سراي محلات در خود، خانههايي را جاي دادهاند كه با خدمات ويژهاي منتظر حضور شما هستند. مسلما ما نميتوانستيم در اين فضاي محدود همه اين خانهها و كانونهاي موجود در آنها را به شما معرفي كنيم، به همين دليل سراغ معرفي مهمترينهايشان رفتيم كه برنامههايشان براي مردم بيشتر است. شما با مشاركت در اين خانهها نهتنها ميتوانيد مشكلات و مسائل خود و محلهتان را براي حل و بررسي با هممحلهايهاي خود مطرح كنيد بلكه براي رفع مشكلات ديگران هم ميتوانيد مؤثر باشيد. در ضمن ميتوانيد در كلي كلاسهاي آموزشي شركت كنيد و مهارتهايتان را افزايش دهيد.
- خانه دانش و پژوهش
خانه پژوهش، جايي است كه پژوهشگر يا پژوهشگران داوطلب محله در آن استقرار مييابند. ازجمله مأموريتهايي كه براي خانههاي پژوهش تعريف شده است تهيه دادهها و اطلاعات پايه مورد نياز در سطح محلات و آگاهي از نيازها و خواستههاي مردم در محله است. نخستين مرحله از اين مأموريت شناسايي افراد اثرگذار محلي در ۳ دسته ايدهپردازان و تصميمسازان، افراد علاقهمند به فعاليت اجرايي و مخاطبان است و در مرحله بعد شناسايي مسائل و آسيبهاي اجتماعي در محلات و در مرحله آخر تهيه سند توسعه مطالعات و پژوهشهاي محلي. اين خانه داراي يك كانون با نام« كانون پژوهشگران محلهمحور» است. پژوهشگران محله با حضور در خانههاي پژوهش ضمن انتشار گزارشها و مقالههاي علميمحلهاي، نيازهاي مطالعاتي و پژوهشي و مشاورههاي اجتماعي و فرهنگي مبتني بر يافتههاي پژوهشي را پاسخ ميدهند و بسترهاي لازم براي همفكري و همانديشيهاي نخبگان، اثرگذاران و ساكنان محلي را فراهم ميسازند.
- خانه فناوري اطلاعات
داشتن شهر الكترونيكي يعني دسترسي الكترونيكي مردم به شهرداريها، ادارات دولتي، بنگاههاي اقتصادي و تمامي خدمات فرهنگي و بهداشتي شهري بهصورت شبانهروزي. براي رسيدن به شهر الكترونيكي راهاندازي ۳۷۴ خانه فناوري اطلاعات در محلات صورت گرفته است. از طريق اين خانهها، امكانات و قابليتهايي در قالب سختافزار و نرمافزارهاي خاص در اختيار مردم قرار ميگيرد تا بتوانند تمامي خدمات مورد نظر خود را به شكل كاملا ساده و آسان انجام دهند. فعاليتهاي اين خانه شامل آموزش علوم رايانه و فناوري اطلاعات است. بخشهاي اين خانه را هم كانونهاي شكوفا، كانون بازيهاي رايانهاي، كانون روباتيك، كانون وبلاگنويسي، كانون برنامهنويسي موبايل، كانون توسعه مهارتهاي رايانهاي، كانون طراحان گرافيكي و كانون رسانههاي ديجيتال تشكيل ميدهند.
- خانه قرآن و عترت
خانههاي قرآن و عترت محلات، بركت محلههاي تهران و خميرمايه تمام خانههاي سراهاي محلات محسوب ميشوند. مسئوليت رسيدگي به تمام فعاليتهاي قرآني در محلهها اعم از شناسايي فعالان قرآني، هيئتهاي مذهبي، معرفي كلاسهاي قرآن و مجالس ثابت قرآني از طريق تدوين كتابچههاي راهنما براي مردم هر محله بر عهده خانههاي قرآن و عترت محلات است. شناسايي ظرفيتها و مطالبات محلات در زمينه قرآني بهدست اين خانهها، ترويج فرهنگ قرآني و ايجاد بستر لازم براي فعالسازي و تربيت نوآموزان قرآني نيز جزو اهداف اين خانه هاست. خانههاي قرآن و عترت محلهها بهترين مكان براي ايجاد ارتباط كامل، معنادار و عميق با مساجد و برپايي مجموعه جلسهها و دورههاي قرآني موجود در محلهها به شمار ميروند. كانونهاي خانه قرآن و عترت بهدست خود مردم اداره ميشود.
