تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۳۹۵ - ۰۶:۳۸

زهرا رفیعی: براساس آخرین تحقیقاتی که مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه ساوت‌همپتون انجام داده است، در میان ۹۱ کشوری که آمار و اطلاعات کافی از جمعیت خود دارند، سوئد، نروژ و آلمان بهترین کشورها برای سپری کردن دوران پیری هستند.

در انتهاي فهرست ارائه‌شده پاكستان، تانزانيا و افغانستان قرار دارند. در اين تحقيق شاخص‌هاي اصلي مانند سلامت، امنيت درآمد، استخدام و فرصت تحصيل در كنار شاخص‌هايي مانند امنيت فيزيكي، دسترسي به حمل‌ونقل عمومي و سهولت در برقراري ارتباطات اجتماعي در اواخر عمر سنجيده شده است. اين شاخص‌ها بخشي از سلامت روان و خوشبختي در سالمندي است.

اصولا كشور‌هاي ثروتمند بهترين جا براي پيري هستند؛ ولي نه هميشه. دسترسي به برنامه‌هاي رفاه اجتماعي و بهداشت عمومي هزينه‌هاي زيادي دارد بنابراين باعث تعجب نخواهد بود كه كشور‌هاي ثروتمند براي اجراي آن مشكلي نداشته باشند. اما هستند كشور‌هايي كه GDP بالايي ندارند ولي بهتر و بيشتر از ميزان ثروتشان براي اين قشر عمل كرده‌‌اند. بهترين مثالش سريلانكاست كه در بسياري از شاخص‌هاي اقتصادي ضعيف است ولي به‌مراتب بهتر از كشورهاي پرتغال، مالت و ايتاليا عمل كرده است. سرمايه‌گذاري كه اين كشور در بخش آموزش و سلامت كرده، شاخص طول عمر را هم‌اكنون براي سالمندان اين كشور بهبود بخشيده است.

بوليوي نيز از همان كشور‌هاي غير‌منتظره است. اين كشور نيز با دلايل مشابه توانسته نمره خوبي در ارائه مراقبت‌هاي بهداشتي براي افراد مسن و بازنشستگي كسب كند. در عوض كشوري مثل روسيه كه به‌نظر مي‌رسد GDP بالايي دارد در تأمين رفاه سالمندان دچار تبعيض سني است به‌طوري كه نسل بعدي سالمندان اين كشور در خطر عدم‌تأمين رفاه اجتماعي هستند يا كشور آمريكا در انتهاي فهرست كشور‌هاي توسعه‌يافته قرار دارد.

از نتايج اين تحقيق همچنين مي‌توان به اين اشاره كرد كه هرچه تعداد سالمندان كشوري كمتر باشد، احتمال پوشش رفاه اجتماعي در آنجا بيشتر مي‌شود اما به‌طور كلي كشورهايي كه نرخ سالمندان در آنها بيشتر است (اغلب كشور‌هاي پيشرفته)، تمايل به بهبود شرايط در آنها نيز بيشتر است. اين مسئله 2 دليل عمده دارد؛ اول اينكه آنها سالمندان بيشتري دارند و نرخ مواليد در آنجا كم است و ديگر اينكه اين كشورها توانايي مالي براي مراقبت‌هاي بهداشتي به‌منظور عمر طولاني‌تر را دارند. در واقع نكته كليدي آن است كه جامعه كهنسال در كشورهاي توسعه‌يافته توانايي تأثير‌گذاري بر سياست‌هاي كلان توسعه در كشورهاي‌شان را دارند.


  • چرا سالمندان در اين 5 كشور آسوده‌تر زندگي مي‌كنند؟

در هلند 
غم مستمري نداريد

بحران پيري در جهان سراسري است. جمعيت سالمند بالاي 60سال از 11درصد در سال 2006به 22درصد در سال 2050خواهد رسيد؛ بنابراين چالش‌هاي پرداخت مستمري جهاني است. براساس شاخص‌هاي مؤسسه مرسر در استراليا در مقايسه 14سيستم بازنشستگي، هلند آماده‌ترين خزانه را براي پرداخت مستمري دارد. با بررسي 40شاخص و تقسيم آن به 3دسته كلي دليل اين آمادگي مزاياي فعلي سيستم پرداخت مستمري، امكان تداوم آن و ميزان مشاركت بخش خصوصي است. در نتيجه آنها نه‌تنها به‌صورت تضمين شده براي همه عمر مستمري دريافت مي‌‌كنند بلكه با افزايش تورم از حداقل پايه مستمري نيز برخوردار خواهند شد؛ به‌طوري كه شايد مستمريشان از حقوق قبل از بازنشستگي نيز بيشتر باشد.

