آيه 16سوره لقمان، نصيحت لقمان به پسرش را نقل مي‌كند كه عمل انسان اگر به اندازه دانه خردلي در دل سنگ‌ها يا در گوشه‌اي از آسمان‌ها و زمين باشد، از چشم خداوند گُم‌نمي‌شود و آن را براي حسابرسي در قيامت مي‌آورد. براساس آيات متعدد قرآن، اين سنت الهي است كه خداوند بر رفتار و گفتار بندگان و حتي نيت‌هاي آنان نظارتي دقيق و مداوم داشته باشد تا در روز قيامت كه به حسابشان رسيدگي مي‌شود، بر مبناي آن پاداش يا كيفرمناسب هركس تعيين شود. از اين‌رو انسان بايد همواره خود را درحضور خدا به‌عنوان شاهدي آگاه و ناظري دانا بداند تا از نافرماني وي و تجاوز به حقوق ديگران خودداري كند و هيچ‌وقت حتي در تنهايي خويش، جرأت معصيت نكند. مي‌گويند قديم‌ترها كه مكتبخانه‌ها بيشتر از علم، معرفت ياد مي‌دادند، معلمي به شاگردانش گفت: «هركدام‌تان در جايي كه كسي نباشد و نبيند، پرنده‌اي را سر ببريد و فردا همراه خود بياوريد».
همه چنين كردند و روز موعود با مرغ‌هاي سربريده به مكتب آمدند. اما يكي از بچه‌ها مرغش را زنده آورد و در جواب معلم كه پرسيد: «چرا آن را نكشتي؟» گفت: «جاهاي خلوت زيادي رفتم كه آدمي نبود و كسي مرا نمي‌ديد اما مي‌ديدم كه خدا هست و مي‌بيند». امروز چقدر به اين امر توجه داريم؟ چقدر در عمق باورهايمان گنجيده است كه چشم خدا مراقب و نظاره‌گر ماست؟ كه رفتارمان را خدا مي‌داند و مي‌بيند و روز قيامت براساس آن با ما رفتار مي‌كند؟ چقدر مراقب گفتارمان هستيم كه دلي نشكنيم و غيبت نكنيم و تهمت نزنيم؟ امروز در بلبشوي سياسي و جناح‌زدگي، چقدر در اظهارنظرها رعايت مي‌كنيم تا بيخودي به اين و آن انگ و‌‌‌رنگ نچسبانيم؟ چقدر مراقبيم كه در لجبازي‌هاي رايج گروهي، بي‌دليل دل به كسي نبنديم و بي‌دليل براي كسي بَه‌بَه و چَه‌چَه نكنيم؟ چقدر حواسمان هست كه به كسي سوء‌ظن نبريم و كسي را بي‌دليل قضاوت نكنيم و با ذهنيات خود آنان را به مسلخ نكشيم؟ مگر نه آن است كه حتي نيت‌هايمان هم مسئوليت دارد؟ نمي‌دانم پدرانمان و معلمانمان يادمان نداده‌اند يا ما ياد نگرفته‌ايم... .