چند روز قبل یعنی درست روز سهشنبه ۲۶ آوریل دولت ونزوئلا اعلام کرد که فعلا روزهای کاری تنها به دوشنبهها و سهشنبهها محدود میشوند و مردم میتوانند پنج روز دیگر را به تعطیلات آخر هفته بروند.
قبل از آن یعنی شش آوریل، رئیسجمهور در پیامی روزهای جمعه را هم به آخر هفته اضافه کرده بود و این یعنی هفتهای پنج روز تعطیلی؛ تصمیمی که شاید در نگاه اول خیلی بامزه و باحال به نظر برسد و هر کسی رابراي زندگی در چنین شرایطی وسوسه کند.
زندگی در روزهایی که کاملا بینالتعطیلین هستند و جان میدهند برای زدن به جاده و مسافرت اما برعکس، مردم کاراکاس، پایتخت و ماراکایبو، دومین شهر بزرگ ونزوئلا به خیابانها ریختند و به این تصمیم نیکلاس مادورو اعتراض کردند
اعتراضی که مدام دارد شدت میگیرد و طی سالهای گذشته ذرهذره بر آن افزوده شده است اما موضوع تنها کمبود وقت برای رسیدن به کارهای اداری نیست.
مشکل اصلی نبود برق، آب، غذا، دارو و مهمتر از همه پول و قدرت اقتصادی است.
ظاهرا اضافه شدن تعطیلی جمعهها تأثيري در صرفهجویی انرژی نداشته و آنطور که مادورو در سخنرانیاش گفته، دریاچهي سد «ال گوری» که تأمینکنندهي دو سوم آب برای نیروگاههای برق آبی ونزوئلاست، تبدیل به یک بیابان شده و دیگر آبی در آن نیست.
مقامات دولتی اعتقاد دارند که این کمبود به خاطر پدیدهي ال نینو و خشکسالی است اما منتقدان میگویند این نتیجهي سوءمدیریت دولت و رسیدگی و نگهداری نكردن درست از این سد است.
حالا تا ۴۰روز آینده، هر روز بر شهرهای ونزوئلا خاموشیهای طولانی حاكم است. بسیاری از مردم به خاطر کمبود مواد غذایی روزهای تعطیل را به ایستادن در صف خرید میپردازند و بعضیها هم از ساعات وجود برق استفاده میکنند و مینشینند زیر باد کولرهای گازی و تلویزیون تماشا میکنند تا صرفهجویی عملا معنا پیدا نکند.
حالا معلوم نیست از این به بعد قرار است چه اتفاقی برای دولت مورد هجمهي مادورو بیفتد. آیا او میتواند در این بازهي زمانی۴۰روزه همهي مشکلات کشورش را حل و فصل کند؟
کشوری که به گفتهي کارشناسان اقتصادی یکی از بالاترین نرخهای تورم دنیا را دارد و این رقم امسال احتمالا به ۵۰۰درصد خواهد رسید و افرادی که به آن رفت و آمد دارند، از نبود مواد خوراکی اولیه مثل شیر و آرد و تخممرغ سخن میگویند
کشوری که یکی از بالاترین آمار وقوع جرائم از جمله قتل را دارد و البته روی دریایی از نفت خوابیده است.
کشوری که این روزها برای جبران بیپولیاش رو به فروش ذخایر طلایش آورده و اسکناس چاپ میکند و به مردمش هشدار داده اگر کسی دست به خشونت بزند، با اشد مجازات روبهرو خواهد شد
کشوری که حالا به حالت نیمهتعطیل درآمده است.ونزوئلا کشور عجیب و غریبی است. این کشور بیشترین میزان ذخایر نفتی ثبتشدهي دنیا را دارد اما این همه نفت هم در این روزهایی که قیمت هر بشکه نفت خام زیر۳۰دلار است، دردی از اقتصاد بیمار آن دوا نمیکند.
