نشست خبری محمود آموزگار با موضوع صیانت از حقوق ناشران، مؤلفان و مترجمان درخصوص چاپ غیرقانونی کتاب در محل اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، 27 فروردین با حضور نمایندگان اصحاب رسانه برگزار شد.
ایبنا ضمن گزارشی از این نشست به نقل از محمود آموزگار آورده است: تکثیر غیرقانونی کتاب موضوع تازه‌ای نیست بلکه مسئله‌ای است که ما سال‌ها با آن مواجهیم. به‌ویژه این مسئله بعد از رونق فضاهای مجازی شدت پیدا کرد و بر مشکلات ما افزود چرا که این فضاها فایل پی دی اف(PDF) آثار را بدون اجازه صاحب اثر بارگذاری می‌کنند و به‌‌التبع باید این موضوع را پیگیری می‌کردیم.
وی ادامه داد: بنابراین از سال 1389 که در هیئت مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران وظیفه خود را آغاز کردم با همکاری سایر اعضاء، دنبال راه‌حلی برای این مشکل بودیم که در این راستا کارگروهی تشکیل شد و تلاش‌هایی نیز صورت گرفت اما در این زمینه اراده جدی وجود نداشت، سرانجام هم نتیجه مطلوبی حاصل نمی‌شد.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران افزود: پس از بررسی دلایل نبود نتیجه مطلوب در این زمینه متوجه شدیم که به قانون کپی رایت یا حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، صرف‌نظر از اینکه متن آن با اقتضائات امروز تناسبی ندارد، در عمل به آن توجه ویژه‌ای نمی‌شود.
آموزگار اظهار کرد: خوشبختانه در دوره جدید با تعاملاتی که با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مرجع صدور مجوز نشر، صورت گرفت نتیجه تأسیس کارگروه در محل اتحادیه شد؛ نخستین جلسه این کارگروه در 8 شهریور 1394 تشکیل شد که در آن به این نتیجه رسیدیم که اتحادیه به تنهایی قادر به حل این مسئله نیست. همان‌طور که نشر یک موضوع ملی است و حل مسائل مربوط به آن نیازمند عزم ملی است، حل مسأله تکثیر غیرقانونی کتاب نیز به اتحاد و انسجام سایر دستگاه‌ها وابسته است.
وی بیان کرد: در پنجمین جلسه این کارگروه نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور پیدا کردند تا اینکه در تاریخ 22 دی‌ماه 1395 تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با سه هدف منعقد شد؛ صیانت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان و ناشران، بهبود فضای کسب و کار و رونق اقتصادی در حوزه نشر و فرهنگ‌سازی در جهت موضوع تفاهم‌نامه و ترویج اخلاق حرفه‌ای.
آموزگار توضیح داد: معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به این نتیجه رسیده‌اند که برای حل مسئله تکثیر غیرقانونی کتاب حتما همکاری و همیاری قوه قضائیه و نیروی انتظامی نیاز است. در این راستا علی جنتی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی نامه‌ای را به رئیس قوه قضاییه و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نامه‌ای به رئیس کل دادگستری استان تهران ارسال کردند. در این نامه‌ها درخواست شد که نسبت به برخورد با مسئله تکثیر غیرقانونی کتاب توجه جدی صورت بگیرد.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه داد: تاکنون در این زمینه دو جلسه با سردار ساجدی‌نیا-فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ برگزار شده است. جلسه بعدی نیز هفته آینده برگزار خواهد شد که در آن سردار لطفی-فرمانده امنیت و قطبی-رئیس دادسرای فرهنگ و رسانه حضور خواهند داشت.
آموزگار توضیح داد: تمام افرادی که آثارشان به صورت غیرقانونی منتشر شده است و شکایت دارند، می‌توانند در دفترخانه وکالت‌نامه‌ای را تنظیم کنند تا اتحادیه آنها را به دادگستری ارجاع دهد و دادگستری نیز نسبت به پیگیری شکایت آنها اقدام کند.
