آنطور كه معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور مي‌گويد، حدود 72هزار هكتار شمشادها براثر بيماري «بلايت» و« آفت شب‌پره» با خطر نابودي مواجه است. علاوه بر اين 2آفت ديگر هم به‌تازگي در ميان شمشادها شايع شده است.
دكتر هادي كيادليري، رئيس دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي واحد علوم و تحقيقات كه براي نخستين بار طغيان آفت در شمشادهاي خزري را در گفت‌وگو با همشهري رسانه‌اي كرد با اشاره به بازديد اخير خود از شمشادها درباره آخرين وضعيت اين‌گونه نادر جنگلي به همشهري گفت: آفت شب‌پره متأسفانه دوباره شروع به فعاليت كرده و در حال خوردن و نابودي برگ‌هاي آخرين درختان شمشاد است. مشكلي كه وجود دارد با تمام شدن برگ‌ها، اين آفت به سراغ پوست درختان مي‌رود و در نتيجه ميزبان را نابود مي‌كند.
اين استاد دانشگاه گفت: اين احتمال وجود دارد كه سرماي دير‌رس در بهار باعث صدمه به اين آفت شود اما مهار اين آفت را نبايد به‌احتمالات مبتني كرد و بايد با برنامه‌ريزي و مديريت دقيق با آن مقابله كرد.
وي بهترين راه حفاظت از شمشادها را تكثير قلمه از پايه‌هاي باقيمانده و تهيه بانك ژن اعلام كرد و افزود: با اين روش مي‌توان در زمان مناسب، قلمه‌ها را در رويشگاه‌هاي نابود شده استفاده و شمشادها را احيا كرد. كيادليري درعين حال از فرصت‌سوزي انتقاد كرد و گفت كه زمان قلمه‌گيري بسيار محدود است زيرا با رويش جوانه‌ها امكان قلمه‌گيري وجود نخواهد داشت و متأسفانه زمان ارزشمندي را ما از دست داده‌ايم اين درحالي است كه آفت شب‌پره با قدرت و شدت به فعاليت خود ادامه مي‌دهد.
مدرس علوم جنگل‌داري از مشاهده نوعي كنه روي درختان شمشاد خبرداد و گفت: علاوه بر 2آفت قبلي، اكنون نوعي كنه هم به بذر شمشادها حمله كرده و بر آفات قبلي افزود‌ه شده است. علاوه بر اين، نوعي بيماري قارچي (زنگ برگ شمشاد) هم دامنگير شمشادها شده و با آسيب رساندن به برگ شمشادها، اين‌گونه را با خطر نابودي مواجه كرده است.
- حال شمشادها خوب نيست
عباسعلي نوبخت، معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشوردرباره وضعيت شمشادها گفت: بيش از نيمي از شمشادها براثر بيماري«بلايت» كه 5سال است بلاي جان شمشادها شده خشك شده و از يك سال پيش هم آفت شب‌پره دامنگير شمشادها شده است؛ آفتي كه براي نخستين‌بار در نمك آبرود چالوس مشاهده شد و به گفته وي با آنكه تصور مي‌شد با بروز برف و سرما، مهار مي‌شود اما گذشت زمان نشان داد كه با افزايش دما و آفتاب، اين آفت دوباره جان مي‌گيرد و شمشادها را نابود مي‌كند.
شمشادهاي خزري درحالي با خطر نابودي مواجه هستند كه اين‌گونه، يكي از گونه‌هاي پهن‌برگ نادر هميشه سبز است كه رويشگاه آنها منحصر به جنگل‌هاي شمال ايران است و جزو ذخاير جنگلي محسوب مي‌شوند. اما اين همه اهميت درختان شمشاد نيست. آنطور كه نوبخت مي‌گويد، از همين شمشادها، اسانس ضد‌سرطان پستان و ايدز توليد مي‌شود و به همين دليل، ورود آفت شب‌پره به كشور ناشي از بيوتروريسم است.
- بيوتروريسم، شمشادها را هدف گرفت
اين نخستين بار است كه يك مقام مسئول در سازمان جنگل‌ها از بيوتروريسم در كشور خبر مي‌دهد. او در توضيح اين مطلب افزود: شب‌پره آفت تنبلي است كه حداكثر 5كيلومتر حركت مي‌كند اين در حالي است كه اين آفت اكنون در بخش‌هاي مختلف رويشگاه‌هاي شمشاد با فاصله بسيار زياد ديده مي‌شود.
معاون امور جنگل يكي از راهكارهاي نجات شمشادها را استفاده از اين‌گونه براي ايجاد فضاي سبز در شهرها اعلام و تأكيد مي‌كند: درصورت استقبال شهرداري‌ها مي‌توان با كاشت شمشاد در فضاهاي شهري، بانك ژن شمشاد ايجاد كرد. در اين راستا به گفته وي 100هزار قلمه توليد شده و با انعقاد قرارداد با بخش خصوصي قرار است 2ميليون قلمه تهيه شود كه تاكنون 800هزار قلمه توليد شده است.