سر که بالا می‌کند و نام امام‌جواد (ع) را که روی تابلوی سفید رنگ همراه‌سرا می‌بیند اشک از گونه‌هایش جاری می‌شود و دلش را روانه گنبد طلای امام رضا(ع) می‌کند. همراه‌سراي جوادالائمه در شلوغي‌هاي اين شهر بزرگ، درست در نقطه سرگرداني قرار دارد؛ جايي كه به‌خاطر بيماري عزيزي، دلت آرام و قرار ندارد و براي استراحت هم نه پولي مانده و نه جايي كه شايد خستگي‌هايت را كم كند. آن وقت است كه همراه سراي جوادالائمه مي‌شود نور اميد براي مردمي كه از شهرهاي دور و نزديك براي بهبودي فرزندانشان رهسپار تهران شده‌اند. همراه‌سراي جواد الائمه جايي است كه هم بيمار و همراهانشان و هم خيريني كه به‌دنبال خدمت كردن در وادي احسان هستند، بدون منت و برتري در مقابل هم قرار مي‌گيرند. در اين مركز همه برابر هستند؛ چه پدر آن نوجواني كه قهرمان كشتي آسيا شده و اكنون درگير تخت‌بيمارستان است چه آن پدر كارگري كه از روستاهاي اطراف خوزستان به همراه زن و دختر يك‌ماهه‌اش به‌دنبال درمان است و دست‌هاي پينه‌بسته‌اش تنها پناهي است براي كودكش و يا آن خواهر كوچكي كه تنها دليل زنده‌ماندن برادرش است و از بم به تهران آمده. اينجا از شهردار گرفته تا كارمندان خود را خادم امام رضا(ع) مي‌دانند.
- گريه‌هاي دختر 50روزه
شب‌هاي استخوان‌سوز امسال تهران به كسي رحم ندارد حتي به آن كودكي كه در آغوش پدرش بي‌قراري مي‌كند. « زنم كليه‌اش مشكل دارد. 2ماه تهران هستم و يك‌ماه در روستا. 3 تا بچه دارم و مستأجر. 2 تا از بچه‌هايم را خانه همسايه گذاشته‌ام و خودم به همراه فاطمه‌زهرا و زنم به تهران آمده‌ايم. پولي ندارم كه بروم هتل. 2 تا پتو با خودم آورده‌ام و همين جا جلوي بيمارستان شريعتي مي‌خوابم... .»؛ اينها را مرد جواني مي‌گويد كه از يكي از روستاهاي استان خوزستان به همراه دختر 50روزه‌اش به تهران آمده است. دستان پينه بسته‌اش حكايت از روزهاي كارگري دارد و الان نگران كودكي است كه بايد به همراه وي، سرماي استخوان‌سوز تهران را در مقابل بيمارستان تحمل كند؛ «نااميد شده بودم. چند شب پيش جلوي بيمارستان، دخترم را لاي پتو پيچيده بودم تا از سرما نميرد. ديدم يك عده، چادرهاي جلوي بيمارستان را جمع مي‌كنند. ترسيدم كه نكند ما را بگيرند. وقتي من و دخترم را به همراه‌سرا آوردند انگار خدا دنيا را به من داده. فكر مي‌كردم دخترم در اين سرماي زمستان مي‌ميرد. اما امام رضا(ع) به‌خاطر پسرش جوادالائمه به من و دخترم رحم كرد.»
- ديوار به ديوار بيمارستان
وارد همراه‌سراي جوادالائمه كه مي‌شويد، با خانواده‌هايي روبه‌رو مي‌شويد كه از شهرهاي دور و نزديك به تهران آمده‌اند تا شايد در اين شهر لباس سلامت را برقامت عزيزانشان ببينند. وجود 3بيمارستان دولتي امام‌خميني(ره)، مركز طبي كودكان و بيمارستان شريعتي در ناحيه 2منطقه 6 باعث شده در تمام ايام سال خانواده‌هايي از شهرهاي دور و نزديك براي بهبودي عزيزانشان راهي شهر تهران شوند؛ خانواده‌هايي كه نه پولي براي اقامت در يك هتل و يا مهمانپذير را دارند و نه اين شهر بزرگ را به درستي مي‌شناسند. در سال‌هاي گذشته همراهان بيماراني كه در اين بيمارستان‌ها بستري بودند، مجبور بودند تا زمان بهبودي بيمارانشان با زدن چادر در حاشيه بيمارستان در خيابان ساكن شوند اما در يك سال گذشته با تأكيد شهردار تهران و پيگيري‌هاي شهردار منطقه 6 همراه سراي جوادالائمه درست در مقابل بيمارستان امام خميني راه‌اندازي شد تا محلي باشد براي اسكان همراهان بيماران.
