هورمون‌ها پیام رسان‌های شیمیایی هستند که برای بسیاری از جنبه‌های سلامتی نقش مهمی دارند و توسط غدد و اندام‌های مختلف از جمله تیروئید، آدرنال، هیپوفیز، تخمدان، بیضه‌ها و پانکرانس ترشح می‌شوند.
درمان‌های مرسوم برای عدم تعادل هورمونی شامل هورمون درمانی جایگزین، قرص‌های ضد بارداری، تزریق انسولین، داروهای تیروئید و بیشتر هستند که متاسفانه برای اکثر افراد مبتلا به اختلالات هورمونی، این درمان های مصنوعی عوارض زیر را به همراه دارند:
- وابستگی به داروهای تجویزی
عوارض جانبی مانند سکته مغزی، پوکی استخوان، اضطراب، مشکلات باروری و سرطان
خبر خوب این است که از طریق برخی درمان‌های طبیعی می‌تواند تعادل هورمونی را در سطح بدن حفظ کرد.
- علائم و نشانه‌های عدم تعادل هورمونی
برخی از شایع‌ترین علائم و نشانه‌ها از این قرارند:
*ناباروری
*افزایش یا کاهش وزن ناخواسته و غیر قابل توضیح بدون ورزش و رژیم غذایی
*خستگی
*افسردگی و اضطراب
*بی‌خوابی
*تغییر در اشتها
*مسائل گوارش
*ریزش مو
علائم عدم تعادل هورمونی می‌تواند به شدت بسته به نوع اختلال متغیر باشد. به عنوان مثال استروژن بالا می‌تواند منجر به مشکلاتی از جمله اندومتریوز و مشکلات باروری شود در حالی که علائم دیابت اغلب شامل افزایش وزن، تغییر در اشتها، آسیب‌های عصبی و مشکلات بینایی است.
برخی از مشکلات خاص در ارتباط با عدم تعادل هورمونی از این قرارند:
- تسلط استروژن: که منجر به تغییر در الگوهای خواب، تغییرات در وزن و اشتها، استرس، و کاهش سوخت و ساز بدن میشود.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: همراه با ناباروری، خطر ابتلا به دیابت، آکنه و رشد غیر طبیعی مو است.
- استروژن پایین: با مشکلات باروری، بی‌نظمی قاعدگی، و تغییرات در خلق و خو مشخص میشود.
- کم کاری تیروئید: سوخت و ساز بدن را کند می‌کند، منجر به افزایش وزن، خستگی، اضطراب، تحریک پذیری، مسائل گوارشی و دوره های نامنظم قاعدگی میشود.
- تستوسترون پایین: منجر به از دست دادن عضلات، افزایش وزن، خستگی و مشکلات مربوط به خلق و خوی میشود.
- پرکاری تیروئید و بیماری گریوز: با اضطراب، ریزش و نازک شدن مو، کاهش وزن، سندرم روده تحریک پذیر، مشکلات خواب و ضربان قلب نامنظم مشخص میشود.
- دیابت: علائمی از قبیل افزایش وزن، آسیب به اعصاب، ریسک از دست دادن بینایی، خستگی، مشکلات تنفسی، خشکلی دهان و مشکلات پوستی را به همراه دارد.
- خستگی آدرنال: همراه با خستگی، درد عضلانی، اضطراب و افسردگی، مشکلات خواب، کاهش تمرکز، مشکلات باروری است.
ترکیبی از عوامل مانند رژیم غذایی، سابقه پزشکی، ژنتیک، سطح استرس، و قرار گیری در معرض مواد سمی محیط زیست منجر به عدم تعادل هورمونی میشود.
*پیشنهادهای طبیعی پیشگیرانه
- مصرف چربی‌های سالم: خوردن غذاهای سرشار از اسیدهای چرببا زنجیره کوتاه، متوسط و بلند برای تعادل هورمونی ضروری است.البته باید به طور کامل از چربی‌های اشباع و ترانس حاوی کلسترول پرهیز کرد. چربی‌های سالم از قبیل روغن نارگیل، آووکادو، ماهی قزل آلا از بهترین منابع غیر اشباع هستند. روغن نارگیل فواید ضد باکتری و چربی سوز طبیعی دارد و مزایای آووکادو شامل بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب، کنترل اشتها است. ماهی نیز از منابع مهم اسیدهای چرب امگا ۳ و شناخته شده برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد شناختی است.
