همشهری آنلاین_فاطمه عسگری نیا: هم به واسطه زندگی چهره‌های شاخص و انقلابی و هم به واسطه فعالیت‌های مبارزاتی مردم. از هر گذر و خیابان که رد شویم، می‌توان هم‌صحبت اهالی شد و دل به قصه‌ها و روایت‌های گذشته‌شان از محله‌های قدیمی و آدم‌های آن روزگار داد؛ از روایت‌های شنیدنی و لذت‌بخش زندگی در تهران گرفته تا حکایت‌های زندگی و سرنوشت آدم‌هایی که هر کدامشان صفحه‌ای از تاریخ این سرزمین را به نام خود مزین کرده‌اند.
شهید رجایی یکی از این چهره‌های مردمی و خوش‌نام است که سالیان سال همراه خانواده در منطقه ۱۲زندگی می‌کرد. نام شهید رجایی هنوز که هنوز است یادآور یک رئیس‌جمهوری مردمی و شریف برای همه ایرانیان است. رد پای شهید رجایی به واسطه زندگی در منطقه ۱۲ در این منطقه به یادگار مانده است. خانه او در خیابان مجاهدین اسلام، کوچه شهید آقاجانلو، کوچه شهید میرزایی واقع شده است. درست است که این کوچه نامی از شهید رجایی بر پیشانی ندارد، اما اهالی باصفای محله خوب او را به یاد دارند. اینجا خانه‌ای هست با در چوبی قدیمی که امروز به خانه‌موزه شهید رجایی تبدیل شده است.
این خانه قدیمی با دو در ورودی، ۲۵۴مترمربع مساحت دارد و از سال ۱۳۴۳ تا ۱۷ سال بعد از آن، این خانه باصفا و ساده محل زندگی شهید رجایی و خانواده‌اش بوده است. کوچه شهید آقاجانلو سال‌های سال است که به محلی برای استقرار دفاتر خدمات پارلمان درآمده و به خاطر همین، همیشه سر این کوچه سربازی مشغول نگهبانی دادن است. همسایه دیواربه‌دیوار خانه موزه شهید رجایی، دفتر فراکسیون مدیریت شهری و روستایی و شوراهای کشور است.
وارد کوچه که می‌شویم سایه نوسازی بر بافت کوچه به خوبی نمودار است. دیگر از خانه‌های قدیمی خبری نیست و تنها درهای چوبی باقی‌مانده از گذشته‌های نه چندان دور، درهای همین خانه‌موزه است. یکی از درهای چوبی به حیاط خانه باز می‌شود و از داخل قفل و زنجیر شده و در دیگر مربوط به ورودی خانه است. بین این درها دیواری کوتاه است، دیواری قدیمی، که البته هیچ سنخیتی با دیوار خانه‌های سربه‌فلک‌کشیده و بازسازی‌شده این کوچه ندارد. دیوار آنقدر کوتاه است که قدیمی‌های محله می‌گویند پسر کوچک خانواده اغلب اوقات ترجیح می‌داد از فراز آن وارد خانه شود.
- سردیس شهید رجایی در حیاط
وارد خانه که می‌شویم معماری قدیمی و ساده خانه آدم را به دهه‌های پنجاه و شصت می‌برد. یک راهروی قدیمی با دیوارهای ساده که شش در را در دل خود جای داده است و هر کدامشان به قسمتی از خانه باز می‌شود، از در ورودی ساختمان گرفته تا در اتاق‌های دوگانه و آشپزخانه و سرویس بهداشتی. البته یکی از درها هم که در انتهایی‌ترین قسمت راهرو واقع شده، به حیاط زیبای خانه باز می‌شود که حوض قدیمی قلبی شکلی را مانند حوض خانه امام خمینی(ره) در شهر خمین در خود جای داده است. حیاط کوچک است، اما دو باغچه بزرگ و باصفا دارد. این باغچه‌ها در قسمت جنوبی حیاط واقع شده‌اند. درختان باغچه معلوم است عمرشان جوان‌تر از خانه است. بین این دو باغچه، سردیس شهید رجایی قرار دارد که سال ۱۳۸۷ در این حیاط جانمایی شده است.
- خانه‌ای ساده و بی‌آلایش
خیلی‌ها وقتی وارد این خانه می‌شوند، کنار این سردیس می‌ایستند و چشم‌درچشم او می‌دوزند. و او با همان لبخند همیشگی از مهمانان خانه ساده و کوچکش استقبال می‌کند. سادگی و بی‌آلایشی خانه به بازدیدکنندگان آرامش خاصی می‌دهد، هر چند زینت دیوارهای قدیمی آن با نوشته‌هایی در مدح شهید پوشیده شده‌اند.
