گاهي يك لاك ناخن ساده يا كرم روشن‌كننده شناخته‌شده هم مي‌تواند سلامتي شما را به خطر بيندازد. اگر مي‌خواهيد بدانيد زيبايي با لوازم آرايشي چه هزينه‌اي براي سلامتي‌تان دارد، توصيه‌ها و هشدارهاي دكتر مريم يزدي، متخصص پوست، مو و زيبايي را درباره لوازم آرايشي و تركيبات آسيب‌زاي آنها بخوانيد.
- لوازم آرايشي و حساسيت
آلرژي، رايج‌ترين مشكلي است كه ممكن است لوازم آرايشي برايتان ايجاد كنند. كرم‌هاي آرايشي غيراستاندارد يا حتي استاندارد اما نامناسب براي پوست شما، مي‌توانند باعث ضايعات پوستي به‌صورت قرمزي، پوسته‌پوسته شدن، خشكي و خارش و التهاب، تاول و سوزش شوند. هرقدر مواد تشكيل‌دهنده لوازم‌آرايشي غليظ‌تر باشد اثرات مخرب‌تري ايجاد مي‌شود. بعد از كرم‌هاي پوستي، مواد آرايشي مربوط به چشم بيشترين احتمال آلرژي‌زايي را دارند. سرمه يكي از اين ابزارهاي آرايشي است كه مقدار قابل توجهي سرب دارد و مي‌تواند باعث حساسيت يا عفونت شود. ريمل با تماس نزديكي كه با چشم دارد، ممكن است بسيار آلرژي‌زا بوده و به‌محض استفاده باعث خارش، سوزش، سرخي چشم و آبريزش شود و چشمان شما را ملتهب و پرخون كند. سايه و مداد چشم هم، چنين وضعيتي دارند. علاوه بر اينكه به‌دليل حساسيت بالاي چشم ممكن است اين مواد آرايشي باعث انتقال باكتري‌ها به قرنيه يا لبه داخلي پلك شوند و با ريزش مژه، خراش و عفونت قرنيه و... شما را به دردسر بيندازند.
- آسم به قيمت موهاي رنگين
مصرف مداوم مواد و رنگ‌هاي شيميايي مي‌تواند باعث آسم يا حساسيت تنفسي شود. حساسيت به رنگ مو، تهوع، سردرد و مشكل در تنفس را در پي دارد. بنابراين سعي كنيد رنگ موهاي طبيعي را جايگزين رنگ موهاي شيميايي كنيد. گياهان اسپرك، ريواس، بابونه و حنا جزو رنگ‌هاي طبيعي‌اي هستند كه تركيب برخي از آنها با هم و استفاده روي مو مي‌تواند باعث رنگ‌گرفتن موهاي شما شود. قهوه، تنباكوي سرد، دانه سماق و گياه آقطي هم رنگ‌هاي متفاوتي به موهاي شما مي‌دهند و مي‌توانند جايگزين خوبي براي رنگ موهاي شيميايي باشند. اما اگر به هر دليلي مجبور به استفاده از رنگ موي شيميايي هستيد، از انواعي استفاده كنيد كه فاقد آمونياك هستند يا به جاي استفاده از اكسيدان مي‌توانيد آنها را با آب مخلوط كرد. همچنين قبل از رنگ‌كردن موهايتان، مقداري از آن را امتحان كنيد تا از واكنش‌هاي احتمالي پوست مطلع شويد. براي اين كار، قسمت كوچكي از پوست سطح داخلي آرنج را خوب تميز كنيد. سپس مقدار كمي از ماده را روي پوست بزنيد و بگذاريد خشك شود. اگر بعد از 24ساعت هيچ احساس خارش و سوزشي احساس نكرديد و اثري از قرمزي نيز ديده نشد، مي‌توانيد مطمئن شويد كه احتمال بروز حساسيت ضعيف خواهد بود.
- شيميايي‌هاي خطرناك
مواد شيميايي موجود در تركيبات آرايشي مي‌توانند باعث بيماري‌هاي داخلي جدي شوند كه برخي به‌خاطر اختلالات هورموني به‌وجود مي‌آيند و برخي ديگر به‌دليل نفوذ و رسوب ماده در بافت‌هاي بدن. مي‌خواهيد بدانيد خطرناك‌ترين تركيبات شيميايي لوازم آرايشي كدامند؟
پارابن: در تركيبات بسياري از محصولات آرايشي پارابن وجود دارد. ماده‌اي كه مي‌تواند مانع رشد باكتري‌ها شود و به همين دليل به‌عنوان نگهدارنده در محصولات آرايشي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پارابن اما به‌شدت سرطان زا و آلرژي زا است و اين روزها تلاش بيشتر سازندگان محصولات آرايشي و بهداشتي اين است كه محصولات عاري از پارابن توليد كنند. پارابن ممكن است در رژ لب، لاك ناخن، ريمل، كرم‌هاي صورت، ضدآفتاب‌ها و دئودورانت‌ها وجود داشته باشد. اين ماده به سرعت در بدن جذب مي‌شود و تجمع آن مي‌تواند سرطان پوست، سرطان سينه و مشكلات باروري ايجاد كند. بنابراين قبل از خريد يك محصول آرايشي حتما تركيبات آن را بررسي كنيد.
