دكتر وحيد سيف‌برقي، متخصص پزشكي ورزشي و عضو هيأت علمي دانشگاه تهران در اين‌باره به سؤالات همشهري پاسخ مي‌دهد:
- بسياري ازمردم براين باورند كه بدون استفاده از مكمل‌ها به تناسب اندام نخواهند رسيد. در اين‌باره چه نظري داريد؟
بله. اين موضوع در ميان جوانان بسيار رايج است و البته گاهي هم كه والدين به همراه فرزندانشان به كلينيك‌هاي درماني مراجعه مي‌كنند از توصيه‌هايي كه در باشگاه‌ها به فرزندانشان جهت افزايش توده عضلاني، مصرف پودرها و مواد كاهنده وزن، شده صحبت مي‌كنند. ما به اين والدين توصيه مي‌كنيم مصرف چنين مكمل‌هايي هيچ ضرورتي ندارد؛ اما بايد گفت فضاي اجتماعي به‌گونه‌اي است كه فرد احساس مي‌كند به تنهايي و بدون استفاده از مكمل به تناسب اندام نخواهد رسيد و حتما بايد از مكمل استفاده كند. البته ابتدا بايد ديد مكمل مورد نظر در كدام دسته از مكمل‌ها قرار دارد، در ضمن مصرف مكمل‌ها نبايد تداخل دارويي ايجاد كند. همچنين يكي از دغدغه‌ها ما مصرف خودسرانه مكمل‌هاي ورزشي است كه مي‌تواند مشكلات و نارسايي‌هاي بسياري را براي افراد ايجاد كند.
- درباره عوارض مصرف خودسرانه مكمل‌هاي ورزشي توضيح دهيد.
به‌طورمثال مشكل نارسايي كليه به واسطه مصرف خودسرانه مكمل‌هاي ورزشي مي‌تواند ايجاد شود. البته عوارض مصرف مكمل‌هاي ورزشي ممكن است طي 10تا 20سال آينده مشخص شود يا ممكن است در همان مراحل ابتدايي فرد را راهي بيمارستان كند؛ اما در كلينيك‌هاي درماني با افرادي مواجه هستيم كه پس از مصرف كوتاه‌مدت مكمل دچار نارسايي كليوي و دياليز شده‌اند. با اين حال يك اصل كلي درخصوص مصرف مكمل‌ها وجود دارد اينكه؛ ابتدا وضعيت تغذيه‌اي فرد بررسي و اصلاح شود، برنامه ورزشي و مصرف مكمل و نياز فرد را نيز يك متخصص معين كند، چه بسا ممكن است نيازي هم به تجويز مكمل نباشد؛ اما درصورت نياز و براي پرهيز از مصرف مكمل ورزشي تقلبي بايد آن را از مراكز مجاز تهيه كرد.
- استفاده از مكمل‌ها در زمان ورزش چطور؟ ضرورتي دارد يا نه؟
براي ورزشكاران حرفه‌اي ضرورت دارد چرا كه آنها روزانه 5ساعت تمرين ورزشي دارند و 12ساعت نيز در حال استراحت و يا خوابند، آنها 5تا 6ساعت بيشتر فرصت ندارد، معمولا مكمل ورزشي تجويز مي‌شود تا 4تا 5كيلو كالري مصرفي‌شان جبران شود. اما براي فردي كه روزانه يك ساعت در باشگاه تمرين نسبتا متوسطي را انجام مي‌دهد، مصرف مكمل توصيه نمي‌شود، اين دست ورزشكاران فقط با داشتن يك برنامه تقويتي مناسب و زيرنظر متخصص به رشد مطلوب عضلاني خواهند رسيد و اگر كمبودي چون كمبود آهن در يك خانم ورزشكار تشخيص داده شود، مصرف مكمل آهن براي او ممنوعيتي نخواهد داشت. در نتيجه اينكه بايد گفت افراد نبايد براي داشتن ظاهري خوش اندام بخشي از توان جسمي و سلامتي خود را ازبين ببرند.