شايد خبر نداشته باشيد اما جنگ تحميلي عملا از اين استان آغاز شد و در همين استان هم خاتمه يافت. منطقه مرصاد، صحنه آخرين نبردهاي دفاعمقدس بوده، آن هم نه دفاع در برابر دشمن بعثي، بلكه منافقيني كه ميخواستند خيلي زود از راه كرمانشاه به تهران برسند! آمارها نشان ميدهد سالانه حدود 900هزار نفر از مناطق راهيان نور استان كرمانشاه ديدن ميكنند.
شرايط آب و هوايي كرمانشاه به شما اجازه ميدهد بيشتر از مناطق جنوب، فرصت سفر به اين استان را داشته باشيد و همزمان، از طبيعت بكر و زيباي آن هم لذت ببريد؛ مناطقي كه تا قبل از رسيدن سرماي زمستان، فرصت براي ديدنشان مناسب است؛ مناطقي كه شاهد نبرد در برف و سرماي زمستان هم بودهاند.
- قصر شيرين
شهريور سال59، پس از بسته شدن 2جاده گيلانغرب و سر پل ذهاب، قصر شيرين كاملا محاصره شد و توان مدافعان شهر نيز بهعلت نرسيدن مهمات و نيرو تحليل رفت. آخرين مدافعان شهر در سوم و چهارم مهر از حلقه محاصره خارج شدند و به اين ترتيب ارتش عراق روز پنجم مهر 1359شهر را بهطور كامل اشغال كرد درحاليكه عدهاي از مردم موفق به ترك شهر نشده بودند. نيروهاي عراقي جوانان را به اسارت بردند و پس از آن زنان، كودكان و پيران را راهي صحرا كردند. اين وضعيت تا 7ماه پس از اشغال ادامه يافت تا آنكه شهر كاملا تخليه شد. قصر شيرين در تير 1361 در جريان عقب نشيني تاكتيكي ارتش عراق از اشغال خارج شد، درحاليكه به جز مسجد مهديه بقيه شهر بهطور صددرصد تخريب شده بود.
- پادگان ابوذر
اين پادگان در 20كيلومتري جنوب شرقي شهر سرپل ذهاب قرار داشته و مقر تيپ 3 ابوذر از لشكر 81 زرهي بوده است. پادگان ابوذر را دوكوهه غرب ميدانند؛ جايي كه مركز تجمع نيروها و پشتيباني يگانهاي خودي بود و بارها هدف بمباران و موشك باران ارتش عراق قرار گرفت. بمباران رزمندگان مستقر در اين پادگان كه آماده اجراي عملياتي در جنوب سومار بودند در سال 63، يكي از حوادث مهم اين پادگان است. در حال حاضر تعدادي از ساختمانهاي اين پادگان به حالت دست نخورده باقي مانده و يكي از نقاط مورد بازديد كاروانهاي راهيان نور است.
- يادمان مطلع الفجر
اين تپه در غرب جاده گيلانغرب- سرپل ذهاب و در 13كيلومتري شمال غرب شهر گيلانغرب واقع است و بهصورت سنگرها و كانالهاي حفظ و بازسازي شده، در مجاورت روستاي آوزين قرار دارد و پرچمها و كانالهاي متعدد آن يادآور دوران دفاعمقدس است. عمليات مطلع الفجر در 20/9/1360 با رمز يا مهدي(عج) ادركني، با هدف جلوگيري از تحركات دشمن و فراهمكردن امكان آزادسازي قصرشيرين و نفتشهر در محور گيلانغرب- سرپلذهاب انجام شد. در پي اين عمليات، حدود 2000 نفر از نيروهاي دشمن كشته شدند.
- موزه جنگ در كرمانشاه
اين موزه در پارك شيرين كرمانشاه قرار دارد؛ جايي كه خود شاهد يكي از فجيعترين جنايتهاي دشمن بعثي در بيستوششم اسفندماه 1366 است؛ روزي كه يك فروند موشك، پناهگاه مردم بيدفاع را كه عمدتا زنان و كودكان و سالخوردگان بودند در پارك شيرين كنوني به خاك و خون كشيد. در اين موزه، تصاوير و آثار شهدا را ميتوانيد ببينيد.
