در رابطه با دختران، برقراري رابطه عاطفي با پدر اهميت زيادي دارد و براي پسران كسب هويت مردانه و آمادگي براي ايفاي نقشهاي مردانه در آينده بااهميت است زيرا برخي از ويژگيهاي مردانه تنها از طريق ارتباط پدر و پسر تأمين ميشود و قطع اين ارتباط منجر به مشكلاتي ازجمله زنانه بار آمدن پسران ميشود. درهرحال پسران بعد از 3 سالگي كه در جامعه با تفاوتهاي جنسيتي آشنا ميشوند، در تلاشند تا هويت متفاوت جنسيتي خود را با مادر ايجاد كنند و براي نهادينهكردن اين هويت جنسيتي، لازم است پدر در كنار كودك حضور داشته باشد. از اين وجه ارتباط پدر و پسر اهميت بيشتري پيدا ميكند. اما با وجود محدوديتهاي زندگيهاي شهري امروز، چگونه ميتوان ارتباطي غني ميان پدر و فرزند ايجاد كرد؟ چگونه ميتوان در ساعات كوتاه حضور پدر، ارتباط پدر و فرزندان را مؤثرتر كرد؟ مادر چگونه ميتواند در ايجاد اين ارتباط نقش مؤثر داشته باشد؟
- پدرها بايد چكار كنند؟
بر سر اصول اوليه با مادر توافق كنيد: اينكه پدر و مادر در اصول كلي تربيت با يكديگر اختلاف نظر اساسي نداشته باشند، نكته بسيار مهمي است. بهتر است قبل از به دنيا آمدن بچه و در دوران حاملگي، والدين در كلياتي از اين اصول به توافق برسند و در جريان زندگي نيز بهصورت عيني و مصداقي در برخورد با مسائل تربيتي با يكديگر به گفتوگو بپردازند و اختلافات خود را تا جاي ممكن كم كنند.
تعيين زمان مشخص براي ارتباط مؤثر با دلبندتان: اگر هر روز با خود شرط كنيد كه مثلا نيم ساعت يا يك ساعت ارتباط مؤثر با فرزندم خواهم داشت و در آن زمان تمام دلمشغوليهاي خودتان را مانند تلويزيون، گوشي، كتاب و... كنار بگذاريد و فقط با كودك بازي كنيد، قدم مهمي در ايجاد ارتباط صميمانه با فرزند خود برداشتهايد.
مشاركت در تجربههاي زندگي: اينكه فقط يك همبازي خوب براي فرزند خود باشيد، يك انتظار حداقلي است. لازم است پدر در تجربههاي عميق زندگي در كنار كودك باشد. در موقعيتهاي حاد و سخت، در جريان زندگي روزمره، در اوقات بروز مسئله مثلا زماني كه كودك بايد به مطب دكتر برود، در شب بيماري او، هنگام رفتن به مهدكودك، وقتي در مهماني با كودكان ديگر دعوايش شده، وقتي مورد بيمهري دوستانش قرار گرفته، وقتي در پارك و در طبيعت با موجودات طبيعي جديدي آشنا ميشود و بهطور كلي در جريان زندگي، در كنار كودك خود باشيد. يكي از زمينههايي كه موقعيت ايجاد تجارب مشترك پدر و فرزندي را ايجاد ميكند سفر است! با كودك خود به سفر برويد تا حين كسب تجارب جديد زندگي از طبيعت و ارتباط با كودكان ديگر، در كنار او باشيد. همچنين از موقعيت مهماني براي غنيكردن رابطه خود و فرزندتان استفاده كنيد. او را زيرنظر بگيريد و هنگام بروز مسئله، به او مشورت دهيد و حامي او باشيد.
- نقش مادرها در اين ميان چيست؟
بعضي اوقات اين مادران هستند كه بهخاطر عدماعتماد به همسر خود، ارتباط پدر و فرزندي را كمرنگ ميكنند. به همين دليل لازم است مادران نيز با رعايت نكاتي در ايجاد اين رابطه مؤثر باشند.
