قريب 235ميليون انسان در سراسر جهان مبتلا به اين بيماري هستند و طي دهههاي گذشته با تغيير شيوه زندگي و صنعتيتر شدن جوامع، افزايش آمار شهرنشيني و آلودگي هوا در بعضي شهرها شيوع اين بيماري رو به فزوني است. آمار رسمي ولي تقريبي كه از كشورمان وجود دارد شيوع آسم را بين 5 تا 8درصد از ايرانيها نشان ميدهد.
به گفته دكتر نقشين عضو انجمن متخصصين ريه ايران در بسياري اوقات كودك يا فرد بزرگسال مبتلا به آسم است ولي خانواده و خود بيمار از اين بيماري آگاهي ندارند. وي به همشهري گفت: فرد مبتلا به آسم به سختي نفس ميكشد، بهخصوص سرفههاي طولانيمدت دارد كه هنگام فعاليت بيشتر ميشود. آسم در زمانهايي از سال باعث بيدار شدن بيمار حدود ساعت 4 تا 5 بامداد ميشود. اين بيماران گاهي احساس سنگيني و فشار روي قفسه سينه ميكنند و صداي خس خس در ريه خود دارند. نكته بسيار مهم اين واقعيت است كه اكثر مبتلايان فقط گاهي اين نشانهها را بهصورت حملات چندروزه، چند هفتهاي يا حتي براي چند ساعت تجربه كردهاند و چون با يا بدون درمان اين علائم برطرف ميشود بيمار و خانواده آن را بهحساب سرماخوردگي يا حساس بودن به سرما و آلودگي هوا ميگذارند. در نتيجه به جاي اينكه درصدد مراجعه به پزشك و انجام اقدامات تشخيصي و درماني برآيند به مصرف ضدسرفههاي مختلف، قرصهاي ضدحساسيت (آنتيهيستامين) و گاهي آنتيبيوتيك پناه ميبرند. آنها همچنين به توصيه اطرافيان، بهصورت خودسرانه از داروهاي گياهي و روشهاي درماني غيرعلمي استفاده ميكنند يا آمپولهاي حاوي كورتون را بهعنوان آمپول ضدحساسيت مصرف ميكنند.
اين روش به اعتقاد دكتر سيدمحمدجواد موسوي، فوق تخصص ريه و عضو هيأت علمي دانشگاه ايران مبناي علمي ندارد. وي در گفتوگو با همشهري گفت: از آنجايي كه شروع برخي از آلرژيهاي منجر به آسم با مصرف برخي گياهان است، مصرف خودسرانه گياهان دارويي توصيه نميشود. وي در مورد شيوع بيماري آسم در كودكان گفت: بيماري آسم در ميان كودكان شيوع خيلي بالايي دارد و معمولا تا 13-12سالگي ادامه مييابد. در نوجواني و جواني اين نوع از آسم فروكش كرده و در ميانههاي دهه ۵۰ و ۶۰ زندگي افرادي كه مبتلا به آسم هستند، دوباره بروز پيدا ميكند. شيوع آسم در فصول سرد پاييز و زمستان تغيير نميكند ولي درجه شدت بيماري در افراد بيشتر ميشود. تشديد بيماري علاوه بر اينكه باعث عقب افتادن كودكان از درس ميشود، باعث بستري شدن آنها و تحمل هزينههاي مالي و جاني ميشود.
- مزيدهاي برعلت
استفاده از واكسن آنفلوآنزا براي كودكان مستعد و مبتلا به آسم توصيه ميشود ولي به گفته دكتر موسوي نه بهخاطر نزديك شدن به فصل سرما بلكه به اين دليل كه ويروس آنفلوآنزا، بيماري آسم را در كودكان تشديد ميكند. توصيه ميشود كه اگر كودكان به تخممرغ حساسيت ندارند حتما واكسن آنفلوآنزا دريافت كنند. در درمان اين كودكان بايد دقت بيشتري كرد، داروهايي كه عموما تركيبات كورتيكو استروئيد استنشاقي دادند بايد در زمان مشخص مصرف شوند.
دكتر موسوي با تأكيد بر اينكه نبايد هواي سرد وارد ريه و بيني كودكان و افراد مبتلا به آسم شود، گفت: اين افراد نبايد در معرض آلايندههاي محيطي مانند مواد شوينده شيميايي، وسايل گرمايشي آلاينده هوا، سيگار و مواد خوشبوكننده هوا مانند عود قرار بگيرند. تهويه هوا براي زندگي مبتلايان به آسم بسيار ضروري است.
وي با اشاره به اينكه سرما اصليترين عامل تشديد آلرژي است، گفت: آلرژيهاي ايجاد شده بر اثر سرما هم ميتواند آسم، رنيت آلرژيك و... باشد. در اين فصل توصيه ميشود كه از تركيباتي تغذيه شود كه در آن ويتامين ب وجود داشته باشد مانند گلابي، سيب و انواع سبزيجات. همچنين تحقيقات زيادي نشان ميدهد كه مصرف ماهي و يا روغن ماهي در كنترل بيماري بسيار مؤثر است و ميتواند ميزان آلرژي را در كودكان كم كند.
- حذف آلرژنها
دكتر بابك ترصدي پزشك عمومي، داخلي و اطفال در گفتوگو با همشهري درباره آسم در كودكان گفت: با شروع پاييز و وارونه و سرد شدن هوا گروههاي خاص در معرض تشديد آسم قرار ميگيرند. 20 تا 25درصد كودكاني كه در اين فصل به پزشك مراجعه ميكنند، دچار يكي از انواع آلرژي هستند. درصورت درگير شدن دستگاه تنفسي برونشها و اسپاسم آنها، احتمال ابتلا به آسم نيز وجود دارد. به همين دليل ما به والدين توصيه ميكنيم در اين فصل از مصرف آلرژنها مانند گوجه، خربزه و بادمجان پرهيز كنند.