محصولاتي كه برچسب بدون پارابن دارند، كاملا مشخصند. اما در برخي محصولات ممكن است شما كلمه پارابن را به چشم نبينيد ولي اسامي ديگر آن نوشته شده باشد. بنابراين دقت كنيد لوازم آرايشي را كه در تركيبات آن كلمه بنزيل پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد، متيل پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد، اتيل پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد، پروپيل پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد، بوتيل پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد، پاراهيدروكسي بنزوييك اسيد و پاراهيدروكسي بنزوات نوشته شده است، نخريد. چون همه اين‌ها، اشكال مختلف پارابن هستند. بعضي از برندهاي لوازم آرايشي بعد از حذف پارابن به نگه‌دارنده‌هاي طبيعي مثل روغن‌هاي اسطوخودوس، اكاليپتوس، ليمو، درخت چاي و دارچين روي آورده‌اند. اين نگه‌دارنده‌هاي طبيعي، معمولا بي‌خطر هستند، مگر اينكه به آنها حساسيت داشته باشيد.
سرب و آرسنيك: فقط پارابن نيست كه باعث بيماري‌هاي جدي مي‌شود. بسياري از رژلب‌ها هم داراي سرب بيش از حد مجاز و آرسنيك هستند. 2ماده خطرناكي كه چون ذره‌ذره خورده مي‌شوند، خطر مسموميت خوني ايجاد كرده و تأثيرات سويي روي كبد، كليه و مسير گوارش باقي مي‌گذارند. كمترين آسيب اين رژلب‌هاي غيراستاندارد پوسته‌شدن لب، خشك‌شدن لب‌ها و در برخي موارد اگزما و خارش است. همچنين برق لب‌ها با محفاظت كمي كه در برابر اشعه خورشيد دارند، مي‌توانند اشعه مخرب UV را به لب جذب كنند.
فتالات و الكل: فتالات ماده‌اي است كه در بسياري از محصولات مثل لاك يا اسپري‌ها استفاده مي‌شود و كار آن نرم‌كردن تركيبات آرايشي است. اما اين ماده شيميايي مي‌تواند باعث آسيب به كليه‌ها، آسم، مشكلات پوستي و بيماري كبد شود. قرار‌گرفتن در معرض فتالات در دوران بارداري، مي‌تواند منجر به رشد غيرطبيعي نوزاد و به‌هم‌خوردن تعادل هورموني او شود. بنابراين توصيه مي‌كنيم از محصولات بدون فتالات استفاده كنيد كه بر پايه آب هستند.
- نكاتي درباره استفاده از لوازم آرايشي
آرايش نبايد به‌مدت طولاني درصورت باقي بماند و لازم است حداكثر پس از 1/5 تا 2ساعت پاك شود تا فرصت براي بازسازي، تنفس و بازشدن روزنه‌هاي پوست فراهم شود.
براي پاك كردن مواد آرايشي از صورت بهتر است از محصولات پاك‌كننده آرايش كه ويژه اين كار هستند استفاده كنيد تا هم چيزي از آرايش، بعد از شست‌شو روي صورت‌تان باقي نماند و هم تعادل چربي و رطوبت پوست‌تان حفظ شود.
به هيچ عنوان لوازم آرايشي‌تان را با ديگران شريك نشويد؛ حتي اعضاي خانواده‌تان. لوازم آرايشي به‌سادگي عفونت‌ها و عوامل بيماري زا را از فردي به فرد ديگر منتقل مي‌كنند. اين موضوع درباره تجهيزات آرايشي مثل تراش، برس، پد كرم، سوهان ناخن و... هم صدق مي‌كند.
باقي‌ماندن آرايش چشم در شب احتمال عفونت مژه‌ها، عفونت داخلي پلك، خراش و عفونت قرنيه را بالا مي‌برند. بنابراين حتما قبل از خواب آرايش چشم خود را پاك كنيد.
قرار گرفتن لوازم آرايشي در معرض نور يا گرما مي‌تواند موجب تجزيه مواد نگهدارنده آنها و جذب باكتري در مواد آرايشي شود.
تحت‌تأثير تبليغات مواد آرايشي قرار نگيريد. بسياري از اين تبليغات دروغين هستند و ممكن است روي پوست شما تأثير مخرب بگذارند. بهتر است قبل از خريد محصولات آرايشي با پزشك مشورت كنيد.
وجود كلماتي مانند «طبيعي» يا «سالم» كه روي محصول درج شده‌اند، تضميني براي اينكه محصول كاملا بي‌خطر باشد نيست ولي به‌طور كلي مواد طبيعي سازگاري بيشتري با پوست و مو دارند و احتمال حساسيت به آنها كمتر است.
ريمل مژه خود را هر 3ماه يك‌بار جايگزين كنيد. اگر ريمل خشك شد، آب و يا مايع ديگري به آن اضافه نكنيد اين كار مي‌تواند موجب رشد باكتري‌ها شود.