- در انتظار قهرمان كشتي
در لابه‌لاي جمعيتي كه در همراه‌سراي جوادالائمه ساكن هستند پدر ابوالفضل آرميده، قهرمان كشتي آسيا را مي‌بينيم؛ نوجواني كه بعد از مسابقات جوانان در شهر آستارا از 2ماه پيش تاكنون در بيمارستان بستري است؛ «40روز است كه در اين همراه‌سرا ساكن هستم. بايد نزديك بيمارستان باشيم تا من، همسرم و 2برادرم به نوبت بالاي سر ابوالفضل باشيم. شب‌هاي اول داخل ماشين مي‌خوابيديم اما شهردار ناحيه به ما گفت كه اين همراه‌سرا وجود دارد و الان خدا را شكر در اينجا استراحت مي‌كنيم. دكترهاي قزوين متوجه بيماري پسرم نشدند اما وقتي به تهران آمديم، ابتدا ابوالفضل براي عمل آپانديس در بيمارستان بهمن بستري شد اما در زمان عمل 15سانت از روده‌اش را بريدند و بعد هم براي انجام درمان پيشرفته به بيمارستان امام خميني آمديم.» پدر ابوالفضل از همكاري فدراسيون كشتي و شهرداري منطقه مي‌گويد كه هم براي درمان بهتر پسر قهرمانش و هم براي اسكان خانواده‌اش تلاش‌هاي زيادي كرده‌اند.
- مردانه و زنانه
در همراه‌سراي جوادالائمه قسمت زنان و مردان كاملا مشخص است و البته اتاق‌هايي نيز براي اسكان خانوادگي بيمار به همراه خانواده‌اش وجود دارد. «سال گذشته 70روز به‌خاطر مشكل قلبي دخترم در تهران بودم. 3 روز در خيابان خوابيديم تا اينكه متوجه شديم همراه‌سراي جوادالائمه براي اسكان همراهان بيماران وجود دارد. زماني كه به تهران آمدم دخترم 16روزه بود و الان حالش خوب است. الان هم من براي درمان بيماري صرع خودم به تهران آمده‌ام و از همان ابتدا در اين همراه‌سرا ساكن شدم.»؛ اينها را زن جواني مي‌گويد كه تجربه اسكان در همراه‌سراي جوادالائمه را دارد.
- مادرانه‌ها
در همان اتاق، زن جواني از كرمان به تهران آمده است تا كودك دوساله‌اش به‌خاطر مشكل قلبي‌اي كه دارد تحت عمل جراحي قرار گيرد؛«عليرضا 2سال بيشتر ندارد. مادرزادي قلبش سوراخ بود. با پسربزرگم به تهران آمده‌ام. 15روز است كه عليرضا عمل شده است و الان با بچه در همراه‌سرا ساكن شدم تا تحت مراقبت باشد. اگر اين همراه‌سرا نبود ما پولي نداشتيم كه در جايي ساكن شويم.»
زن جوان ديگري كه از شهر ساري آمده است نيز درباره عمل قلب پسر كوچكش مي‌گويد: «سجاد 2سال بيشتر ندارد. يك مشكل قلبي نادر داشت كه هيچ دكتري حاضر به جراحي‌اش نبود. اما در كنگره قلب مشهد دكتري حاضر شد تا اين عمل را انجام دهد. بچه‌ام 9ساعت زير عمل بود و الان در بيمارستان بستري است. دكتر مي‌گويد حال عمومي پسرم خوب است».
در ميان مادران چشم انتظار با مادر متين آشنا مي‌شويم كه از سيستان و بلوچستان به تهران آمده است؛ «9ماهي است كه تهران هستم. پسرم شش‌روزه بود كه براي عمل جراحي به تهران آمدم. تا الان 2عمل جراحي روي قلب متين انجام داده‌اند و يك عمل ديگر مانده كه 2سالگي انجام مي‌شود. واقعا من و شوهرم پولي نداشتيم تا در جايي ساكن شويم و در اين مدت هم در همراه‌سراي جوادالائمه بوديم. اگر شهرداري اين مكان را براي ما و امثال ما فراهم نكرده بود واقعا معلوم نبود بايد چطور در اين سرماي تهران دوام بياوريم.»
به‌رغم آنكه از صبح تا ساعت 6عصر همراهان بيماران پذيرش مي‌شوند، اما در اين شب‌هاي سرد تا ساعت 12نيز در اين مركز پذيرش انجام مي‌شود. ساعت 8 شب است كه مرد جواني به همراه كودك معلول 4ساله و مادرزنش به همراه سرا مي‌آيند. اهل بيرجند است و پولي براي گرفتن اتاقي در يك مهمانسرا ندارد: «پسرم مشكل كليه دارد. 2روز است كه به تهران آمده‌ام اول در يك مهمانسرا در خيابان راه‌آهن ساكن بودم اما چون پول نداشتم شناسنامه‌ام را نگرفتم و بيمارستان، اينجا را معرفي كرد».