آجرهای قدیمی و رنگ و رو رفته دیوارها حکایت از قدمت آن دارند، اما این قدمت در کنار حال و هوای خانه به دل می‌نشیند. یکی از بخش‌های جالب این خانه قدیمی زیرزمین آن است که با چند پله به حیاط خانه مرتبط است. زیرزمین چند سالی است که به گالری عکس‌های شهید رجایی تبدیل شده است. جالب‌ترین تابلویی که در این زیرزمین واقع شده اعتبارنامه ریاست جمهوری(ره) شهید است که ۱۱ مرداد سال ۱۳۶۰ ممهور به مهر امام خمینی(ره) صادر شده و نشان می‌دهد شهید رجایی با اخذ ۱۳۰۰۱۷۶۱ رأی از ۱۴۷۶۳۳۶۳ رأی ماخوذه به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب مردم ایران انتخاب شده است. در این زیرزمین پرماجرا که قدم می‌زنیم روی دیوارهای آن قصه زندگی شهید با تصاویری که نصب شده روایت می‌شود.
- پیگیری امور کشور پشت میز کار آهنی
خانه رجایی به تنهایی راوی قصه زندگی ساده اوست. همانند همان تصاویری که در عکس‌های به‌یادگارمانده از او دیده می‌شود. خانه‌ای ساده، اما دلنشین. طراحی اتاق تودرتوی پذیرایی خانه مصداق این سخن است. در این اتاق نه ردی از مبلمان دیده می‌شود نه حتی پشتی‌های ساده. فقط یک میز کار کوچک و آهنی بدون هیچ تشریفاتی. گویا همان میز کار آهنی ساده برای شهید کافی بوده تا امور کشور را در خانه دنبال کند. پسر شهید رجایی می‌گوید که پدرش ساده‌زیستی را انتخاب کرد. تعداد کتاب‌هایی که در این خانه دیده می‌شود خیلی بیشتر از وسایل تزیینی آن است. موزه شهید رجایی از سال ۱۳۷۱ با همت بنیاد شهید و سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ثبت شد.
- زندگینامه شهید محمدعلی رجایی
شهید محمدعلی رجایی در سال ۱۳۱۲ شمسی، در شهرستان قزوین متولد شد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۸، مسئولیت وزارت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و در زمان وزارت خود موفق به دولتی کردن تمام مدارس شد.
سپس به‌عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و به دنبال تمایل مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۸ مرداد ۵۸ به‌عنوان نخستین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران به مجلس معرفی شد و با رأی قاطع به نخست وزیری انتخاب شد. به دنبال عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، شهید رجایی با رأی اکثریت مردم محرومی که شاهد تلاش‌های صادقانه این فرزند صدیق ملت و مقلد با وفای امام(ره) بودند، به ریاست جمهوری انتخاب شد. پس از فاجعه شوم بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت دکتر بهشتی، حجت‌الاسلام باهنر به‌عنوان دبیرکل حزب جمهوری اسلامی انتخاب شد.
به دنبال انتخاب محمدعلی رجایی به سمت ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام باهنر به‌عنوان نخست وزیر جمهوری اسلامی به مجلس معرفی شد که با رأی قاطع مجلس به تشکیل کابینه خود پرداخت. در واقعه هشتم شهریور سال ۱۳۶۰، محمدعلی رجایی رئیس‌جمهوری محبوب و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد باهنر نخست وزیر، در انفجار دفتر نخست وزیری به درجه رفیع شهادت نایل آمدند. با شنیدن خبر شهادت رجایی و باهنر، مردم به خیابان‌ها ریختند و ایران در سوگ رئیس‌جمهوری و نخست وزیر خود فرو رفت. با طلوع آفتاب روز نهم شهریور ماه سال ۱۳۶۰ مردم در مقابل مجلس تجمع کرده و با سردادن شعار «رجایی، رجایی راهت ادامه دارد» پیکر او و شهید باهنر را تا بهشت‌زهرا(س) مشایعت کردند.
در ابتدای سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی طرح ترور مسئولان عالی‌رتبه مملکت در رأس فعالیت‌های استکبار جهانی و دشمنان انقلاب قرار داشت. یکی از پیامدهای تصمیمات شیطانی آنها، فاجعه جانگداز هفتم‌تیر ۱۳۶۰ بود که منجر به شهادت شهید مظلوم آیت‌الله بهشتی رئیس قوه قضاییه و ۷۲ نفر از یاران دلسوز و رهروان وفادار امام(ره) و انقلاب شد.
گرچه رفتارهای قاطع و انقلابی حضرت امام خمینی(ره) رهبر کبیر انقلاب و ملت بزرگ ایران هرگونه ابتکار عمل را از دشمنان سلب کرد، اما جنایت‌های استکبار جهانی هنوز به اتمام نرسیده بود و رجایی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و باهنر نخست وزیر کشورمان در روز هشتم شهریور ۱۳۶۰ در انفجار ساختمان نخست وزیری که به دست منافقان کوردل صورت گرفت، به مقام عالی شهادت دست یافتند.
نظر شما