واقعیت این است که بحران اقتصادی كنوني از خیلی وقت پیش شروع شده و وقتی دولت فهمید اوضاع چقدر وخیم است، شروع کرد به سانسور اخبار و اطلاعات.
اینطوری از سال ۲۰۱۴ هیچ آمار و اطلاعاتی از وضعیت اقتصادی ونزوئلا به مردم داده نشد و حالا بعد از دو سال بالاخره بانک مرکزی این کشور گفته تورم حدود ۱۴۰درصد است و سال بعد احتمالا به نزدیکی۲۵۰درصد خواهد رسید.
این در شرایطی است که صندوق بینالمللی پول نرخ تورم را حدود ۵۰۰درصد محاسبه کرده و پیشبینی کرده این عدد برای سال آینده به بالاتر از ۱۵۰۰درصد برسد و این یعنی فاجعه همچنان در حال گسترش است و اگر اینگونه جلو برویم، احتمالا شاهد یک زیمبابوهي دیگر این بار در شمال آمریکای جنوبی خواهیم بود.
هم اکنون نرخ بیکاری در ونزوئلا ۱۷درصد برآورد میشود و برای سال بعد این عدد به ۲۱درصد خواهد رسید و بحران وقتی خودش را نشان میدهد که بدانید در بحرانهای اقتصادی و رکود بزرگ دههي۳۰ آمریکا نرخ بیکاری ۲۵درصد بود و حالا ونزوئلا دارد به این رکورد نزدیک و نزدیکتر میشود اما یکی از مهمترین عواملی که باعث این بحران اقتصادی شده، وابستگی بیش از حد اقتصاد ونزوئلا به نفت است.
تقریبا همهي صادرات و درآمد ونزوئلا را نفت تشکیل میدهد. وقتی قیمت هر بشکه نفت بالای صد دلار بود، یعنی در فاصلهي بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ همه چیز عالی به نظر میرسید اما نه حالا که نفت در پایینترین قیمتش در ۱۲سال گذشته است و درآمد ونزوئلا به شدت پایین آمده است.
ونزوئلا در سال جاری احتمالا بیش از ۲۷میلیارد دلار نفت صادر نخواهد کرد در حالی که دو سال قبل این رقم ۷۵میلیارد دلار بود و این اختلاف معناداری را نشان میدهد.
نکتهي منفی دربارهي مدیریت ضعیف مدیران این کشور اینکه در تمام این سالها که ونزوئلا این همه نفت صادر کرده، هیچگاه نیروگاههای برق خود را نوسازی نکرده و از نفت برای تولید انرژی استفاده نکرده است و این سیستم قدیمی توربینهای آبی بوده که برق این کشور را تأمین میکرده و حالا که منابع آبی ته کشیده اوضاع بدتر و بدتر شده است.
- سقوط بولیوار، ساعات خاموشی و...
مورد بعدی، سقوط ارزش پول ملی ونزوئلاست. تا سال گذشته هر دلار معادل ۱۷۵بولیوار، واحد پول ونزوئلا بود .
به عبارت دیگر، هر بولیوار معادل 0011/0 دلار و کمتر از يك پنی شده و این سقوط ارزش تنها در یک سال بوده است. سیاستهای ارزی دولت مادورو در این مدت هم بسیار عجیب بوده و مردم را به سمت خرید و فروش آن در بازار سیاه سوق داده است.
هم اکنون دلار به شیوهای پیچیده و با سه قیمت مختلف توسط دولت فروخته میشود که دو نرخ برای واردات و یک نرخ برای امور دیگر است. وجود دلار حدودا ۳۶۰بولیواری برای واردات باعث شده تا بازار سیاه پرسودی برای آن راه بیفتد و دلالان از این اختلاف قیمت نهایت استفاده را ببرند.
وسط این اوضاع به هم ریختهي اقتصادی که در سال ۲۰۱۵ باعث کاهش 7/5درصدی حجم اقتصاد ونزوئلا شد و این رقم امسال حدود هشت درصد خواهد بود، شرایط سیاسی ونزوئلا هم تعریف چندانی ندارد.
