البته اين آمار نگرانكننده براي كساني كه تحولات اجتماعي را در اين سالها رصد كردهاند، غافلگيركننده نيست. بهعنوان سينماگري كه سلامت اجتماعي و رواني جامعه برايم مسئله است تزلزل كانون خانواده را نتيجه مجموعهاي از عوامل ميدانم. متاسفانه نوعي سرگرداني ميان برخي از افراد وجود دارد كه باعث شده خيليها اساساً ندانند كه در زندگي به دنبال چه هستند، به چه نكاتي بايد توجه كنند و براي چه مواردي نبايد وقت و انرژي بگذارند. اين تشتت باعث ميشود كه مثلا در زمينه تشكيل خانواده، جوانها با درك و تصور درستي به دنبال ازدواج نروند.
رفتار افسارگسيختهاي كه گاهي به شكل گستردهتري نمود عيني مييابد، ناشي از بيتوجهي دامنهداري است كه معمولا در دوران كودكي از خانواده شروع ميشود و در سالهاي بعد و پس از ورود به جامعه ادامه مييابد. مسئله جواني كه در 24سالگي ازدواج ميكند و تنها چند ماه بعد راه جدايي را در پيش ميگيرد، صرفاً مشكل فردي نيست بلكه ما با معضلي اجتماعي نيز مواجهيم كه نتيجهاش فروپاشي كانون خانواده است.
مشكلاتي كه از تربيت غلط دوران كودكي و نوجواني آغاز ميشود و با امتداد يافتن معضلات و ديده نشدن و پاسخ داده نشدن به نيازها در سطح اجتماع ادامه مييابد. بيتوجهي به سلامت رواني جامعه دامنهاي گسترده را شامل ميشود. مشكل را هم نبايد صرفا در نسل جوان جستوجو كرد. وقتي طلاق عاطفي در نسلهاي مياني جامعه به شدت مشهود است، فرزندي كه در چنين خانوادهاي رشد ميكند و الگويش هم والدين و اطرافيانش هستند، چرا بايد رفتاري متفاوت را در پيش بگيرد؟
اگر ارزشي به نام مسئوليتپذيري از سوي افرادي كه الگوي بچهها محسوب ميشوند جدي گرفته نشود، نميشود انتظار داشت پذيرش مسئوليت به عنوان رفتاري بهنجار، در نسلهاي جديد ترويج يابد. بسياري از زوجهاي جواني كه در همان ابتداي راه زندگي سر از دادگاههاي خانواده درميآورند و جدايي را برميگزينند، قربانيان روشهاي تربيتي غلط هستند.
در مسير تحقيقاتي كه اين سالها انجام دادهام به زوجهاي جواني رسيدهام كه برخيشان تنها پس از يك ماه زندگي مشترك به بنبست رسيدهاند و سر از دادگاههاي خانواده درآوردهاند. آنچه از آن بهعنوان بحران افزايش طلاق در جامعه ياد ميشود در واقع دمل چركيني است كه سر باز كرده و اگر حس مسئوليت چه در كانون خانواده و چه در نهادهايي چون آموزش و پرورش افزايش نيابد، بايد منتظر تعميق اين بحران باشيم. براي افزايش سلامت رواني جامعه راهي جز تجديدنظر در بسياري از رفتارهاي تربيتيمان نداريم.
- نويسنده و كارگردان سينما