- خانه خدمات اجتماعي
خانههاي خدمات اجتماعي با حضورشان در جمع خانههاي سراي محلات، نقش كارآفريني و توانمندسازي افراد محلي را بهعهده دارند. اين توانمندسازي توسط خود اهالي صورت ميگيرد. در ضمن در اين خانهها، در رابطه با آسيبهاي اجتماعي هم برنامههاي مختلفي اجرا ميشود كه كلاسهاي آموزشي ازجمله آنهاست. ارائه خدمات رفاهي و گردشگري به اهالي محله هم در اين خانهها صورت ميگيرد. بر همين اساس خانه خدمات اجتماعي داراي 3كانون با نامهاي كانون كارآفرينان و تعاونگردان، كانون رفاه و گردشگري و كانون مديريت آسيبهاي اجتماعي است. استفاده از ظرفيتها و پتانسيلهاي موجود با اولويت محله در حوزه كارآفريني و توانمندسازي و فراهمكردن زمينه لازم براي ساكنان محله بهمنظور پرورش مهارتها، ازجمله مهمترين فعاليتهاي خانههاي خدمات اجتماعي هستند.
- خانه هنر و ادبيات
خانه هنر و ادبيات، يكي از فعالترين خانههاي سراهاي محله است. كشف استعدادها و امكان ظهور آنان، ايجاد زمينه و فرصت مناسب براي جلب مشاركت مختلف مردم در امور فرهنگي، هنري و رشد و ترويج فضاي اخلاقي ميان اهالي محلهها و تبديل تهران به شهري با هويت اسلامي- ايراني از اهداف تشكيل اين خانه در سراي محلات است. در ضمن در اين خانه فعاليتهايي براي نهادينه كردن فرهنگ كتابخواني ميان مردم، رشد و ارتقاي فرهنگ كتابخواني، افزايش علاقه و انس به كتاب در خانواده و قرار دادن كتاب در سبد خريد مردم محلهها صورت ميگيرد. كانون شهروندان خبرنگار، كانون فرهنگياران، كانون خوشنويسي، كانون نقاشي و تنديس، كانون عكاسي، كانون فيلم، كانون ادبي محله (شعر،قصه و...) و كانون نمايش در خانه هنر و ادبيات محلات فعاليت ميكنند. اجراي مسابقات فرهنگي و هنري در قالب برنامه مدون، تجليل از مشاهير، مفاخر و انديشمندان محلات و توليد و توزيع محصولات فرهنگي از وظايف و فعاليتهاي خانه هنر و ادبيات است.
- خانه دوام و ايمني
تجارب حاصل از بحرانها نشان ميدهد كه انجام عمليات واكنش اضطراري مقابله با بحران به تنهايي از عهده سازمانها و نهادها خارج است. اجراي عمليات موفق و كاهش خسارات و تلفات تنها در سايه تلاشهاي گروهي جامعه امكانپذير است. با توجه به ضرورت بهرهگيري از پتانسيلهاي محلي در مديريت بحران و تقويت و توانمندسازي آنها، راهاندازي خانه دوام در محلات در دستور كار قرار گرفت و هماكنون خانه دوام كه مخفف عبارت «داوطلب واكنش اضطراري محله» است يكي ديگر از خانههاي مستقر در سراي محلات است كه موضوع تشكلهاي مردمي و داوطلبانه را در مباحث ايمني محله پيگيري ميكند. هدف از تشكيل اين خانهها هماهنگي متمركز در حوزه ارتقا و حفظ آمادگي امدادي و ايمني مردم در سطح محله است. در اين خانهها ميتوانيد شاهد برگزاري مانور زلزله، برپايي نمايشگاه، آموزش مديريت بحران، اجراي مانور در مدارس، مساجد و... باشيد و خودتان را براي روزهاي بحراني آماده كنيد.
- خانه سلامت و محيطزيست
يكي از قديميترين خانههاي سراهاي محله، خانههاي سلامت و محيطزيست است. خانههاي سلامت با وجود كوچكي، مملو از فعاليتهاي گسترده در حوزه سلامت هستند و براي تكتك افراد محله برنامه ويژهاي دارند. در هر خانه سلامت، شورايي با نام شوراي سلامت محله تشكيل شده است كه ماهانه بهصورت مرتب جلسه تشكيل ميدهد. اعضاي اين شورا با همكاري هم مسائل و مشكلات مربوط به سلامت آن محله را برطرف ميكنند. در اين خانهها هم خدمات بهداشتي و درماني داده ميشود و هم كلاسهاي آموزشي مختلفي شكل ميگيرد. اين خانهها 10 كانون با نامهاي كانون پيشگيري از استعمال دخانيات، كانون سالمندان، كانون جوانان، كانون مادر و كودك، كانون پزشكان، كانون اهداكنندگان خون، كانون معلولان، كانون خادمين مساجد، كانون پيشگيري از چاقي و كانون پيشگيري از ديابت دارند.