داوود حاجيقاسم علي گفت: در سالهاي گذشته جايگزيني كارت هوشمند به جاي دفترچه بيمه مطرح بود ولي برنامه ما اين است كه فقط شماره ملي افراد جايگزين دفترچه بيمه شود. وي افزود: در سال بيش از 20ميليون دفترچه بيمه چاپ ميكنيم كه هزينه كاغذ و چاپ آن، حدود60ميليارد تومان ميشود.
صرفهجويي بيمهها از محل حذف دفترچهها، فقط هزينههاي كاغذ و چاپ نيست. سوءاستفادههايي كه از دفترچههاي بيمه صورت ميگيرد، با اجراي اين طرح از بين خواهد رفت. رسول ديناروند، رئيس سازمان غذا و دارو پيش از اين از وجود شبكههاي قاچاقي خبر داده بود كه با فريب مردم از دفترچه بيمه آنان سوءاستفاده ميكنند و مبلغ بيمه يك داروي گرانقيمت را بدون جابهجايي دارو از بيمه دريافت ميكنند. اين شبكههاي قاچاق غالبا در نزديكي داروخانههاي شلوغ شكل ميگيرند. اوايل ديماه انجمن داروسازان كشور اعلام كرد اسنادي در دست دارد كه نشان ميدهد برخي داروهاي خاص و گرانقيمت كه در داروخانه هلال احمر توزيع ميشوند، توسط دلالان در ناصرخسرو به فروش ميرسند.
ديناروند گفته بود كه علاوه بر جلوگيري از سوءاستفادهها، حذف دفترچهها و جايگزيني نسخه الكترونيك ميتواند مصرف داروي كشور را 10درصد كاهش دهد و چون اين به نفع بيمههاست، آنها بايد به نسخهنويسي الكترونيك ورود كنند.
بيمهها سالهاست كه از حذف دفترچه بيمه كاغذي حرف ميزنند. دستكم از سالهاي مياني دهه80 وعده حذف اين دفترچهها داده ميشد. ابتداي سال89، معاون وقت سازمان تأمين اجتماعي وعده داده بود كه تا پايان سال دفترچههاي كاغذي را جمع و كارتهاي هوشمند را جايگزين آن ميكند. اين وعدهها بارها و بارها تكرار و تمديد ميشدند. مردادماه سال گذشته مديرعامل سازمان تأمين اجتماعي دوباره اين وعده را تكرار كرد. سيدتقي نوربخش گفت كه ظرف مدت 3ماه تمامي دفترچههاي تأمين اجتماعي حذف خواهند شد و كارتهاي هوشمند جايگزين آنها ميشود.
الكترونيكيشدن دفترچههاي بيمه علاوه بر آسانكردن كار بيمهشدگان و از بين بردن تخلفات، فوايد بسيار ديگري هم دارد. اگر بيمه الكترونيك شود، تمامي سوابق پزشكي يك فرد بهصورت الكترونيك ثبت ميشود. اين ميتواند هم مشكلات آماري كشور را حل كند و هم از تكرار بسياري از آزمايشها و عكسبرداريها جلوگيري ميكند. با جمعشدن اطلاعات پزشكي فرد، پرونده الكترونيك سلامت شكل ميگيرد. تشكيل پرونده الكترونيك سلامت براي تمامي افراد جامعه، از وظايفي است كه سالهاست قانون بر عهده وزارت بهداشت گذاشته و مسئولان اين وزارتخانه در دولتهاي مختلف در انجام اين وظيفه كوتاهي كردهاند.
انجام اين كار در سال89 در قانون برنامه پنجم نيز گنجانده شد. براساس ماده 35قانون برنامه پنجم توسعه وزارت بهداشت مكلف شده نسبت به استقرار پرونده الكترونيكي سلامت در هماهنگي با مركز آمار ايران اقدام كند. اما اين تكليف قانوني همچنان بر زمين مانده است. سال 83مسعود پزشكيان وزير بهداشت وقت بهرهبرداري از فاز اول پرونده الكترونيك سلامت را تا پايان همان سال وعده داد. كامران باقري لنكراني، وزير بهداشت بعدي، اين طرح را يكي از بزرگترين پروژههاي وزارت بهداشت دانست. اما تا پايان دوره وزارتش پيشرفت چنداني در پرونده الكترونيك سلامت حاصل نشد. وي چندماه پس از پايان وزارتش به اجراي موفق كارت سوخت اشاره كرد و گفت: در كارت سوخت از حجم عظيمي از فناوري اطلاعات استفاده شد. پرونده الكترونيك هم بايد با عزم و تجميع قوا اين چنين عملياتي شود.
مرضيه وحيد دستجردي در سال91 قول داد كه تا پايان سال پرونده الكترونيك سلامت را براي 50درصد جمعيت كشور اجرا كند. او ميخواست از ظرفيت كارت ملي هوشمند هم استفاده كند و توافقاتي با سازمان ثبت احوال هم انجام داده بود اما نه از كارت ملي هوشمند خبري شد و نه از كارت الكترونيك سلامت.
ناصر كلانتري، رئيس مركز مديريت شبكه و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت اوايل ديماه گفت: «2ماه است در دانشگاه علوم پزشكي تهران در حال اجراي آزمايشي مدل اوليه پرونده الكترونيك سلامت هستيم و نتيجه خوبي هم داشته است. شيراز هم در اين زمينه شروع بهكار كرده است. استان مازندران هم پرونده الكترونيك خاص خودش را دارد و خوب كار ميكند.» مشكلي كه اكنون مديركل بيمهگري و درآمد سازمان بيمه سلامت از آن سخن ميگويد، تعدد نرمافزارهاي بيمارستانهاست. او ميگويد در حال حاضر 50نرمافزار مختلف در بيمارستانها وجود دارد. با وجود متوليان مختلف (بيمهها، وزارت بهداشت و بيمارستانها) بيم آن ميرود كه به جاي اينكه پرونده الكترونيك سلامت بهصورت يكپارچه در كشور اجرا شود، هر بخش براي خود پرونده الكترونيك سازماني راه بيندازد.
- كاهش خطاهاي پزشكي با نسخه الكترونيك
از سال 2001طرحي در 1500بيمارستان آمريكا به اجرا درآمد كه در اصطلاح «همهچيز را در دنياي ديجيتال وارد كنيد» نام گرفت. براساس اين طرح، پزشكان براي نسخهنوشتن به جاي قلم و كاغذ از رايانه استفاده ميكردند. استفاده گسترده از اين برنامه در بيمارستانهاي مزبور با كاهش قابل توجه خطاهاي پزشكي همراه بود، چرا كه مشكلات ناشي از بدخط يا ناخوانا بودن نسخهها، تشابهات نام داروها يا جا به جا شدن نام بيماران كمتر صورت ميگرفت. اين امر در آمريكا باعث 66درصد كاهش خطاي پزشكي شده است. براساس يك آمار پيش از آن سالانه 7هزار نفر در آمريكا بهعلت بدخطي نسخههاي پزشكان جان خود را از دست ميدادند.