به گزارش همشهري، ماجراي غم‌انگير لطيفه از نيمه مرداد‌ماه آغاز شد؛ جايي كه پدرش او را از دزفول كه محل زندگي‌شان است براي درمان به تهران آورد. پس از مراجعه به چند مركز درماني، لطيفه و پدرش به سوي شيراز رفتند تا درمان او را در بيمارستان نمازي كه يكي از مهم‌ترين مراكز پيوند اعضاي كشور است، پي بگيرند. 18مرداد ماه، لطيفه بستري مي‌شود و بيماري‌اش هم به سرعت پيشرفت مي‌كند. گفته مي‌شود كه پدر لطيفه از پزشكان خواسته كه كبد او را به دخترش پيوند بزنند اما از يك سو رشد بيماري و در سوي ديگر هزينه‌هاي بالاي اين عمل باعث مرگ دخترك 12ساله افغاني مي‌شود.
- پيوند انجام نشد، چون غيرمجاز بود؟
از ساعات اوليه انتشار اين خبر، فضاي مجازي پر شد از اعتراضات به چرايي عمل نشدن لطيفه. بيشتر گلايه‌ها از قانوني بود كه در سال 93تصويب شده بود و به موجب آن انجام هرگونه عمل پيوند براي اتباع خارجي در بيمارستان‌هاي كشور ممنوع شده بود. در همين حال رئيس مركز مديريت پيوند اعضاي وزارت بهداشت، به همشهري مي‌گويد كه اين ممنوعيت تنها براي اتباع غيرمجاز است و كساني كه كارت اقامت دارند، مي‌توانند تحت عمل جراحي پيوند قرار بگيرند. البته دكتر محمد كاظميني از پاسخ به سؤال درباره علت مرگ لطيفه رحماني طفره رفت و گفت در آيين‌نامه‌اي كه 17مرداد سال‌جاري در زمينه پيوند رايگان اعضا تصويب شده به موضوع اتباع خارجي اشاره نشده است.
- نمي‌توانستيم عمل پيوند كنيم
اما روايت بيمارستان نمازي و مسئولان دانشگاه علوم‌پزشكي شيراز از مرگ لطيفه با روايتي كه در فضاي مجازي پيچيده است كمي تفاوت دارد. اگرچه در فضاي احساسي اوليه، همه انتقادها به سوي قانون ممنوعيت پيوند اعضاي اتباع خارجي نشانه رفت اما مسئولان بيمارستان نمازي مي‌گويند به‌علت رشد سريع بيماري امكان پيوند كبد نبوده است.
- پيوند عضو اتباع خارجی چرا ممنوع شد؟
از سال 1372و پس از سيل ورود اتباع خارجي به ايران براي انجام عمل پيوند عضو، با نظر انجمن حمايت از بيماران كليوي و سازمان نظام پزشكي، وزارت بهداشت قانوني مصوب كرد كه به موجب آن «فرد ايراني نمي‌تواند دهنده كليه به فرد خارجي باشد.» در سال 77بخشنامه ديگري مصوب شد و پيوند كليه اتباع خارجي فقط به فردي با همان تابعيت در بيمارستان‌هاي ايران مجاز و پيوند از يك فرد به فرد ديگر با تابعيت متفاوت ممنوع شد. احراز هويت و تابعيت افراد در مورد پيوند كليه نيز بر عهده «مركز دياليز و پيوند اعضاي ايران» قرار گرفت. در سال 93نيز مقرر شد جراحي پيوند اعضا به اتباع غيرايراني ممنوع شود.
قائم مقام انجمن اهداي عضوايران در رابطه با چرايي ممنوعيت پيوند اعضاي اتباع خارجي به همشهري مي‌گويد: متأسفانه اتباع برخي كشورهاي همسايه از امكانات كشورمان سوءاستفاده كرده و دست به اقداماتي همچون خريدوفروش اعضا با قيمت‌هاي گزاف مي‌زدند.