وی بیان کرد: در بررسی‌های که صورت گرفت مشخص شد که اکثر کتاب‌فروشی‌هایی که متأسفانه کتاب‌های غیرقانونی را عرضه می‌کنند از غیرقانونی بودن آن ها اطلاع نداشتند، در همین راستا اتحادیه در مصاحبه‌هایی که با اصحاب رسانه انجام داد موارد تخلف را متذکر شد و به همین دلیل شاید اکنون به ندرت این‌گونه کتاب‌ها در کتاب‌فروشی‌ها دیده شود.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران افزود: با وجود این تذکرات، افراد سودجو ترفند دیگری را در دست گرفته‌اند و آن هم مراجعه به ادارات دولتی و شرکت‌هایی مانند سایپا و راه‌اندازی نمایشگاه کتابی با تخفیف 50 درصدی است. در این راستا نیز اتحادیه توضیحات لازم را به ادارات دولتی ارائه کرد و برزین ضرغامی، رئیس کارگروه نامه‌ای را با مضمون اینکه «هر گونه حراجی کتاب حتماً باید مجوز اتحادیه را داشته باشد» تنظیم و به تمامی سازمان‌ها ارسال کرد.
وی ادامه داد: همچنین در نظر داریم به‌منظور فرهنگ‌سازی، با کمک اعضای اتحادیه فرم متحدالشکل یا متنی با مضمون اینکه «کتاب‌های غیرقانونی را چاپ، منتشر و خریداری نکنید» در کتاب‌ها درج شود. همچنین همکاران صدا و سیما نیز در این زمینه به منظور ساخت تیزر به ما قول همکاری داده‌اند.
آموزگار درباره اینکه ناشران متخلف در زمینه تکثیر غیرقانونی کتاب چند درصد از جامعه ناشران را در برمی‌گیرند، گفت: به‌طور معمول تخمین ما این است که ناشران حدود 10 درصد کارهایی که منتشر می‌کنند، به چاپ‌های بالاتر می‌رسند و 90 درصد آثار در همان چاپ نخست می‌ماند و آن سودی که از 10 درصد شامل حالشان می‌شود، این 90 درصد را نیز پوشش می‌دهد. در این راستا هر اندازه ناشر حرفه‌ای‌تر شود آن 10درصد نیز افزایش پیدا می‌کند و طبیعی است که به همان نسبت نیز بیشتر در معرض سرقت ادبی قرار می‌گیرد.
وی درباره اینکه خودِ ناشران نیز اغلب به موضوع تکثیر غیرقانونی کتاب دامن زده‌اند، توضیح داد: وقتی که در فرایند صدور مجوز نشر هرج‌ومرج به‌وجود می‌آید و هر کسی می‌تواند مجوز نشر دریافت کند، هر ناشری به خودش اجازه می‌دهد هرگونه کتابی را منتشر کند. اما بنده متعقدم ناشران عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران کمترین تخلفات را دارند.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره شرایط حضور ناشران متخلف در نمایشگاه کتاب تهران اظهار کرد: چند سالی است که شاهد چنین تخلفاتی در نمایشگاه هستیم. مطابق آرائی که در دوره قبلی نمایشگاه کتاب صادر شد، حدود ۴۴ و ۴۵ ناشر به دلیل تخلفاتی از همین دست، از حضور در نمایشگاه امسال محروم شده‌اند.
وی ادامه داد: خوشبختانه تلاش شده است که این تخلفات به حداقل برسد به‌گونه‌ای که سال گذشته با نصب بنر تعطیلی، غرفه متخلف را نمایان کردیم. همچنین در این راستا آیین‌نامه‌های نمایشگاه تا حدودی اصلاح شده‌اند، بنابراین درباره برخورد جدی با متخلفان نیز در این آیین‌نامه جدیت نشان داده شده است.
آموزگار بیان کرد: مجازات تکثیرکنندگان غیرقانونی کتاب از 6 ماه تا یک سال زندان است که معتقدم متناسب است، در کنار این مجازات، مجازات سنگین‌تر اعم از درج در پرونده در نظر گرفته شود. همچنین بیشتر تخلفات در شهرستان‌ها دیده می‌شود و تهران کمترین میزان تخلفات را دارد.