اما حالا، 4واحد صنعتي كمتر از يك سال است كه خط توليد چادر مشكي به راه انداخته‌اند. كارخانه نساجي حجاب شهركرد، يكي از اين واحدهاي صنعتي است كه امتحانش را در سال گذشته كه نمونه‌هاي آزمايشي توليد مي‌كرد، پس داده است. با مير محمد‌تقي دانايي هوشياري، مديرعامل شركت نساجي حجاب شهركرد، درباره اين اتفاق مهم حرف زديم؛ از روزهايي كه فقط وارد‌كننده چادر بوديم تا امروز كه توليد‌كنندگان در تلاش هستند تا همين واردات اندك را هم به صفر برسانند.
- چرا صنعتگران كشور ما اينقدر دير به فكر توليد چادر افتادند؟
بحثش طولاني و مفصل است. بيشتر از 100سال است كه چادر، پوششي عقيدتي و عمومي در كشور ما محسوب مي‌شود. اما در همه اين سال‌ها، تكنولوژي توليد چادر وجود نداشت و ايران نمي‌توانست دانش فني توليد آن را از ديگر كشورها بگيرد؛ به همين دليل در تمام اين سال‌ها، ما يك وارد‌كننده محض بوديم. نخستين سري چادرهايي كه وارد شد، از سوئيس آمد. البته آنها پارچه چادري نبودند؛ نوعي پارچه لباسي مشكي بودند كه به‌عنوان چادر استفاده مي‌شدند. بعد از جنگ جهاني دوم، ژاپن بود كه عرصه توليد چادر را به‌دست گرفت و سال‌هاي طولاني‌تري را نسبت به سوئيس در زمينه توليد چادر مشكي گذراند. بعد از ژاپن، كره وارد رقابت شد و اين تكنولوژي را از ژاپن گرفت، توليد چادر را توسعه داد و هنوز هم موفق است؛ يعني درحال حاضر، اكثر چادرهاي مصرفي خانم‌هاي ايراني، جنس‌هاي كره‌اي هستند.
- كمي درباره انواع چادرهاي توليدي برايمان توضيح مي‌دهيد؟
در دنيا چادرهايي با نام‌هاي مختلف وجود دارد كه توليدكننده‌ها براساس فرهنگ و آداب و رسوم هر كشور آن را توليد مي‌كنند. نوعي از آنها، بلك چادرها يا همان چادرهاي مشكي هستند كه همه دنيا هم آن را دقيقا به همين اسم مي‌شناسند. يك نوع از اينها، پارچه‌هاي كاملا مشكي هستند كه فقط خانم‌هاي ايراني در ايران يا بر سر ايراني‌هايي كه براي زيارت به كشورهاي سوريه، عراق و عربستان رفته‌اند، ديده مي‌شوند. اينها در واقع نوعي چادر سنتي با فرهنگ ايراني هستند و پارچه‌شان حاشيه دارد. نوع ديگر چادرها، عبايي هستند كه از روز اول توليدشان، با هدف و براي مصرف ايران نبوده اما اخيرا مورد استقبال ايراني‌ها قرار گرفته است. چادرهاي عبايي، حاشيه ندارند و همه آن را به اين اسم مي‌شناسند. تقريبا به شكل لباس و نوعي مانتو هستند. اين لباس، نوع‌‌هاي مختلفي دارد كه حالا ديگر به گوشمان خيلي آشناست؛ لبناني، ملي، دانشجويي، عربي و... كه با زيپ، قيطان، دوخت و هرچيز ديگري به هم متصل مي‌شود. عبايي بيشتر از چادر مشكي توليد مي‌شود، چون همه خانم‌هاي مسلمان در هر كجاي دنيا مثل آمريكا و انگليس و... هم آن را سرشان مي‌كنند. دانستن اين تفاوت‌ها و اين فرهنگ‌ها، خيلي به كره‌اي‌ها براي توليد چادرهاي موردپسند مردم سراسر دنيا كمك كرده است.