تا جاي ممكن جلوي فرزندان با پدر مخالفت نكنيد: حفظ اقتدار پدر جلوي فرزندان از اهميت زيادي برخوردار است. لازم است كودك در زندگي به پدر خود تكيه كند و براي تكيهگاه بودن پدر، حفظ اقتدار او در خانواده لازم است. يكي از موارد حفظ اقتدار پدر در مورد اشتباهات تربيتي او است. براي اين كار لازم است نگاه كمالگرايانهاي به پدر نداشته باشيد و او را با اشتباهاتش بپذيريد. اجازه دهيد پدر اشتباهات تربيتي داشته باشد. مطمئن باشيد برخي اشتباهات جزئي و كوچك در زندگي، مشكل عمدهاي براي تربيت فرزندتان ايجاد نميكند. مهم حفظ اصول مشترك در زندگي است.
بگذاريد پدر لذت و شوق پدرانه را احساس كند: به پدران اعتماد كنيد و اجازه دهيد پدر موقعيت پدري كردن را بدون هيچ توصيه يا استنطاقي تجربه كند؛ مثلا اگر پدر قرار است كودك را به پارك ببرد، قبل از رفتن كلي توصيههاي ريز و درشت نكنيد كه مواظب ماشين و تاب و بچههاي بزرگتر باش و هنگام بازگشت او، استنطاق نكنيد كه چرا لباسش كثيف شد و وقتي افتاد زمين كجا بودي و... .
بگذاريد پدر نتيجه عمل خود را در تربيت ببيند: گاهي اوقات لازم است پدران نتيجه تربيتي اشتباهات خود را تجربه كنند تا از آن دست بردارند. براي اين كار لازم است مادر يك تذكر اوليه بدهد و خيلي آرام نتيجه عمل او را پيشبيني كند؛ مثلا هنگام لجبازي كودك، بهترين راهحل تغافل است. در اين هنگام اگر پدر اصرار بر سرزنش دارد، بعد از چند مورد متوجه ميشود كه سرزنش كردن فقط موقعيت را تشديد ميكند؛ بنابراين خود به اين نتيجه ميرسد كه تغافل كردن بهتر است. كافي است مادر در كمال خونسردي و حفظ آرامش، پيامد عمل اشتباه پدر را يكبار در تنهايي به او گوشزد كند.
آشنا كردن پدران با نكات تربيتي: مادران بهدليل درگيري در تربيت بهدنبال محتواي دانش تربيتي هستند اما پدران بهدليل ضيق وقت گاهي اين امكان را پيدا نميكنند. مادران در اين راستا ميتوانند نتايج مطالعات خود را با پدر به اشتراك بگذارند يا بنا به ظهور مسئلهاي تربيتي در مورد فرزندشان، محتواي تربيتي متناسب با آن را به پدران انتقال دهند يا فايلهاي سخنراني متناسب را براي همسر خود ارسال كنند. استفاده از شبكههاي اجتماعي مانند تلگرام كه در دسترس پدران باشد در اين زمينه كمككننده است.
مصاديق ارتباط مؤثر پدر و فرزند را مشخص كنيد: گاهي اوقات برخي پدرها، دقيقا نميدانند چگونه با كودك خود ارتباط برقرار كنند. در اين موارد لازم است مادر به پدر در تعيين مصداق ارتباط كمك كند. بنابراين به جاي گفتن اينكه «براي بچه بيشتر وقت بگذار»، تعيين كنيم دقيقا چه كاري انجام شود؛ مثلا به همسر خود بگوييد فلان كتاب را براي فرزندش بخواند يا بچه را به خريد و پارك ببرد. با او خانهسازي يا خميربازي يا خاكبازي كند، او را به حمام ببرد تا كودك آببازي كند، با هم نقاشي بكشند. در مورد كاردستي يا نقاشي او نظر بدهد و از اين طريق با او صحبت كند.