نخستین همایش بین‌المللی مستندنگاری پیشرفته آثار تاریخی دیروز در شرایطی برگزار شد که معاون میراث فرهنگی کشور از تجهیز ۹۰پایگاه میراث فرهنگی کشور به ابزارهای مستندنگاری آثار تاریخی خبر داده و گفته است که به‌زودی مرکز مستندنگاری آثار تاریخی در ایران ایجاد می‌شود.

سيدمحمد بهشتي؛ رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي اما در اين همايش اعلام كرد: از دهه70 تاكنون كتيبه بيستون، تخت جمشيد و آثار ديگر در وضعيت بدتري قرار گرفته‌اند كه منشأ اين اتفاق عواملي همچون آب و هوا و مسائل ديگر است.رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي بدترشدن وضعيت آب و هوا را روي ديگر استفاده غلط از تكنولوژي خواند كه موجب ايجاد فرسايش در آثار تاريخي كشور شده است.

بهشتي با اشاره به اينكه استفاده نادرست از تكنولوژي، آثار فرهنگي، تاريخي و هنري را تهديد مي‌كند، گفت: استفاده خوب از تكنولوژي اين امكان را مي‌دهد كه عمر آثار تاريخي افزايش بيابد و اسناد مطمئن و دقيقي توليد شود. او گفت: بايد به منظومه علمي جهان پيوسته و از جديدترين يافته‌ها بهره‌مند شويم. رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي مستندسازي آثار تاريخي را روي ديگر حفاظت از آثار تاريخي خواند و افزود: آثار تاريخي كه طي سال‌ها توانسته جان سالم به در ببرد در طول عمر ما دچار تغيير و تحول و صدمه بسيار شده است.

او با اشاره به اينكه اين استفاده نادرست از تكنولوژي آثار فرهنگي، تاريخي و هنري را تهديد و به آنها حمله كرده است، گفت: تكنولوژي البته اين امكان را هم مي‌دهد كه عمر آثار افزايش بيابد و اسناد مطمئن و دقيق توليد مي‌كند تا اگر حتي آثار صدمه ديدند آنها را در اختيار داشته باشيم.به گفته بهشتي، با بهره‌گيري از فناوري‌هاي جديد حفاظت از آثار تاريخي تضمين مي‌شود.

  • نياز شديد به مستندنگاري آثار تاريخي

محمدحسن طالبيان، معاون ميراث در اين همايش با اشاره به مستندنگاري آلبوم خانه كاخ گلستان براي ثبت آن در حافظه بشري يونسكو گفت: سرعت فرسايش آثار تاريخي از نظر انساني و طبيعي نه‌تنها در ايران بلكه در جهان روزبه‌روز بيشتر مي‌شود و ابزار مهمي كه نسل آينده را با هويت و فرهنگ خود آشنا مي‌كند، مستندنگاري است.وي افزود: سرزمين ما به‌دليل وسعت و تنوع تاريخي و فرهنگي و همچنين بلاياي طبيعي نيازمند مستندسازي اساسي است.

به گفته طالبيان، اكنون كه قطار ميراث فرهنگي آرام آرام به راه اصلي خود بازمي‌گردد مي‌توان با همكاري سازمان‌هاي بين‌المللي و استفاده از تجربيات آنها دانش‌افزايي در زمينه ميراث فرهنگي را تداوم بخشيد. او با اشاره به تجربيات سايت‌هاي گوناگون ميراث فرهنگي سراسر كشور در زمينه مستندنگاري، گفت: براساس توافقي كه با پروفسور علي اكتسابي رئيس لابراتوار مستندسازي و تصويرگري تحليلي دانشگاه كيوتو ژاپن صورت گرفت، قرار شد پايگاه‌هاي ميراث فرهنگي در سراسر كشور به كانون‌هاي دائمي مستندنگاري تبديل شوند.

  • ثبت جهاني 3900عكس تاريخي ايران

پروفسور علي اكتسابي، رئيس لابراتوار مستند‌سازي‌ و تصويرگري تحليلي دانشگاه كيوتو ژاپن نيز زحمات فعالان ميراث فرهنگي در ايران را براي حفظ آثار تاريخي قابل تقدير دانست و گفت: در دنياي امروز با پيشرفت تكنولوژي همان اندازه كه توليد فرهنگ افزايش يافت، تخريب آثار فرهنگي نيز افزايش داشت. او اعلام كرد: با راه‌اندازي لابراتوار مستندسازي كاخ گلستان 3هزارو900 عكس مهم و تاريخي كه براي ايران و جهان اهميت بسيار دارد در حافظه جهاني يونسكو ثبت مي‌شوند.

پروفسور اكتسابي افزود: براساس تفاهمنامه‌اي كه با پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي و فرهنگي امضا كرديم نيز لابراتوار مشتركي راه‌اندازي شده و در مدت زمان كم توانستيم با نصب دستگاه‌هاي تخصصي كار را آغاز كنيم.

وي با اشاره به مستند نگاري فرش‌هاي نفيس كه توسط لابراتوار مستندسازي دانشگاه كيوتو ژاپن و همكاري كارشناسان ايراني صورت گرفت، افزود: انتخاب فرش‌هاي ايراني براي مستندنگاري تصادفي نبود. زيرا اصالت و مرجعيت فرش ايراني با توجه به ارزشي كه در سطح جهان دارد بايد مستند شود تا اگر كشوري خواست نمونه‌اي شبيه به آن توليد كند به ارزش واقعي آن آگاه باشد. 95درصد ديجيتال‌سازي آثار تاريخي جهان توسط لابراتوار مستندسازي و تصويرگري تحليلي دانشگاه كيوتو ژاپن صورت گرفته و 5درصد مابقي نيز توسط موزه‌هاي بزرگ جهان انجام شده است. نخستين همايش و كارگاه بين‌المللي 3روزه مستند نگاري پيشرفته در حوزه ميراث فرهنگي توسط پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي و فرهنگي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و با شركت انديشمندان و پژوهشگراني از كشورهاي ايران، ژاپن، مالزي، آمريكا، مصر، فيليپين، آلمان و همچنين هنگ‌كنگ كه از ديروز آغاز شده است فردا به‌كار خود پايان مي‌دهد.