دكتر اميد قبادي افزود: اين قانون در حالي تصويب شد كه مقرر شده بود تا زمان نوشتن دستورالعمل مدون جديد، اين قضيه ممنوع باشد اما حالا وزارت بهداشت بايد پاسخگو باشد كه چرا تا به حال دستورالعمل اين قانون نوشته نشده است.
دكتر قبادي با اشاره به تعلل وزارت بهداشت در قبال تدوين آيين‌نامه پيوند اعضاي اتباع خارجي مي‌گويد: امروز بايد شوراي‌عالي پيوند پاسخ دهد چرا دستورالعمل مشخصي را تدوين نكرده درحالي‌كه دستور وزير بوده است. دومين مسئله هم اين است كه چرا به تبصره عمل نشده و وزارتخانه به مراكز پيوند دستور نداده تا اين مسئله اورژانسي انجام گيرد.
دكتر قبادي با اشاره به جلساتي كه براي تصويب قانون ممنوعيت پيوند اعضا برگزار شد، مي‌گويد: قرار بود اتباع افغاني از اين قانون، مستثنا شوند زيرا تعداد افغاني‌ها در ايران بسيار است و البته اتباع افغاني حتما از خود افغاني‌ها پيوند شوند اما مشكلي كه احتمالا براي پيوند لطيفه رحماني رخ داده اين بوده كه احتمالا اين خانم جزو اتباع قانوني نبوده است. وي افزود: اگر فردي از كشور ديگر سفارتش به سفارت كشور ما يا وزارت بهداشت نامه‌اي مستقيم بزند كه چنين مشكلي وجود دارد، وزير بهداشت راسا مي‌تواند مشكل را حل كند. قائم‌مقام انجمن اهداي عضو ايران در پايان گفت: به تمامي كشورهاي همسايه اعلام آمادگي كرديم تا فراهم‌آوري اعضا و انجام عمل پيوند را به آنها آموزش دهيم و حتي با فرستادن تيم‌هاي آموزشي آنها را ياري‌كنيم؛ چنان كه الان در برخي كشورها مانند تاجيكستان اين كار انجام مي‌شود.
- روايت مسئولان بيمارستان نمازي از علت مرگ لطيفه
در توضيحات ارسال شده بيمارستان نمازي براي همشهري، عضو تيم پيوند بيمارستان نمازي اظهار داشت كه لطيفه رحماني 18مرداد‌ماه با تشخيص بيماري «ويلسون» (Wilson) و سروز كبدي در بيمارستان نمازي بستري شده و با توجه به شرايط بيماري به‌صورت همزمان درمان‌هاي دارويي و بررسي‌هاي پزشكي براي انجام پيوند كبد لطيفه انجام شده است. سامان نيك‌اقبال افزود: در اين مدت، تمامي اقدامات مورد نياز براي بيمار انجام شده و در ادامه روند درماني به‌علت بدتر شدن وضعيت، لطيفه به سرعت به بخش آي‌سي‌يوي كودكان منتقل مي‌شود و در مدت بستري، بيمار چندين بار توسط گروه پيوند هم در بخش گوارش كودكان و هم در بخش آي‌سي‌يو معاينه‌شده كه از نظر پزشك معالج، به‌هيچ‌عنوان امكان پيوند وجود نداشته است و 28مرداد به‌دليل افت بيشتر فشارخون، بيمار دچار ايست قلبي شده و جان خود را از دست مي‌دهد. دكتر محمدرضا ادراكي، سرپرست بيمارستان نمازي شيراز نيز در اين جوابيه به هزينه 17ميليوني بستري شدن لطيفه و نداشتن دفترچه بيمه اشاره كرد و گفت كه ظهر سي‌ام مرداد، پس از پيگيري مددكاري بيمارستان براي ترخيص جسد، هزينه‌هاي بيمارستان رايگان و جسد به خانواده رحماني تحويل داده شد.