اميرالمومنين در حكمت 113نهج‌البلاغه شريف مي‌فرمايند: «هيچ دانشي همانند تفكر (و انديشيدن براي كسب حقايق) نيست». در متون اسلامي هم منظور از تفكر، به‌كارگيري قوه عقل در جهتي است كه انسان براي آن آفريده شده است. در حديثي آمده است: «عقل، چيزي است كه (خداوند) رحمان به وسيله آن، بندگي مي‌شود و بهشت، به وسيله آن، به‌دست مي‌آيد». اميرالمومنين حضرت علي(ع) نيز در خطبه 153 مي‌فرمايند: «انسان بابصيرت، كسي است كه بشنود و در آن بينديشد و نظر كند و بينا شود و از تجارب دنيا بهره گيرد، سپس در راه راست و روشن حركت كند و از سقوط در سيه چال‌ها، و از گمراهي در كج‌راهه‌ها بپرهيزد». پس در شب قدر، هم فكر كنيم و هم تفكراتمان براي حركت به سوي تعالي و رها شدن از ايستايي، خمودگي و... باشد.
با اين نگاه به تفكر، وقتي ساعتي تفكر، برتر از يك سال عبادت معرفي مي‌شود، مقصود آن است كه انسان در سايه تفكر است كه مي‌فهمد در مقابل چه عظمتي سر تعظيم فرود مي‌آورد. كسي هم كه مي‌خواهد عظمت شب قدر را درك كند اگر فكر كند كه شب قدر، شب خواستن از كيست، حتماً تفكر، ارزشمندترين عمل او در شب قدر خواهد بود.
پس، هم موضوع تفكر فراتر و والاتر از امور پست دنيوي است و هم در نوع تفكر، تفكري فضيلت دارد كه سبب قرب به حق و سعادت اخروي شود. اميرالمومنين(ع) در بيانات خود موضوعات مهمي را مورد تأكيد قرار داده‌اند از جمله: تفكر در نشانه‌هاي الهي(و قرآن)، آفرينش، نعمت‌هاي خداوند، ناپايداري دنيا و خوشي‌هاي آن، احوال گذشتگان، نتيجه اعمال، ملكوت آسمان و زمين و... .
در شب قدر به همه اين امور بينديشيم. به آنچه درون ما و در اطرافمان مي‌گذرد فكر كنيم اما يادمان باشد كه براي داشتن فكر درست، بايد دل و جان آسوده داشت. براي داشتن اين آسودگي اميرالمومنين(ع) مي‌فرمايند: «هركس چشم خود را فرو بندد، دلش را آسوده گرداند». اينكه در طول روز چشم و گوش و رفتار ما، چه مواد خامي را براي تفكر در اختيار ذهن ما قرار مي‌دهند، در كاركرد و كارايي آن بسيار تأثيرگذار است. چه زيباست كه با برنامه‌ريزي و مراقبت از ورودي‌هاي دل و جان خود، زمينه تفكر مفيد و ويژه‌اي را كه اميرالمومنين(ع) آن‌را «عبادت مخلصين» مي‌نامند فراهم‌سازيم.