اين مركز، با داشتن غرفههاي مختلف و كتابخانه تخصصي، نخستين مركز فرهنگي دفاعمقدس در غرب كشور بهحساب ميآيد. سالن بزرگ نمايشگاه دفاعمقدس در طبقه همكف و تالار شهدا و كتابخانه تخصصي در طبقه اول از ديدنيهاي اين مركز است. در فضاي بيروني اين مجموعه، چند دستگاه تانك و نفربر، قسمتي از يك هواپيماي منهدم شده و لاشه يك بالگرد را خواهيد ديد. همچنين شاهد وسايل غنيمت گرفته شده خواهيد بود. آثار به جا مانده از شهدا و جانبازان و ايثارگران هم زينتبخش سالن اصلي نمايشگاه است.
- بازي دراز
بازي دراز، نام ارتفاعاتي در محدوده بين قصرشيرين، گيلانغرب و سرپل ذهاب است و از بالاي آن ميتوان بر منطقه تسلط كامل داشت. به همين دليل، بعثيها در نخستين روزهاي جنگ، از بازي دراز براي ديدباني استفاده ميكردند. براي گرفتن اين امتياز مهم از دشمن، عمليات بازيدراز در تاريخ 1/2/1360 آغاز شد و بهمدت 8 روز طول كشيد و طي آن، نيروهاي ايراني، از بين قلههاي منطقه بر 3قله آن مسلط شدند. در اين عمليات هوانيروز، ارتش نقش به سزايي داشت و طي آن، خلبان علي اكبر شيرودي در اثر اصابت گلوله تانك به بالگرد حامل وي، به شهادت رسيد. اگر اهل كوهنوردي هستيد، نگاهي به بلنديهاي اين منطقه بيندازيد و سختترين فتح قله را تصور كنيد؛ قلهاي كه از بالاي آن، دشمني شما را هدف گرفته است!
- شهر پاوه و يادمان شهدا
شهرستان پاوه در 120كيلومتري شمالغربي استان كرمانشاه واقع است. پاوه تا نقطه صفر مرزي حدود 35كيلومتر فاصله دارد، بهطوري كه از ارتفاعات پاوه، خط صفر مرزي به راحتي ديده ميشود. اين شهرستان تقريبا با سليمانيه در عراق هم مرز است و در دوران دفاعمقدس بيش از 56 بار بمباران هوايي شد و يكي از مناطق بسيار حساس براي بعثيها محسوب ميشده است.
شهرستان پاوه در طول 8 سال دفاعمقدس بيش از 640 شهيد بومي و هزار جانباز تقديم انقلاب كرده است. علاوه بر اين، در منطقه پاوه و اطراف آن، بيش از يكهزار و 900 شهيد غيربومي به شهادت رسيدهاند. تحركات نيروهاي ضدانقلاب در پاوه مصادف شده بود با ماه مبارك رمضان در تابستان 1358؛ ماه رمضاني كه در خاطر تكتك اهالي پاوه ماندگار شده است. به شهر پاوه كه پا ميگذاريد، شايد بارزترين نماد مقاومت اين شهر همان يادماني باشد كه روي يكي از تپههاي پاوه قرار گرفته است. اين يادمان، نخستين يادماني است كه به دستور خود حضرت امام در ايران بنا شده است.
- تنگه مرصاد
در 35كيلومتري شهر كرمانشاه در مسير اسلامآبادغرب قرار دارد؛ جايي كه پيش از اين چهارزبر نام داشته و محل رويارويي با منافقين بوده است. ماجرا از اين قرار است كه پس از قبول آتشبس از سوي ايران، منافقين با حمايت صدام، طي حملهاي غافلگيرانه قصد تصرف كرمانشاه و حتي رسيدن به تهران را داشتند. نيروهاي ايراني، اجازه پيشروي تا تنگه چهارزبر را به منافقين ميدهند و در يك تاكتيك پيشبيني شده در اين منطقه آنان را غافلگير و زمينگير ميكنند و با طلوع آفتاب هفتم مردادماه 67 اثري از لشكر منافقين باقي نميماند.
پيروزي قاطع در مرصاد توان هرگونه باجخواهي را از صدام ميگيرد و او را مجبور ميكند در 15مردادماه همان سال آتش بس را پذيرفته و بر سر ميز مذاكره بنشيند. در تنگه چهارزبر بنايي به يادبود عمليات مرصاد احداث شده است، نماي بيروني يادمان، حالتي گنبدي شكل مانند مسجد دارد و داخل آن بهصورت يك موزه ساخته شده است كه مزار 5 شهيد گمنام در اين يادمان، زيارتگاه عاشقان است.