همشهری دو - تارا رستم‌زاد: هر شغلی دردسرها و آسیب‌های خاص خودش را دارد اما معلمی از آن دست مشاغلی است که تا وقتی مشغول به‌کار نشوید، دشواری‌هایش را درک نمی‌کنید.

 براي تاب آوردن دشواري‌هاي معلمي فقط نياز نيست كه از ذهن و فكرتان مايه بگذاريد. معلم بودن تبعات جسماني هم دارد. وضعيت‌هاي ويژه‌اي كه براي شاغلان اين حوزه پيش مي‌آيد، مي‌تواند، آسيب‌هاي جسمي گسترده‌اي براي‌شان ايجاد كند؛ آسيب‌هايي كه البته با كمي دقت و توجه قابل پيشگيري هستند.

  • پاهاي هميشه دردناك

پادرد و مشكلات مفصلي در اندام‌هاي تحتاني، يكي از دردهاي مشترك معلمان است؛ دردي كه عامل اصلي آن، ايستادن طولاني مدت است و واريس، كمردرد و درد زانو معمولا از عواقب آن است. واريس در واقع نوعي گرفتگي غيرعادي و پيچ خوردگي وريدهاي سطحي است كه به‌دليل گردش خون غيرعادي ناشي از ايستادن طولاني‌مدت ايجاد مي‌شود. نشستن‌ طولاني مدت و بي‌حركتي هم به همين اندازه خطرناك است و مي‌تواند باعث ايجاد واريس شود. در واقع ايستادن از نشستن بدتر است چون به جز واريس، احتمال چاقي شكمي را هم بالا مي‌برد و اين يعني تهديدي جدي براي سلامت قلب شما.

راه‌حل:
1- براي مدت طولاني ثابت نايستيد. در كلاس راه برويد و به طرفين بچرخيد.
2- كفش مناسب بپوشيد تا ايستادن، باعث كمردرد و زانودردتان نشود.
3- هنگام نشستن از زيرپايي استفاده كنيد تا پاهايتان آويزان نماند.
4- اگر مجبور به ايستادن طولاني مدت هستيد، وزنتان را به‌صورت متعادل روي پاها منتقل كنيد تا به يك پا بيش از ديگري فشار نيايد.
5- شما نياز به عضلات قوي‌تر و منعطف‌تري داريد تا وضعيت بدني باثباتي برايتان فراهم كنند. ورزش كنيد، به‌ويژه ورزش‌هاي كششي مخصوص پا كه طول و قدرت عضلات‌تان را بيشتر مي‌كنند.
6- وزنتان را در محدوده سلامت نگه داريد و مراقب چاق شدنتان باشيد.
7- درصورتي كه بيش از حد سر كلاس مي‌نشينيد، بعد از ساعت كار نيم ساعت تا 45‌دقيقه پياده‌روي كنيد.

  • صداي خاموش

مشكل ديگر معلم‌ها تورم و التهاب تارهاي صوتي است؛ به‌خصوص در معلمان مقطع ابتدايي كه مدام مجبور به صحبت كردن با صداي بلند هستند. اين مشكل، با گرفتگي صدا مشخص مي‌شود و ممكن است علائم آن 7تا 10روز ادامه داشته باشد و معلم مجبور به گفت‌وگو با صداي بسيار آهسته شود، البته همين نجواها هم مي‌تواند به تشديد التهاب حنجره شما بينجامد. اگر ناچاريد با اين وضعيت سر كلاس حاضر شويد، بهتر است مطالب خود را براي دانش‌آموزان بنويسيد.

