نعیمه دوستدار: پل بنجامین استر در تاریخ 3 فوریه 1947، از پدر و مادری متعلق به طبقه متوسط به دنیا آمد.

او در دانشگاه کلمبیا تحصیل کرد و مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس خود را از این دانشگاه گرفت. از میان آثار پل استر- نویسنده پست‌مدرن آمریکایی-  می‌توان به کتاب‌هایی چون «ابداع انزوا»، «کشور آخرین‌ها»، «سه‌گانه نیویورک» و «تیمبوکتو» اشاره کرد.

این رمان، داستان ناتان ـ مردی 60 ساله ـ را بازگو می‌کند که بعد از مسائلی مانند طلاق، بازنشستگی، پیروزی بر سرطان و دل باختن به پیشخدمتی در یک رستوران، خاطرات زندگی‌اش را می‌نویسد. او در یک صبح بهاری، خواهرزاده گمشده‌اش را می‌یابد و هردو با احساسات، ضعف‌ها و خیالبافی‌هایشان، در «هتل اگزیستانس» هستی خویش را می‌کاوند.

در این رمان، همه دلمشغولی‌های پل استر با یکدیگر مرتبط می‌شوند. آدم‌ها سرنوشت خود را می‌سازند و در آرمانشهری خود‌ساخته، بهترین زندگی‌ها را می‌کنند. «دیوانگی در بروکلین» با بازگویی و نوشتن خاطرات ناتان، روایتی از دلزدگی آدم‌های روزگار ما با ذهنیت‌هایشان و پناه بردن به چیزهای دیگر را به دست می‌دهد.

تکه‌های اصلی یک پازل

پل استر ـ نویسنده معروف آمریکایی ـ این شانس را داشته که همزمان که آثارش در سراسر دنیا منتشر می‌شوند، در ایران هم ترجمه شوند. دلیل این اتفاق هم حتما این است که داستان‌های استر ویژگی‌هایی دارند که به مذاق مخاطب ایرانی خوش آمده و داستان‌خوان‌های حرفه‌ای با انتشار هر اثر تازه‌ای از او به سراغ آن می‌روند. یک نکته مشهور درباره استر این است که داستان‌های او مثل یک پازل هستند؛ پازلی که خواندن هر کتاب او، بخش‌های تازه‌ای از آن را تکمیل می‌کند و شاید به همین خاطر است که خوانندگان آثار او برای کشف تکه‌های ناتمام با اشتیاق سراغ اثر بعدی او می‌روند.

«دیوانگی در بروکلین» دربرگیرنده تکه‌های بیشتری از پازل معروف استر است. اگر آثار دیگر او را خوانده باشید، می‌بینید که این موضوع، هم درباره مضمون و موضوع و نگاه نویسنده  در این کتاب صدق می‌کند و هم درباره ساختار و چگونگی روایت کردن‌اش.

به قول یکی از منتقدان ایرانی «تمامی ‌داستان‌هایی که فکر می‌کنیم پل استر قرار است در کتاب‌های دیگری آنها را دوباره روایت کند یا قبل از این روایت کرده است، در «دیوانگی‌در‌بروکلین» سرنخی دارند». ناتان و خواهرزاده‌اش ـ تام ـ در روایتی که از زندگی‌شان نوشته می‌شود، بخش‌هایی از همدیگر را در بطن خود دارند. چیزهای گمشده‌ای که این دو شخصیت از دنیای بیرونی خود در درون دیگری پیدا می‌کنند، سرنخ‌هایی است برای روایت دیگری و دیگری.

عنصر اصلی: تصادف

سفر، یکی از شاخصه‌های کارهای استر است؛ سفری که ناتان و تام برای رسیدن به شهر و زندگی ایدئال خود آغاز می‌کنند. آنها برای اینکه تام به مادرش برسد، سفر خود را شروع می‌کنند؛ سفری که راه رسیدن آنها به هتل اگزیستانس است. از ابتدای داستان، تام با رؤیای رابطه‌های مطلوب در هتل اگزیستانس زندگی می‌کند و ناتان با دفتری که در آن شرح دیوانگی‌های خودش و دیگران را می‌نویسد. تام و ناتان به هتل اگزیستانس می‌رسند اما در آن مدینه فاضله یک اتفاق می‌افتد؛ در مدینه فاضله تام، ناتان قدرت تصمیم‌گیری پیدا می‌کند و خواهرزاده تام، «لوسی» را پیش خودش نگه می‌دارد و تام «هانی» را پیدا می‌کند.

دیوانگی در بروکلین» برخلاف دیگر کارهای استر ـ که در ایران هم ترجمه شده ـ پایان خوبی دارد. استر روایت زندگی قهرمان‌های کتابش را از زمانی شروع می‌کند که آنها همه چیزشان را از دست داده‌اند؛ ناتان در ابتدای این کتاب شغل، شهر و خانواده‌اش را از دست می‌دهد.

استر برای قهرمان داستان‌هایش در زندگی شخصی‌شان نیز پایان خوشی تصور نمی‌کند اما قهرمان‌های این کتاب، در زندگی شخصی‌شان به ثبات می‌رسند؛ هر چند که کتاب با ریختن برج‌های دوقلو در روز 11 سبتامبر تمام می‌شود. شاید دلیل نقدهای منفی‌ای که بر دیوانگی در بروکلین نوشته‌اند، پایان خوش آن باشد. البته در نظر داشته باشید که تیراژ این کتاب استر در آمریکا ـ که انتقادهای زیادی به آن شد ـ در چاپ اول 10 میلیون نسخه بود.

دنیای آثار استر دنیایی است که در آن حوادث همه فقط براساس «تصادف» پیش می‌آیند. همین ناگهانی بودن است که باعث می‌شود خواننده بیشتر از استر خوش‌اش بیاید. استر تاکید می‌کند که اتفاق به معنی سرنوشت نیست که کور و از پیش تعیین شده باشد. در واقع زندگی، مجموعه‌ای از همین اتفاق‌هاست که در فضایی گاه موهوم، ترسناک و به تعبیری تلخ پیش می‌آیند.

پس کتاب آخر نویسنده‌ای را بخوانید که خودش در همه آثارش یک جوری، هست. حدس بزنید در این کتاب کدام شخصیت خود استر است.

دیوانگی در بروکلین با ترجمه خجسته کیهان در 357 صفحه، 2 هزار نسخه و با بهای 4200 تومان توسط نشر افق منتشر شده است.