- يعني ايران نمي‌توانست چادر مشكي مورد سليقه مردم خودش را توليد كند؟
نتوانستن و نخواستن، دو موضوع متفاوت است. قطعا نمي‌شود گفت كه نمي‌تواند. محصولات پيچيده‌تري از چادر در خطوط نساجي ايران توليد مي‌شود كه توليد چادر مشكي در مقام مقايسه كار خيلي سختي نيست؛ مثل توليد شلوار جين‌هايي با شكل‌ها و افكت‌هاي مختلف؛ اما اين عزم وجود داشته كه توليد بشود و شده است. از سوي ديگر قابليت رقابت در قيمت و كيفيت وجود داشته، پس توليد و عرضه شده است. شايد بتوان گفت كه در مورد پارچه چادري امكان رقابت كيفي و قيمتي و شايد عزمي استوار وجود نداشت و اينطور به‌نظر مي‌آيد كه بعد از گذشت سال‌ها از پيروزي انقلاب اسلامي، اين مهم بايد از سياستگذاران صنعت كشور مورد توقع قرار مي‌گرفت كه در راستاي توليد چنين كالايي اقدام بايسته انجام دهند.
- چرا وجود نداشت؟
چادر كالايي با حاشيه سود بسيار بالا براي وارد‌كننده است، به همين دليل خيلي‌ها ترجيح مي‌دادند كه چادر همچنان وارد شود نه اينكه دانش‌فني‌اش را بخريم و خودمان آن را توليد كنيم. البته اين خيلي موضوع عجيب و غريبي نيست. شما اگر بخواهيد چيزي بخريد و بفروشيد، حتما به حاشيه سود آن كالا توجه مي‌كنيد و سودش را براي خودتان درنظر مي‌گيريد. واردكننده‌ها هم حاشيه سود خوبي را براي خودشان مي‌ديدند و موافق كم شدن اين واردات نبودند ولي شايد بيشتر به سياستگذاران اين صنعت بايد گله كرد كه چرا بيشتر و پيش‌تر چنين رغبتي ايجاد نكرده‌اند.
- از چه سالي دانش توليدش را پيدا كرديم؟
كارخانه حجاب شهركرد از سال69 تاسيس شده و از سال72 هم توليد سالي 800هزار متر را داشت اما بعد از مدتي به‌علت عدم‌امكان رقابت از دور حذف شد تا بهمن‌ماه سال94 كه توليد آزمايشي چادر مشكي، در خط جديد توليد و با ماشين‌آلات جديد و دانش فني به روز رسانده شده دوباره از سر گرفته شد.
- سرمايه‌گذاري اوليه براي راه‌اندازي خط توليد چادر مشكي چقدر است؟
پروژه خط توليد چادر مشكي حجاب، 20 ميليون و 64 هزار يورو، سرمايه‌گذاري ارزي داشته است. در واقع مي‌توانم بگويم كه مجموع ارزي و ريالي اين سرمايه‌گذاري 110ميليارد تومان بوده كه براي توليد سالانه 10ميليون متر هزينه شده است.
- پس توليد پارچه چادري در شركت نساجي حجاب متوقف شد تا اواخر سال94؛ بعدش چه شد؟
شركت نساجي حجاب شهركرد، براي توليد چادر مشكي تجهيزشد. شروع توليد چادر مشكي، خودش نكته مثبتي بود اما ما به يك شروع آزمايشي براي امتحان دستگاه‌هايمان نياز داشتيم. از بهمن‌ماه 94، توليد پارچه چادر مشكي براي تنظيم نهايي ماشين‌ها لازم بود؛ اينكه ببينيم اين ماشين‌ها براي چادرهاي با كيفيت، قابل بهره‌برداري هستند يا نه. اما از ابتداي سال95 به اين‌طرف، توليد چادر از مرحله آزمايشي خارج شده و به مرحله اصلي رسيده و قابل رقابت شده است.
- در حال حاضر، توليد چادر مشكي به ميزاني كه بايد مي‌رسيد، رسيده؟
چيزي كه حالا در نساجي حجاب شهركرد اتفاق مي‌افتد، اين است كه بهره‌برداري از اين پروژه تا‌كنون با 30درصد ظرفيت كل انجام مي‌شود و به‌تدريج اين ظرفيت افزايش پيدا مي‌كند. دغدغه فعلي ما، بحث سرمايه در گردش است. در واقع همه ماشين‌آلات نصب و راه‌اندازي شده‌اند و همه‌چيز سر جايش است. اما سرمايه گردش بزرگي لازم است تا اين روال همچنان ادامه داشته باشد.
