را منتشر كرده است، ايران در رتبه41 جهان قرار دارد و براساس آمار ديگر، ايران هفتاد و هفتمين كشور چاق دنياست. وزير بهداشت به همين آمار استناد كرده و رتبه ايران در چاقي را 77 دانسته است.
رضا ملكزاده معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت، در ارديبهشت93، ۶۵ درصد مردم ايران را مبتلا به چاقي و اضافه وزن و چاقي را اپيدمي كشور دانست. اين در حالي است كه رسول ديناروند معاون ديگر وزير بهداشت به فاصله يك سال بعد، آمار ديگري ارائه داد و از چاقي 50درصدي ايرانيان خبر داد. تنها چند هفته قبل از سخنان ديناروند، وزير بهداشت كه به مناسبت هفته سلامت به اتفاق شهردار تهران و وزير ورزش در پياده روي خانوادگي شركت كرده بود، آمار ديگري از چاقي ارائه كرد. وي گفت: «متأسفانه 40درصد جمعيت كشور اضافه وزن دارند و نزديك به 20ميليون نفر از افراد كشور دچار چاقي هستند كه اين موضوع بسيار بد است و گرفتاريهاي زيادي را بهخصوص براي نسلهاي آينده ايجاد خواهد كرد.» آمار معاون بهداشت وزير بهداشت با آمار وزير متفاوت است. براساس آمار علياكبر سياري 48درصد جامعه ايراني چاق هستند.
آمار ديگر چاقي را رئيس دانشگاه شهيد بهشتي ميدهد. علي اصغر پيوندي ميگويد: «در حال حاضر ۵۰۰ ميليون نفر در دنيا دچار چاقي هستند كه در ايران اين آمار ۲۵ميليون نفر است.»
- چاقي نوجوانان
آمار بالاي چاقي نوجوانان مدتي است كه خبرساز شده است. وزير بهداشت آبان سال93 تفاهمنامهاي با وزير آموزش و پرورش امضا كرد. پس از آن قاضيزاده هاشمي از تشكيل كارگروهي براي نظارت بر بوفههاي مدارس كشور هم خبر داد و از اين بابت بهشدت ابراز نگراني كرد. در حالي وزير بهداشت از آمار 15درصدي چاقي در مدارس سخن ميگويد كه در اين بخش هم آمارهاي مختلفي وجود دارد.
بهطور مثال معاون تربيت بدني آموزش و پرورش خراسان شمالي ميگويد: براساس آمار 28درصد دانشآموزان اين استان چاق هستند. بهرام سليمانيان منبع آمار خود را يك نمونهگيري كاملا تصادفي در 3شهرستان استان خراسان شمالي عنوان ميكند و ميافزايد: در سالجاري طرح پايش قد و وزن براي دانشآموزان پايه پنجم ابتدايي انجام خواهد گرفت و پس از آن والدين دانشآموزان چاق به مدرسه فراخوانده شده و مكلف ميشوند كه موضوع كاهش وزن فرزند خود را پيگيري كنند.
آماري كه ناصر ابراهيمي، رئيس بخش گوارش بيمارستان امام خميني (ره)، از چاقي نوجوانان ارائه ميدهد دوبرابر آمار وزير بهداشت است. وي ميگويد: 30درصد از نوجوانان در كشور چاق هستند كه 70درصد از آنان دچار چاقي مفرط هستند.
در حالي اين تعارضات در آمار وجود دارد كه از سالها پيش در سراسر كشور، سيستم ثبت قد و وزن كودكان وجود داشته است و اين اطلاعات ابتدايي از بدو تولد تا دوره نوجواني در كارتهاي رشد ثبت ميشده است. عدموجود نظام الكترونيك يكپارچه موجب شده كه اين اطلاعات بهصورت پراكنده بمانند و بهدست مسئولان و تصميمگيران سلامت نرسند.
- مسئول جديد آمار وزارت بهداشت
وزير بهداشت 16دي94 طي حكمي سيدمحمود تارا را بهعنوان سرپرست دفتر آمار و فناوري اطلاعات منصوب كرد. در اين حكم آمده است: انتظار ميرود در دوران مسئوليت خود با سرلوحه قرار دادن محورهاي زير، بلوغ متناسب اين حوزه را در پاسخ گويي به نيازهاي اطلاعاتي روزافزون نظام سلامت كشور تسريع نماييد:
1. بهبود و ارتقاي سلامت و رضايت شهروندان با تسهيل و تسريع دسترسي آنها از طريق فراهمسازي بسترها و سامانههاي لازم
2. تأمين زيرساختهاي لازم براي پيادهسازي بهينه پرونده الكترونيك سلامت شهروندان
3. توسعه سيستمهاي اطلاعاتي براي كليه سطوح مديريتي حوزه سلامت براي حركت به سمت پايش عملكرد و برقراري امكان نظارت يكپارچه
- نقشه علمي چاقي كشور
پنجمين كنگره پيشگيري و درمان چاقي از ۲۵ تا ۲۷ آذر امسال در مركز همايشهاي بيمارستان ميلاد برگزار شد. بهگفته شهرام علمداري دبير اين كنگره، مهمترين محور اين كنگره بحث چاقي كودكان و همچنين مديريت استراتژي نقشه علمي چاقي در ايران بوده است. بهگفته وي پيش از اين نقشه علمي چاقي در كشور نداشتهايم و براي نخستين بار در اين كنگره الگويي از نقشه چاقي رونمايي شد.