- محلي براي قرنطينه
در يكي از اتاق‌هاي طبقه سوم با يك خانواده از شهر بم آشنا مي‌شويم؛ پدر و مادر و دو فرزند كه يك ماهي است در همراه سرا اسكان دارند؛«ما از بم آمده‌ايم. يك‌ماه است كه تهران هستيم. پسرم تالاسمي ماژور دارد و دخترم قرار است اهدا‌كننده مغز استخوان باشد.» دخترك با عروسك‌هايش مشغول بازي است و از كنار برادرش تكان نمي‌خورد؛ «برادرم مريض است و آمده‌ام تا به او كمك كنم. خوشحالم كه برادرم با كاري كه من مي‌خواهم انجام دهم سالم مي‌شود.» هزينه اقامت در هتل براي اين خانواده بسيار بالاست و از الان نگران تأمين محلي براي قرنطينه بعد از عمل بچه‌ها هستند. «يك‌ماه كه در بيمارستان بستري مي‌شوند و بايد 6ماه هم در قرنطينه باشند.»
- شامي براي ساكنين همراه‌سرا
ساعت 9شب يكي از خيرين براي ساكنان همراه‌سراي جوادالائمه غذا مي‌آورد. آقاي صبوري از محله كن نذر كرده تا از شب شهادت امام رضا (ع) به‌مدت 10شب شام اين همراه‌سرا را تأمين كند؛ «شب اربعين بود كه با مركز آشنا شدم... يكي از دوستانم در تلگرام درباره اين همراه‌سرا مطلب نوشته بود... من ابتدا غذاهاي نذري را در محرم كنار اتوبان پخش مي‌كردم تا اينكه تصميم گرفتم به همراه سراي جوادالائمه بيايم. نام مبارك حضرت جواد(ع) را كه روي تابلو ديدم پاهايم سست شد... مگر مي‌شود نام جواد(ع) را ديد و به ياد امام رضا(ع) نيفتاد...اي كاش از اين به بعد هم خيرين به اين مركز بيايند و كمك كنند...اي كاش در شب شهادت امام رضا(ع) مردمي كه نذري مي‌دهند سري به اين همراه‌سرا بزنند... مطمئن باشند كه دست خالي بيرون نمي‌روند... .»
- شب و روز در كنار همراهان بيمار
تا قبل از شروع روزهاي سرد تهران اين همراه‌سرا 110تخت بيشتر نداشت اما در اين ايام با اضافه‌كردن 25تخت ديگر امكان پذيرش همراهان بيماران بيشتر شده است. حتي نمازخانه اين مركز نيز براي اسكان همراهان بيماران تجهيز شده است. در اين مركز سرويس حمام و آشپزخانه و حتي امكان شست و شوي لباس نيز وجود دارد. آنطور كه فرزاد هنرور، شهردار ناحيه 2منطقه 6توضيح مي‌دهد: «بيماراني كه به بيمارستان‌هاي امام خميني، مركز طبي كودكان و شريعتي مراجعه مي‌كنند ازطريق معرفي‌نامه‌اي كه قسمت مددكاري بيمارستان به همراهان مي‌دهند، به همراه‌سراي جوادالائمه معرفي مي‌شوند. بعد از پذيرش و احراز هويت آنها در اتاق‌ها اسكان مي‌يابند. در اين مركز اتاق‌ها براي زنان و مردان تفكيك شده است اما اگر نياز باشد تا خانواده‌اي در كنار هم باشند نيز اين امكان وجود دارد. در همراه سراي جوادالائمه صبح‌ها پذيرش انجام مي‌شود شب‌ها نيز شهردار شب اين ناحيه برگه‌هاي معرفي همراهان به اين مركز را در اختيار دارند.
در واقع تمامي شرايط براي اسكان بيمار و همراهانش فراهم شده است تا شب در خيابان نباشند. هر چند در گذشته كميته امداد امام خميني و سازمان بهزيستي هم در زمينه اسكان همراهان بيماران اقدام مي‌كردند اما در يك سال اخير فعاليت آنها كمتر شده است. بيشتر همراهاني كه در همراه‌سراي جوادالائمه ساكن شده‌اند، پدر و مادراني هستند كه كودكانشان در مركز طبي كودكان بستري هستند و لازم است مادر در كنار مركز اسكان داده شود تا درصورت نياز در كنار فرزند خود باشد.
- شما چه مي‌كنيد؟
شهرداري تهران همراه‌سراهايي را براي اسكان همراهان بيماران شهرستاني تدارك ديده تا در سرماي تهران نمانند. شما براي كمك به همراه بيماران چه مي كنيد؟ نظرات و پيشنهاد‌‌هاي خود را به 30003344 پيامك كنيد يا با شماره تلفن 84321000 تماس بگيريد.