ژاپني‌ها
تا كي كار مي‌كنند

در ميان 33كشور مورد بررسي توسط سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه، متوسط سن قانوني بازنشستگي 64سال است. البته اكثر كشور‌ها براي اينكه سيستم پرداخت مستمري خود را نجات دهند، به‌دنبال افزايش سن بازنشستگي هستند. اين براي اكثر ژاپني‌ها خبر خوبي است چون آنها ترجيح مي‌دهند كه حتي به‌صورت نيمه وقت كار كنند. تقريبا 69درصد از مردم 55تا 64سال ژاپني جزو نيروي كار به‌حساب مي‌آيند. در سال 2010حدود 38درصد سالمندان 65تا 69سال هنوز مشغول كار بودند. شوكه‌كننده‌تر اينكه در اين سال 30درصد 70تا 74ساله‌ها هم خود را بازنشسته نكرده و مشغول به‌كار بودند. ژاپن بيشترين جمعيت بالاي 65سال را دارد ولي در عين حال براي نيروي كار سالمند در بازار كار وجود دارد. آيا مي‌دانستيد كه در حادثه فوكوشيما براي جلوگيري از بيمار شدن جوان‌تر‌ها، اين سالمندان بودند كه به جاي كارگران جوان‌تر داوطلب پاكسازي محيط شدند؟

فرانسه
مهد مراقبت پزشكي

فرانسه بهترين سيستم مراقبت‌هاي بهداشتي را در دنيا دارد؛ حداقل براساس گزارش سازمان بهداشت جهاني. در فرانسه تركيبي از بيمه خصوصي و عمومي وجود دارد كه همه شهروندان قانوني به حداقل مراقبت‌ها دسترسي دارند. هرچقدر بيمارتر باشيد سيستم بيشتر مراقب شما خواهد بود؛ اين برخلاف سيستم‌هاي بيمه برخي كشور‌هاست كه اگر بيماري قلبي داشته باشيد، شما را تحت پوشش قرار نمي‌دهند. نظام درماني در فرانسه به‌گونه‌اي است كه نيازهاي درماني بلندمدت (30سال) شما را پوشش مي‌دهد. به‌طور مثال اگر ديابت يا سرطان داشته باشيد هيچ هزينه‌اي پرداخت نخواهيد كرد. با اين حد از پوشش پزشكي قابل درك است كه چرا در اين كشور اميد به زندگي 81سال است.

مستأجري
در نيكاراگوئه

نيكاراگوئه از بهترين مكان‌ها براي مستأجري است. اگرچه در برخي‌ كشور‌ها براي مسكن هزينه كمتري ‌مي‌توان پرداخت اما اين كشور در نوع خود براي تأمين مسكن مناسب‌تر است. ظاهرا كمترين اجاره‌ها در ماداگاسكار گرفته مي‌شود اما اين كشور يكي از بالاترين نرخ‌هاي فقر را دارد. خانه دو خوابه در نيكاراگوئه در آمريكاي مركزي 30هزار دلار يا ماهانه 250دلار است. اين در حالي است كه كمك‌هاي محلي دولت 500دلار در‌ماه است.سالمندان در اين كشور مشكل چنداني براي تهيه مسكن ندارند.

در مكزيك
پير نمي‌شويد

بسياري از كشور‌ها در زمينه ارائه بيمه‌هاي درماني دولتي و مسكن ارزان هستند ولي كمتر كشوري است كه فرصت‌ مناسبي براي فعاليت و مشاركت در امور اجتماعي دارد. به گفته سايت فارن‌پاليسي، مكزيك بهترين مكان براي سالمندان براي حضور در صحنه‌هاي اجتماعي پرجنب و جوش است. حدود 7هزار مركز اجتماعي دولتي در سراسر اين كشور وجود دارد كه روزانه 200هزار سالمند از آن استفاده مي‌كنند. علاوه بر اين، سالمندان امكان استفاده از تخفيف تا 100درصد از فروشگاه‌هاي مواد غذايي، رستوران‌ها، داروخانه‌ها و حمل‌ونقل ترافيك را دارند.