كارشناسان تغذيه ميگويند اگر چه بسياري از افراد نگران روزهداري سخت و ضعف بدني بهخصوص عطش و تشنگي خود در فصل گرما هستند اما با رعايت برخي تدابير طب سنتي و سبك زندگي سالم ميتوان مقاومت بدن را در روزهاي باقيمانده از ماه رمضان افزايش داد.
- چند توصيه براي سحر
بدن انسان در شرايط استراحت به ۳۰سانتيمترمكعب آب، به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن نياز دارد و در موقع كار، اين نياز به ۴۰ سانتيمترمكعب ميرسد. بهعبارت ديگر براي داشتن بدني شاداب، حداقل به 2تا 2/5 ليتر آب در يك شبانهروز نيازمنديم. متخصصان تغذيه ميگويند اگرچه بهعلت ماه رمضان در بخشي از روز نميتوان آب نوشيد اما استفاده از مايعاتي كه بتواند اين كمبود را جبران كند ضروري است. مصرف ميوههاي تازه و سبزيها ميتواند يكي از مهمترين منبع مبارزه با كاهش مايعات بدن باشد. درنظر داشته باشيد كه توصيههايي مانند مصرف 6تا 8ليوان آب در روز، روشهايي منسوخ شده است كه ديگر مورد تأكيد كارشناسان علوم تغذيه نيست. آنها ميگويند نوشيدن آب زياد در هنگام سحر تأثيري در پيشگيري از تشنگي ندارد، زيرا درصورت نوشيدن آب بيش از حد نياز، بدن آب اضافي را بهسرعت دفع ميكند. بنابراين آب مورد نياز بدن بايد در فاصله ميان افطار تا سحر بهتدريج و از طريق مصرف آب و ميوههاي آبدار تأمين شود. خيار، كاهو و كرفس، تربچه و گوجهفرنگي قابل دسترسترين مواد غذايي هستند كه آب آنها بيش از 94درصد است. همچنين ميوههايي همچون هندوانه، خربزه، طالبي، هلو، زردآلو و سيب هم ميتواند شما را در گذراندن روزهاي با تشنگي كمتر كمك كند.
- چند توصيه براي افطار
با همه تمهيدات، ممكن است باز هم روزهداران در دقايق منتهي به افطار احساس تشنگي كنند. مهمترين توصيه براي اين دسته از افراد اين است كه هرگز افطار خود را با نوشيدن آب سرد، نوشابه و مانند اينها شروع نكنند. به جاي آن، آب گرم و ولرم ميتواند با سرعت بيشتري نسبت به آب سرد، تشنگي را برطرف كند. بهتر است هنگام افطار از مخلوط آبليموي تازه با آب يا چاي كمرنگ يا شربت خاكشير به جاي قهوه و چاي پررنگ استفاده كنيد.
مناسبترين زمان نوشيدن آب حداقل يك ساعت و نيم بعد از خوردن است. نوشيدن آب خيلي سرد و به قولي «تگري» حتي در اين فاصله زماني هم بسيار مضر و آسيبرساننده به سيستم گوارشي، كبدي و هضمي است. پس از گذشتن زمان مناسب از غذاخوردن، نوشيدن آبي كه خيلي سرد نباشد، مانند نوشيدن برخي از شربتهاي سنتي بلامانع است. نوشيدني توصيهشده توسط طب سنتي كه تركيبي از «عرق نعناع، بارهنگ، آبجوش، كمي گلاب و مقداري عسل يا نبات» است، ميتواند بهعنوان دارويي معجزهگر، هم باعث كاهش احساس تشنگي در شبانهروز و هم موجب تقويت و آمادگي دستگاه گوارش شود تا افراد سالم و افراد داراي اختلالات گوارشي بهآساني و بدون درد معده بتوانند روزه بگيرند.
- تأثير وعده سحري
مجيد حاجيفرجي، رئيس انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور: براي تأمين آب بدن، روزهداران معمولا با كاهش مصرف مايعات در فصل تابستان و در نتيجه كاهش آب بدن و فعاليتهاي داخل سلولي مواجه هستند كه سبب ميشود حركات مواد در روده سبب اختلال و تغيير شود. همچنين در برخي از افراد، يبوست در بدن ظاهر ميشود كه ميتوانند با مصرف تدريجي آب از زمان افطار تا موقع خواب اين كمبود را جبران كنند كه مشكلي در بدن ايجاد نشود. وعده سحر مهمترين وعده است كه روزهداران ميتوانند با مصرف سبزيها و مواد نشاستهاي به مقدار مناسب جذب و هضم رودهاي را كنترل كنند. چون آرد سبوسدار و فيبرهاي معمولي مانند سبزيها و ميوهها كمك شاياني به تأمين آب در بدن افراد روزهدار ميكند. از طرفي روزهداران نبايد آب و چاي زياد مصرفكنند.