ازجمله آنها مي‌توان به خانه موزه شهيدچمران، شهيد مطهري، شهيد بهشتي، شريعتي، دكتر حسابي و... اشاره كرد. يكي از خانه‌موزه‌هاي تهران كه شايد مهجور مانده و كمتر كسي به بازديد آن رفته باشد، خانه موزه شهيد رجايي، دومين رئيس‌جمهور ايران است كه سبك زندگي آن شهيد بزرگوار را پيش روي بازديدكنندگان قرار مي‌دهد. با ما همراه شويد تا سري به اين خانه‌موزه بزنيم.
- چطور برويم؟
خانه «شهيد رجايي» در يكي از كوچه پسكوچه‌هاي محله شهدا واقع شده است. نشاني دقيق‌ترش مي‌شود: ميدان شهدا، خيابان مجاهدين‌اسلام، خيابان شهيد آقاجانلو، كوچه شهيد ميرزايي. براي رفتن به اين خانه‌موزه، بهترين راه استفاده از خطوط متروي تهران است: ايستگاه متروي شهدا در خط 4و ايستگاه متروي بهارستان يا دروازه شميران در خط 2. از اين ايستگاه‌ها، شما با كمي پياده‌روي يا كمي تاكسي‌سواري مي‌توانيد به موزه برسيد. ساعت بازديد موزه هر روز از ساعت 8صبح تا 16بعدازظهر است. روزهاي تعطيل رسمي و جمعه‌ها، موزه پذيراي شما نيست. اگر قصد بازديد گروهي از اين موزه را داريد بهتر است يك روز قبل با شماره 33566665 تماس بگيريد و به مسئولان موزه اطلاع دهيد تا بهتر بتوانند پذيراي شما باشند. هزينه بازديد از موزه هم رايگان است.
- چه خانه‌اي خواهيم ديد؟
يكي از نكاتي كه در خانه‌موزه‌ها اهميت دارد، معماري ايراني و اسلامي اين خانه‌ها‌‌ست كه حالا تبديل به موزه شده‌اند. مديريت شهري در تبديل خانه‌هاي شخصيت‌ها به موزه، تأكيد زيادي به حفظ شكل و قيافه بناي اصلي داشته است؛ مثلا در مورد خانه شهيد رجايي، رطوبت در آن به سقف رسيده بود كه بازسازي را شروع كردند، اما اين مرمت، بدون آنكه تغييري در شكل ظاهري خانه ايجاد شود صورت گرفت. خانه شهيد رجايي، خانه‌اي قديمي است كه بيش از هر چيز ديگر صفا و سادگي صاحب آن را به ياد و خاطر ما مي‌آورد. اين خانه به سبك معماري ايراني و اسلامي، اندروني و بيروني دارد. زيرزمين آن با طاق‌هاي آجري، يكي از اصولي‌ترين مطبخ‌هاي معماري اواخر دوره قاجار را به نمايش مي‌گذارد. اين خانه به شيوه باز زنده‌سازي مرمت شده است.
- يك خيابان تاريخي
خانه شهيد رجايي از سال 1343تا حدود 17سال محل سكونت رجايي بود؛ يعني تا حدود سال1360. سپس از 1373با همت بنياد شهيد و سازمان ميراث‌فرهنگي در رديف آثار ملي و يادماني براي حفظ خاطرات آن معلم شهيد درآمد. بعد هم شهرداري پا پيش گذاشت تا اين موزه شكل بگيرد. كساني كه به بازديد از اين موزه مي‌روند مي‌توانند از خيابان تاريخي ايران هم كه در همان نزديكي قرار دارد بازديد كنند. مدرسه رفاه و علوي كه نخستين محل استقرار امام(ره) پس از تبعيدند در اين خيابان قرار دارند و نخستين جلسه‌هاي شوراي انقلاب هم در همين مدرسه برپا شد. در ضمن خود ميدان شهدا هم كه يادآور واقعه تلخ 17شهريور است در اين نقطه از شهر واقع شده و مي‌تواند مورد بازديد قرار گيرد.
- چه چيزهايي خواهيم ديد؟
سادگي و بي‌آلايشي خانه شهيدرجائي به‌گونه‌اي است كه در نگاه اول به‌نظر نمي‌آيد منزل يكي از مقامات بلند پايه دولتي باشد. خانه قديمي و داراي 254مترمربع مساحت و با زيرزمين، دو طبقه است. زيرزمين با طاق‌هاي آجري محل حمام، آب انبار و طباخ‌خانه محسوب مي‌شود. آشپزخانه با همان وسايل طباخي و به همان شكل باقي مانده است. در اتاق پذيرايي ، پشتي‌هاي ساده هنوز دورتادور اتاق را قاب گرفته‌اند. آينه آن شهيد، بخشي از آينه اتوبوس بود كه هنوز روي طاقچه قرار دارد. اين آينه، تصوير كاملي از ساده‌زيستي، قناعت و عدم‌اسراف در زندگي آن شهيد را به تصوير مي‌كشد. كتاب‌هاي رئيس‌جمهور را مي‌توان در قفسه كتاب‌ها رؤيت كرد. كتابخانه كه يك كتابخانه دست‌ساز به‌حساب مي‌آيد و توسط خود آقاي رئيس‌جمهور ساخته شده است.
- وسايل زندگي رئيس‌جمهور
ميز و صندلي كار شهيد رجايي كه از جنس همان ميز و صندلي‌هاي آهني قديمي است، وسايل شخصي، صندوقچه، ويترين، يادداشت‌هاي شخصي، كمد لباس‌ها كه چند دست لباس ساده آقاي رئيس‌جمهور در آن آويزان است و دندان مصنوعي كه باعث شناسايي شهيد شد، بخشي ديگر از ديدني‌هاي موزه به‌حساب مي‌آيد كه در اتاق خواب و پذيرايي قرار دارند؛ مجسمه‌اي سيليكوني در اندازه واقعي از شهيد رجايي در حال مطالعه يك كتاب هم در گوشه‌اي از اتاق پذيرايي قرار گرفته است. همچنين آثار هنري اهدا شده به موزه و بخش‌هايي از زندگي‌نامه شهيد رجايي به همراه تصاوير مختلفي از اين شهيد بزرگوار در قاب‌هايي به چشم مي‌خورد. حياط خانه با ديوارهاي آجري آن هم يك حوض زيبا به شكل قلب قرار دارد كه تعدادي گلدان آن را قاب گرفته‌اند.
1312
تولد در قزوين
1327
اخذ مدرك ششم ابتدايي، كار در بازار قزوين
1328
عزيمت به تهران، شاگردي در بازار، دستفروشي در سبزه‌ميدان
1330
استخدام در نيروي هوايي
1335
ورود به دانشسراي عالي معلم
1339
تدريس در مدرسه كمال
1341
ازدواج
1342
دستگيري توسط ساواك، آزادي پس از 50روز
1353
دستگيري توسط ساواك
1357
آزادي از زندان پس از 4 سال اسارت
1358
تصدي كفالت آموزش‌و پرورش و سپس وزارت آموزش‌و پرورش
1359
انتخاب به‌عنوان نماينده مجلس و سپس
نخست وزير
1360
انتخاب به‌عنوان رياست‌جمهوري اسلامي ايران
1360
شهادت بر اثر انفجار بمب توسط منافقين