- از نظر كيفيت چطور؟ چادر مشكي توليد داخل، توانسته با چادرهاي كره‌اي كه اين همه سال مورد توجه مردم بوده‌اند، برابري كند؟
دانش فني به همراه كارشناسان توليد، از كشور كره‌جنوبي تأمين شد تا با آخرين ماشين‌آلات روز كره‌جنوبي و همچنين اروپا و با مواداوليه و رنگ و موادشيميايي خاص مورد نياز كه از كره‌جنوبي وارد شده براساس نسخه‌هاي كاري كارشناسان كره‌اي محصول كره‌اي توليد شود كه همان كيفيت و قابليت‌ها را داشته باشد.
- وزارت صنعت و معدن، روي داشتن توليد 4واحد توليدكننده ديگر اصرار دارد؛ نظر شما در اين‌باره چيست؟
واقعيت اين است كه به‌خاطر نياز مملكت، دست‌كم چيزي حدود 50ميليون متر چادر مشكي وارد مي‌شود. ما براي اينكه بتوانيم نياز كشور را برآورده و مقدار واردات را به صفر نزديك كنيم، نياز به واحدهاي توليدكننده ديگري هم داريم. در حقيقت ما نه‌تنها با اين قضيه مشكلي نداريم، بلكه از رقابت سالم، استقبال هم مي‌كنيم.
- اگر بخواهيد ويژگي برتر نساجي حجاب شهركرد را براي پروژه چادر مشكي بگوييد، از چه چيزي نام مي‌بريد؟
شركت نساجي حجاب به‌منظور توليد پارچه چادر مشكي مرغوب، با روش مهندسي معكوس اقدام كرده؛ يعني از محصول مورد توجه و استقبال مردم به توليدكننده خارجي آن رسيده و در يك دوره طولاني تحقيق و بررسي علمي و عملي به طراحي و خريد يك خط توليد كامل براي توليد پارچه چادر مشكي مرغوب دست پيدا كرده است. علاوه بر اين با خريد دانش فني و نام تجاري و به كارگيري متخصصين كره‌اي به‌صورت عملي و در خط توليد، به استانداردهاي لازم رسيده و اين فرايندي است كه اين شركت را متمايز مي‌كند.
- آيا ما چادر ايراني سر مي‌كنيم؟
سلايق مصرف‌كننده در انتخاب محصول بسيار تعيين‌كننده است و با توجه به‌وجود امكان ايجاد تنوع در توليدات ما، امكان برآورده كردن نياز مصرف‌كنندگان فراهم است. متاسفانه فعلا بسياري از مشتريان فعلا محصولات خريداري شده را با اسامي كره‌اي و وارداتي عرضه مي‌كنند. براي اينكه چادر ايراني جا بيفتد زمان لازم است. ابتدا بايد اين باور در مردم ايجاد شود كه لزوما كالاي وارداتي بهتر از كالاي توليد داخل نيست. از طرف ديگر توليدات شركت نساجي حجاب، در همه زمينه‌ها مانند لباسي‌ها و پرده‌اي‌ها و مقنعه‌اي و شال‌ها و روسري‌ها و فاستوني‌ها و امثال اينها، صرفا براساس سفارش مشتريان است نه براي موجودي انبار؛ بدين‌ترتيب كه در واقع هيچ‌چيزي براي فروش بدون سفارش نداريم؛ بنابراين، اين مشتري است كه تعيين مي‌كند كالا با چه نامي وارد بازار شود و تصميم‌گيرنده او است. البته ما با وجود تمامي اين موارد، هنوز در حال سعي و خطا هستيم كه توليدات را بهينه كنيم. سلايق هم خيلي متفاوت است. خانمي زنگ مي‌زند كه چادري كه توليد مي‌كنيد، نازك است؛ خب، وقتي ما سنگين توليد مي‌كنيم، تعدادي ديگر مي‌گويند خيلي سنگين است و اذيت مي‌شويم. يكي ديگرمي‌گويد ما كه مانتو و روسري مي‌پوشيم، چادري كه شما توليد مي‌كنيد لازم نيست كه خيلي ضخيم باشد؛ يعني اگر من مي‌گويم سعي و خطا، منظورم تفاوت در نوع چادر است كه بيشتر مورد اقبال قرار بگيرد، نه اينكه هنوز در كيفيت دچار ضعف و نقص هستيم. چيزي كه ما در حال حاضر توليد مي‌كنيم، 12 نوع ضخامت و وزن و طرح متفاوت دارد كه همه براساس نظر مشتريان بوده است.