دوستان جاني رفقاي گرمابه و گلستانند كه بيشتر اوقات را با هم ميگذرانند و بسيار از هم تأثير ميپذيرند. دوستي در زندگي ما مسئله بسيار مهمي است كه گاه سرنوشت آدمي را رقم ميزند، تصويرها و تصورات زندگي را معنا ميبخشد و آرامآرام شكل و شخصيت آدمي را جهت ميبخشد. شايد از همين منظر است كه امام(ع)، بهويژه در بحثهاي تربيتي خود بر اين امر كوشيدهاند.
اما سخن اينجاست كه چگونه با دوستان جاني بياميزيم؟ به فرازهايي از كلام مولا دل و جان بازيم: پيوند دوستي را پاسدار كه چه زشت است بريدن دوستي پس از پيوند، و بيوفايي پس از برادري، و دشمني پس از صفا(و صداقت) و ازميان رفتن الفت و صميميت پس از استحكام و استواري(غررالحكم).
دوستان جاني با يكديگر صادقند و در كردار و گفتار جز صداقت رهي نميپويند؛ هنگامي كه دوست تو را به برادري برگزيد، براي او(چون) بندهاي باش و صداقت در وفاداري و نيكويي و صفا و صميميت را به او عطا كن(غررالحكم).
شرط دوستي نيست عهدشكني كه برترين پشتيبانان، يار وفادار، پاك و پايدار است(غررالحكم).لب به شكايت از دوست، تنها نزد او باز كن، نه ديگري كه گلايه نزد دوست بردن، زندهكننده رفاقت است(غررالحكم).
با دوست خويش هميشه خوشرو و خوشرفتار بودن كه خوشرويي، كمند دوستيهاست(حكمت5).همواره با دوست يكرنگ و يكدله باش و هرگز حق برادرت را در اعتماد و يكرنگي ضايع مكن، چه اگر حق دوستات را ضايعسازي، دوستي را تباه كردهاي.
درهرحال ميانهرو باش و آنقدر خودماني مشو كه پردهاي ميانتان باقي نماند. امام(ع) چه زيبا فرمودند: هرگز تمام رازهاي خويش را با كسي در ميان مگذار، چراكه ممكن است روزي اختلاف بروز كرده و دوست امروزين دشمن فردايت شود (نامه31).هميشه رازدار باش كه اين حق هميشگي دوستي و انسانيت است.
هميشه انعطافپذير باش كه آنكه درخت وجودش انعطافپذير باشد، شاخسارش فراوان شود(حكمت205)؛ يعني دوستان زيادي بهدست ميآورد.زنهار! هرگز بد دوستات را مگو و بدگويي مردمان را در حق دوست ايمانيات مپذير كه آنكه بداند برادرش در دين ثابت قدم و استوار است و به راه راست ميرود، نبايد به بدگوييهاي مردم در حق او گوش فرادهد(خطبه141).