توانايي افراد براي دريافت، تفسير و استفاده از اطلاعات بهداشتي و درماني، باعث شده تا حتي نظامهاي نوين بهداشتي و درماني هم بهرغم پيشرفتهاي قابل توجهي كه بهدست آوردهاند، نياز به افزايش سواد سلامت مردم داشته باشند.
سخنگوي وزارت بهداشت با تأييد اين مطلب گفت: «متأسفانه در كشور ما سطح سواد سلامت بالا نيست و تنها حدود ۴۴درصد مردم از سطح سواد سلامت محدودي برخوردارند و مهمتر اينكه مردان جامعه ايران از سواد سلامت كمتري نسبت به زنان ايراني برخوردارند.»
به گزارش همشهري، ايرج حريرچي درباره نسبت سن افراد جامعه و سواد سلامت آنها نيز گفت: «افراد بيكار و بالاي 50سال از سواد سلامت كمتري برخوردارند كه همين موضوع سبب بروز مشكلاتي در ارائه خدمات بهداشت و درماني است. همچنين افراد با سواد سلامت پايين اقدامات پيشگيري و دستورات دارويي را نامناسب انجام ميدهند و بستريهاي طولاني در بيمارستان دارند.»
يكي از روشهاي افزايش سواد سلامت، استفاده از خود مردم در فعاليتهاي داوطلبانه و مردم نهاد است. بهگفته حريرچي: «هماكنون ۲ ميليون و ۷۳۰ هزار سفير سلامت خانوار، يك ميليون و ۲۷۰ هزار سفير سلامت دانشآموزي و ۲۵۰ هزار سفير سلامت دانشجويي در راستاي ارتقاي سطح سواد سلامت خانواده و جامعه مشغول بهكار هستند.» اما اينكه اين جمعيت بيش از 4ميليوني تا چه اندازه توانسته در ارتقاي سطح سواد سلامت جامعه مؤثر باشد سؤالي است كه بايد با پژوهشهاي آماري به آن رسيد.
- 2شرط براي درمان مناسب
ميزان درآمد سرانه حوزه بهداشت و سلامت كشور براساس فرمولهاي معادلسازي شده تعيين ميشود. از سوي ديگر با توجه به اينكه ايران 7درصد منابع كل دنيا را دارد، مسئله مهم در حوزه سلامت «عمر باكيفيت» است بهگونهاي كه هر چقدر اين سهم در زندگيهاي روزمره بهتر و بيشتر باشد، ميتوان «هزينههاي درمان» را در حوزه سلامت نيز كاهش داد. طبق استانداردهاي بهداشتي، مقوله درمان مناسب داراي دو عامل «تضمين طول عمر» و «كيفيت عمر» است. بهگفته سخنگوي وزارت بهداشت: «درمان جديد بايد ثابت كند كه ميتواند يكي از اين عوامل و يا هر دوي آن را افزايش دهد. يعني اگر درماني مؤثر نيست و اين دو عامل را ندارد، در بسته درماني وارد نميشود. البته شايد يك درمان طول عمر را افزايش دهد اما ممكن است عوارض آن در زماني ديگر باعث كاهش طول عمر شود. بنابراين بايد ثابت كرد كه اولا درمان مؤثر است و دوما فوايدش بيش از عوارضش است.» حريرچي با تأكيد بر لزوم اولويتبندي در انتخاب درمان بيماريها گفت: بهعنوان مثال گاهي داروهاي گرانقيمت شيميدرماني را تأمين ميكرديم اما در همان مقاطع داروهايي مانند واكسن، قطرهآهن و... كه براي رشد مردم لازم بود را تأمين نميكرديم. بنابراين در حوزه درمان بايد انتخابهايمان آگاهانه و بر مبناي اولويتبندي باشد.
- برآورد و منبع اصلي ايرانيها براي دريافت اطلاعات پزشكي
46درصد اطلاعات خود را از پزشكان ميگيرند.
42درصد اطلاعات خود را درخصوص موضوعات بهداشتي از يكديگر ميگيرند.
32درصد ترجيح ميدهند اطلاعات خود را از طريق اينترنت بهروز كنند.
16درصد اطلاعات پزشكي خود را از دوستان نزديك ميگيرند.
9درصد مطبوعات و مجلات را منبع خوبي براي افزايش سواد سلامت خود ميدانند.