نخستين جرقه را سمت درهاي يخچال ميبينيد. اما نكته همينجاست كه امروزه اسراف در خانههاي ما در ابعاد مختلف رواج دارد. درست است كه رعايت مقدار برنج، خورش، ميوه، چاي و... همه در دسته جلوگيري از اسراف قرار ميگيرد اما در كنار اينها، صحيح هزينه كردن وقت، دقت در خريد پوشاك، تشخيص وسايل ضروري و... نيز از مصاديق جلوگيري از اسراف است. نسخه كلي و يكسان براي همه وجود ندارد كه اگر تا اين سقف هزينه انجام دهيد شما قناعت كردهايد و در غيراين صورت شما مُسرف هستيد! هر فردي با توجه به امكانات و محدوديتهايي كه دارد ميتواند حدود و مرزهاي اسراف را در خانه خود ترسيم كند. پيشگيري از اسراف، كار سخت و پيچيدهاي نيست.
- آشپزخانه قدم اول است
در مهمانيها و زماني كه ميزبان هستيد دقت كردهايد كه چقدر حواستان پي اين است كه غذا كم درست نكنيد يا چند مدل غذا تهيه كرده باشيد؟ در قسمتي از ناخودآگاه ما ثبت شده كه اگر غذا از سر سفره زياد نيايد، احتمالا مهمان گرسنه مانده است! ريشه بيش از حد غذا درست كردن در همينجاست، طوري كه تا چند روز بعد مجبور ميشويد چند نوع غذاي در يخچال مانده را همراه خانواده بخوريد. البته اگر بعد از گذشت زمان قابل خوردن باشند والا مجبور ميشويد آنها را راهي سطل زباله كنيد. به زندگي روزمره برگرديم. زماني كه شما ميدانيد مصرف خانواده شما يك كيلو سيب و يككيلو پرتقال نيست، نبايد از فروشنده بخواهيد تا اين مقدار ميوه را براي شما وزن كند. چه اشكالي دارد اگر 3عدد سيب برداريد و 2 عدد پرتقال؟! هيچكس به شما خرده نخواهد گرفت كه چرا كم خريد كردهايد. كمي در موضوع ريزتر بشويم. شما ميدانيد كه براي صبحانه فقط 3نفر هستيد و باز همان قوري بزرگ را با دو پيمانه پر از چايي روي كتري قرار ميدهيد. نيمي از اين چاي اضافه ميآيد و شما مجبور ميشويد آن را دور بريزيد و بهاين ترتيب دوباره جرقههاي اسراف را زدهايد.
- زمانهاي از دست رفته
در خانههاي بسياري از ما تلويزيون در ساعات زيادي از شبانهروز روشن است و اغلب اين ساعات تنها صداي آن در خانه ميپيچد. گاهي اوقات هم با گشتن در بين شبكههاي مختلف، برنامهاي را پيدا ميكنيم كه با وضع كنوني ما هماهنگ باشد. حالا چه فيلم و سريال باشد چه برنامه مستند سياسي. واقعا به چه مقدار از اين برنامهها احتياج داريم؟ فكر كنيد اگر همين زمان را براي رسيدگي بهخودتان صرف ميكرديد، چقدر در حال شما بهعنوان كدبانوي خانه و اعضاي ديگر خانواده تغيير ايجاد ميشد؟! ساعاتي هم كه بدون هدف در پاساژها گشتهايد، در همين زمينه دسته بندي ميشوند. اگر كمي دقيقتر به اين ساعات از دسترفته نگاه كنيد، مشاهده ميكنيد كه در همين ساعات شما ميتوانستيد در كنار خانواده باشيد يا در حال تدارك يك غذاي جديد براي بچهها يا طراحي برنامهاي مانند ورزش كردن براي خودتان و رسيدگي به امور شخصيتان.
- به سراغ كمد برويد
اين بار منشأ اسراف ميتواند در كمد شما باشد. اسراف در پوشاك تنها در خريد بيش از حد آنها نيست. زماني كه شما يكي از لباسهايي كه براي جلسات رسمي و مهمانيهاي خاص تهيه كردهايد را در كوچه و بازار و براي رفتن به محل كار به تن ميكنيد، اسراف كردهايد چرا كه حالا شما ديگر براي مناسبتي كه اين لباس را خريده بوديد، پوشاكي نداريد و مجبور ميشويد مشابه آن را دوباره تهيه كنيد. اين چرخه خريد دوباره، يعني اسراف! لباسهايي هم در كمد شما هستند كه حالا از رنگورو رفتهاند و شما نميتوانيد آنها را بپوشيد. قسمتي از اين لباسها بهخاطر شستوشوي بيش از حد، از دور استفاده خارج ميشوند. بهعنوان مثال اگر قسمت كوچكي از يك لباس لك شده باشد و شما آن لباس را داخل ماشين لباسشويي براي شستوشو بيندازيد، بعد از مدتي رنگ و فرم پارچه از دست ميرود و ديگر آن لباس روز اول نخواهد بود. درصورتي كه اگر شما تنها لك بهوجود آمده را از بين ميبرديد، احتمالا زمان بيشتري از اين لباس استفاده ميكرديد و از خريد لباسهاي بعدي بينياز بوديد.
- راهنما را بخوانيد
تا به حال چند وسيله يا محصول را در خانه وارد كردهايد و بدون آنكه راهنماي درج شده روي پاكت يا دفترچه همراه آن را بخوانيد، مستقيما از آن استفاده كردهايد؟! مثلا نوعي ماكاروني از يك كارخانه جديد خريدهايد و آن را مانند قديم آماده طبخ ميكنيد. حالا اگر نتيجه مانند قبل نشود، علت آن است كه شما كمي زمان صرف نكردهايد تا روش استفاده مخصوص اين محصول را مطالعه كنيد و حالا با قابلمهاي از ماكاروني شفتهشده روبهرو شدهايد. همين كوتاهي، در خواندن چند سطر دستورالعمل، ريشه اسراف است. يا يك وسيله برقي ساده را درنظر بگيريد كه اخيرا تهيه كردهايد. بدون توجه به راهنماي اين كالاي برقي، از آن استفاده ميكنيد. ممكن است تا مدتها اين وسيله كار كند. اما لحظهاي كه خراب شود شما تازه متوجه خواهيد شد كه در دفترچه راهنماي آن اشاره شده بوده در محيطي كه رطوبت آن بالاست نبايد نگهداري شود و شما اين كار را كردهايد. اينها نمونههاي سادهاي هستند كه با كمي تيزبيني ميتوانند شما را از هزينه مجدد نجات دهند و همين جلوگيري از اسراف است.