حالا حزب دموکرات که مخالف دولت سوسیالیست مادورو است، ۱۰۹صندلی را در کنگره در دست دارد و حزب مادورو تنها ۵۵ صندلی دارد و در مجموع، مخالفان دولت ۶۵درصد کرسیها را تصاحب کردهاند و به همین واسطه میکوشند راهی برای کنار گذاشتن مادورو از قدرت پیدا کنند.
هرچند که قوانین خاص ونزوئلا این روند را بسیار سخت میکند و ابتدا باید ۲۰۰ هزار امضا علیه رئیس جمهور جمع بشود و بعدش هم کلی دردسر وجود دارد ولی همین تشنجهای سیاسی باعث شده تا اوضاع اقتصادی به هم ریختگی بیشتری پیدا کند و کسی جرئت سرمایهگذاری در این کشور را نداشته باشد.
از طرف دیگر نبود بودجه کافی باعث شده دولت نتواند کالاهای اساسی را وارد کشور کند؛ کالاهایی مثل شیر، آرد و تخممرغ که خود ونزوئلا قادر به تولید آنها نیست و بیشتر اجناس را وارد میکند و همین باعث شده فروشگاههای کشور خالی از مواد غذایی شوند و مردم وقت زیادی را در صف به این امید بایستند که بتوانند فلان مادهي غذایی را بخرند، البته اگر تا وقتی نوبتشان رسید، تمام نشده باشد.
کار و کاسبی مغازهداران هم در شهرهای این کشور کساد شده و مشتریها به حداقل رسیدهاند. در این شرایط و وقتی مردم از مشکلات اقتصادی كلافه هستند، قطعی۴۰روزهي برق حسابی روی اعصاب مردم رفته و بسیاری از کارها و خدمات را با اختلال روبهرو کرده است.
جدا از کار کردن، ونزوئلا همین الان هم هوای بسیار گرمی دارد و گذراندن چهار ساعت از شبانهروز بدون برق بسیار طاقتفرساست، البته برق در برخی ادارات مهم دولتی و دو منطقهي توریستی نووا اسپراتا و وارگاس هرگز قطع نخواهد شد اما در بقیهي شهرها اوضاع فعلا این طور است و مردم باید به آن عادت کنند.
کمبود برق آنقدر جدی است که ماه گذشته وقتی مادورو داشت در تلویزیون به صورت زنده برای مردم حرف میزد، تصاویر قطع شد و حسابی آبرویش پیش مردم رفت.
غیر از تمام این مشکلات، نبود دارو و شیوع ویروس زیکا هم داد بسياري از مردم این کشور آمریکای لاتین را در آورده و فعلا خبری از اقدامات دولتی نیست.
با این تفاسیر حالا ظاهرا ونزوئلاییها باید امیدوار باشند تا سد «الگوری» هرچه زودتر پر شود بلکه توربینها شروع به چرخیدن کنند و لامپهای خانهها یکییکی روشن شوند.
هرچند که با این دولت و تصمیمات خلقالساعهاي که از ذهن نیکلاس مادورو بیرون میآید، نباید چندان خوشبین بود
کسی که از نظر تحصیلات در سطح بسیار پایینی قرار دارد و یک زمانی رانندهي هوگو چاوز بوده. حالا معلوم میشود چرا نباید کار یک کشور را به دست چنین آدمی داد که تنها به واسطهي دوستی و رابطهي نزدیکش با چاوز توانسته به این جایگاه برسد.
چنین ذهن خلاقی قصد داشت برای استفادهي بیشتر مردم از روشنایی روز در ماه می، ساعت رسمی کشور را یک ساعت و نیم دیگر جلو بکشد که فعلا از آن منصرف شده و معلوم نیست بعد از تعطیل کردن کشور چه فکر درخشان دیگری در سر دارد.
منبع:همشهري جوان