براساس نظر سياستگذاران حوزه سلامت، پزشك خانواده و نظام ارجاع چاره كار شماست؛ نوعي شيوه ارائه خدمات درماني و بهداشتي كه در آن بيماران بايد طبق يك سلسلهمراتب به مراكز درماني مراجع كنند كه شروع آن با پزشك خانواده است. به اين موضوع، حذف فرايندهاي كاغذي ارائهدهندگان خدمت در واحدهاي بهداشتي، امكان گزارشگيريهاي آنلاين، امكان رصد و پايش خدمات و فعاليتهاي ارائهدهندگان خدمت را نيز اضافه كنيد كه همگي در نظام ارجاع الكترونيك انجام ميشود. در واقع ميتوان گفت كه مهمترين اصل در زمينه سلامت، بحث سيستم ارجاع است كه به لحاظ دسترسي مردم به پزشكان معالج و مراكز درماني محسوب ميشود. حالا خبرها حاكي از اين است كه طي چند روز گذشته اين طرح در استان گلستان آغاز شده و فاز اول آن بهزودي در ۱۰ استان ديگر اجرايي ميشود. همچنين فاز اول نظام ارجاع الكترونيك مربوط به مناطق زير ۲۰ هزار نفر، فاز دوم آن مربوط به شهرهاي زير ۱۰۰هزار نفر و فاز سوم آن مربوط به كلانشهرها و شهرهاي بالاي ۱۰۰هزار نفر است كه بهتدريج در كشور گسترش مييابد. وزير بهداشت اما سختترين بخش كار خود را در وزارت بهداشت، نظام ارجاع ميداند و معتقد است كه بايد اين طرح در كل كشور نيز گسترش پيدا كند.
قاضيزاده هاشمي در اينباره گفت: در قانون آمده است كه بايد از سلامت ايرانيان در اقصي نقاط كشور، خصوصا در روستاها مراقبت شود، به همين منظور در روستاها، بهورز و در شهرها، مراقب سلامت حضور دارد و در سطح بعدي نيز پزشك عمومي كه سنگ بناي كار ما در خدمات درماني در كشور است، قرار دارد و در سطح بعد از آن پزشك متخصص، بيمارستان و خدمات بستري براي خدماترساني به بيماران ارجاعدادهشده قرار دارد؛ اين مجموعه نظام ارجاع را شكل ميدهد. در واقع با استقرار نظام ارجاع هركسي در نزديكترين واحد درماني خود ميتواند نسبت به دريافت خدمات اقدام كند.
وزير بهداشت افزود: در كشوري كه مردم از اقصي نقاط آن، با پرداخت حداكثر 30تا 40هزار تومان به فوقتخصص مراجعه ميكنند و دفترچه هم بيحساب و كتاب براي بيمار هزينه ايجاد ميكرد، استقرار چنين نظامي سخت است، اما اميدواريم ظرف يك دهه آينده، بعد از استقرار كامل در جهت ارتقاي كيفيت خدمات ياريرسان باشد.
- درمان اوليه توسط پزشك خانواده
قائممقام وزير بهداشت هم درباره اهداف برقراري نظام ارجاع الكترونيك در كشور گفت: ما ايرانيها عادت كردهايم هميشه نخستين مراجعاتمان، به پزشك متخصص، فوقتخصص يا بيمارستانها باشد، اين در حالي است كه در هيچ كجاي دنيا افراد نميتوانند مستقيما به پزشك متخصص يا فوق تخصص مراجعه كنند بلكه حتما پزشك خانواده آنها بايد اين موضوع را تشخيص دهد چرا كه با بيماري فرد و خانوادهاش آشنايي دارد. بنابراين درمانهاي اوليه را انجام ميدهد و در موارد ضروري افراد را به پزشك متخصص يا فوقتخصص ارجاع ميدهد.
وي با بيان اينكه مردم بايد در اين زمينه با ما همكاري كنند تا بتوان خدمات بيشتري را از طريق پزشك خانواده متخصص و فوق تخصص ارائه دهيم، گفت: در اين راستا سامانههاي متعددي در وزارت بهداشت و در سازمان بيمه سلامت تشكيل شده كه براي ارائه خدمات سطح يك سامانه سياب (سند تبادل الكترونيك نظام ارجاع در سطح يك مراكز بهداشتي- درماني)، سامانه سنا براي ارائه خدمات سطح 2 (سند تبادل الكترونيك نظام ارجاع در سطح2 مراكز بهداشتي- درماني) ايجاد شده و سامانه سما براي مديريت ارجاع درمان سازمان بيمه سلامت است. بر اين اساس ما در گامهاي بعدي نسخه الكترونيك را هم به اين مجموعه اضافه ميكنيم تا به نقطهاي برسيم كه تمام مراجعاتمان از طريق نظام ارجاع الكترونيك باشد. وي همچنين گفت: اين سامانهها براي دسترسي بهتر و علميتر مردم به خدمات بهداشتي و درماني است. البته ممكن است كه در اجراي آنها مقاومتهايي صورت گيرد. بايد توجه كرد كه هيچ نظام بهداشتي و درمانياي نميتواند اين ميزان متخصص يا فوقتخصص تأمين كند.
- نحوه اجراي نظام ارجاع در فارس و مازندران آسيبشناسي شود
خالقي، عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس: مجلس در قانون برنامه ششم توسعه، دولت را مكلف به اجراي سيستم ارجاع در سراسر كشور كرده است تا همه مردم بتوانند از خدمات پزشك خانواده برخوردار شوند. البته پزشك خانواده چندسالي است كه در استانهاي فارس و مازندران اجرايي شده است و در زمان اجرا نيز نقاط قوت و ضعف زيادي داشته. حال قرار است استان گلستان نيز از ظرفيت اجراي طرح پزشك خانواده بهرهمند شود. به همين دليل بايد نقاط مثبت اجراي اين طرح در استان گلستان تقويت شود تا قانون به شكل كامل شكل اجرايي بهخود بگيرد و همچنين مشكلي در زمينه اجراي نظام ارجاع در استان گلستان وجود نداشته باشد. تأكيد بر اين است كه سيستم ارجاع در ساير استانها نيز شكل اجرايي بهخود بگيرد زيرا اين طرح ميتواند به كنترل هزينههاي بهداشت و درمان و مديريت هزينه بيماران كمك زيادي كند.