راه‌حل:
1- در خانه و مدرسه، تمرينات دم و بازدم را از طريق بيني و دهان انجام دهيد. نفس عميق بكشيد، تا 5بشماريد، سپس نفستان را آزاد كنيد.
2- از قرار گرفتن در مكان‌هاي دودزا، گردوغبار و مصرف مواد تحريك‌كننده (بخارات شوينده‌ها، غذاهاي پرادويه و...) پرهيز كنيد.
3- به جاي بلند حرف زدن يا فرياد زدن، از ابزارهاي ديگري براي رساندن صداي خود به گوش بچه‌ها يا جلب توجه آنها استفاده كنيد.
4- بخور آب گرم بدهيد و نوشيدني‌هاي گرم بنوشيد.
5- درصورتي كه قطع صدا با درد بسيار شديد حين بلع بزاق توأم باشد بايد فوري به پزشك مراجعه كنيد. همچنين درصورت مشاهده خون در سرفه، شنيدن صداي اضافي هنگام تنفس، يا بهبود نيافتن و ادامه پيدا كردن گرفتگي صدا حتما با پزشك مشورت كنيد. طولاني شدن علائم شما، خطرناك است.

  • تنش‌هاي روزانه يك معلم

معلمي دشواري‌هاي خاص خودش را دارد و به‌دليل گستردگي وظايف و فشردگي مسئوليت‌ها، معمولا از نگاه اهالي اين عرصه معلم، شغل پراسترسي شناخته مي‌شود. سر و كله زدن با دانش‌آموزاني كه از طيف‌هاي مختلف اجتماعي، هوشي و شخصيتي هستند، ارتباطات گسترده با همكاران، دانش‌آموزان و معلمان و فشردگي برنامه‌هاي تدريس، باعث مي‌شود خيلي از معلم‌ها احساس فرسودگي كنند. اين وضعيت در معلمان پايه‌هاي ابتدايي و پيش دبستاني حادتر است. مدتي قبل محققان دانشگاهي اعلام كردند حدود 14درصد از معلماني كه در مقاطع دبستان و پيش دبستاني مشغول به‌كار هستند استرس شديدي دارند.
راه‌حل:
1- عوامل استرس زا را تا حد ممكن از زندگي‌تان حذف كرده يا تقليل دهيد.
2- راجع به استرس‌ها يا مشكلات كاري‌تان با همكاران با تجربه‌تر مشورت كنيد و از آنها كمك بگيريد.
3- بخشي از وقت روزانه خود را به كارهايي كه از آن لذت مي‌بريد اختصاص دهيد.
4- خجالت نكشيد و چنانچه احساس مي‌كنيد وضعيت كلاس فشار زيادي به شما مي‌آورد، از مشاور مدرسه براي حل مشكلات‌تان در مديريت كلاس و دانش‌آموزان كمك بگيريد.
5- به تغذيه و خواب خود برسيد و به ميزان كافي استراحت داشته باشيد.
6- از تنش‌ها، رقابت‌هاي شغلي و جو مسموم احتمالي در فضاي كارتان كناره بگيريد.

  • دردسرهاي گچ و تخته سياه

كاركردن با گچ باعث ايجاد مشكلات پوستي، التهاب و اگزما و خشكي پوست و حتي ايجاد آلرژي مي‌شود. حتي استفاده از دستكش‌هاي نخي هنگام كار با گچ هم نمي‌تواند اين مشكل را كاملا برطرف كند. به‌جز اين مشكلات پوستي، گردوغبار ناشي از گچ براي بسياري از معلمان مشكلات تنفسي ايجاد مي‌كند كه در شديدترين شكل آن، احتمال بروز آسم وجود دارد. ماژيك وايتبورد به نسبت گچ كم‌خطرتر است اما باز هم مي‌تواند باعث حساسيت‌هاي پوستي شود.

راه‌حل:
1- چه مجبور به‌كار كردن با گچ و تخته سياه هستيد و چه از ماژيك و وايتبورد استفاده مي‌كنيد، در همه حال از دستكش استفاده كنيد.
2- دستان خود را مرتب كرم نرم‌كننده بزنيد تا دچار اگزما نشويد.
3- اگر با گچ كار مي‌كنيد، هنگام نوشتن يا پاك كردن تخته، ماسك بزنيد.
4- تخته را با ابر مرطوب تميز كنيد تا ذرات گچ در هوا پخش نشود.