- مکمل‌های گیاهی آداپتوژن: این مکمل‌ها یک کلاس منحصر به فرد از مکمل‌های گیاهی برای ترویج تعادل هورمونی و حفاظت از بدن در برابر طیف وسیعی از بیماری‌ها است ضمن این که باعث افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن و مبارزه با استرس می‌شوند.
- تعادل نسبت امگا۳/۶: عدم تعادل نسبت امگا ۳ و امگا۶ در رژیم غذایی موجب گسترش بیماری های مزمن و التهابی میشود.
- مواد غذایی حاوی امگا ۳: ماهی، بذر کتان، دانه چیا، گردو و محصولات حیوانات علف خوار
- مواد غذایی حاوی امگا ۶: آفتابگردان، ذرت، پنبه، کانولا، سویا و بادام زمینی
- درمان سندرم روده سوراخ دار: سندرم روده سوراخ دار بیماری است که نه تنها دستگاه گوارش شما را تحت تاثیر قرار می‌‍‌دهد، بلکه مشکلات هورمونی خاصی را نیز به وجود می‌آورد. این بیماری بر عملکرد غده تیروئید تاثیر می‌گذارد. هنگامی که ذرات هضم نشده مواد غذایی مانند گلوتن از طریق روده به جریان خون نشت کنند، در سراسر بدن به خصوص در تیروئید بیماری‌‌های التهاب زا ایجاد میشود. همچنین بسیاری از افراد با سندرم روده سوراخ دار، دچار کمبود پروبیوتیک‌‌ها در دیواره روده هستند. در واقع پروبیوتیک‌‌ها به بدن شما برای تولید برخی ویتامین‌ها که بر سطح هورمونی مانند انسولین، تاثیرگذار هستند، کمک می کنند. غذاها و مکمل‌هایی برای کمک به درمان سندرم روده سوراخ‌دار، عبارت‌اند از: آبگوشت استخوان، کفیر، غذاهایی با فیبر بالا مانند سبزیجات و دانه‌‌ها.
- دوری از محصولات مراقبت از بدن سمی: برای از بین بردن سموم در بدن باید از محصولات مراقبت از بدن معمولی که میزان زیادی پارابن، پروپیلن گلیکول و سدیم لوریل سولفات دارند، استفاده نکنید. همچنین، به جای بطری‌‌های پلاستیکی باید از بطری‌‌های شیشه ای و یا استیل استفاده کنید.
- ورزش منظم: ورزش موجب میشود مقدار مناسبی هورمون در بدن آزاد شود. اندورفین، تستوسترون، هورمون رشد یا انسولین و ورزش منظم به کاهش استرس، افزایش سیستم ایمنی بدن، تنظیم عملکرد سوخت و ساز بدن و حفظ وزن بدن کمک می کنند. برای حفظ تعادل هورمونی، بیش از حد ورزش نکنید، سه بار در هفته ورزش، به مدت ۲۰ دقیقه کافی است.
- خواب کافی: ۷ تا ۸ ساعت خواب در شب، لازمه سلامت بدن است. کمبود خواب و خوابیدن در زمان نامناسب، بدترین عادتی است که تعادل هورمونی را به هم می‌زند. کورتیزول، هورمون استرس است و در نیمه شب تنظیم می شود. بنابراین، افرادی که خیلی دیر به رختخواب می‌‌روند، هورمون پاسخ به استرس آن‌‌ها به درستی کار نمی کند. متخصصان غدد معتقدند که برای به حداکثر رساندن عملکرد هورمون ها، ساعت ۱۰ شب بخوابید.
- کاهش مصرف کافئین: نوشیدن بیش از حد کافئین تقریبا به بدی خواب ناکافی است. این موجب افزایش سطح کورتیزول و کاهش سطح هورمون تیروئید میشود.
- ترک مصرف قرص های ضدبارداری: قرص های ضدبارداری که سطح استروژن را بالا می‌‌برند، خطرات جدی دارند از جمله:
*افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه
*افزایش خطر ابتلا به لخته شدن خون، حمله قلبی و سکته
*میگرن
*بیماری‌‌های کیسه صفرا
*افزایش فشار خون
*افزایش وزن
*تغییرات خلق و خوی
*تهوع، خونریزی نامنظم یا لکه بینی
*تومورهای کبدی خوش خیم
*حساسیت به لمس سینه
- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي