روغنهايي كه در بازار وجود دارند بسيار متنوع هستند اما برخي از اين روغن‌ها، به سلامتي شما آسيب مي‌رسانند، به همين دليل براي خريد، بايد روغنهايي را انتخاب كنيد كه نه‌تنها ضرري براي سلامتي‌تان ندارند بلكه تا حدود زيادي برايتان مفيد هم هستند. از آنجا كه چنين روغنهايي قيمت‌هاي نسبتا بالايي دارند، بايد در خريدشان دقت كافي داشته باشيد تا بتوانيد نوع مرغوب اين روغن‌ها را تهيه كنيد. با دانستن برخي نكات، مي‌توان يك روغن گياهي خوب براي استفاده مناسب تهيه كرد.
- روغن زيتون
تصفيه نشده را انتخاب كنيد
اگر قصد خريد روغن زيتون را داريد، سراغ نوع «فرابكر» آن برويد كه كيفيت بالايي دارد. روغن زيتون فرابكر كه به آن فوق بكر نيز مي‌گويند، در واقع روغن زيتون تصفيه نشده است. اين نوع روغن زيتون به شيوه‌اي استخراج مي‌شود كه طعم واقعي زيتون در آن باقي مي‌ماند، ضمن اينكه ويتامين‌ها و مواد معدني روغن زيتون فرابكر از ساير انواع روغن زيتون بالاتر است. اين نوع روغن زيتون، اسيد اولئيك ( نوعي اسيد چرب) كمتري به نسبت ساير روغن‌هاي زيتون دارد كه همين مسئله، آن را تبديل به يك روغن زيتون باكيفيت مي‌كند.
براي تشخيص اين نوع روغن زيتون، پيش از هر چيز بايد به رنگ آن توجه كرد. روغن زيتون فرابكر، معمولا رنگ سبز مايل به طلايي دارد. البته توجه به رنگ، براي تشخيص فرابكربودن روغن كافي نيست و طعم نيز مسئله مهمي به‌حساب مي‌آيد. روغن زيتون فرابكر به‌طور كلي طعمي تند و تلخ دارد كه با وجود اين ويژگي، طعم آن ناخوشايند نيست. روغن زيتون خوب از هر نوعي كه باشد نبايد در دهان حالت ماسيدگي ايجاد كند، علاوه بر اين، روي بسته‌بندي روغن، فرابكر بودن آن قيد شده است.
يكي ديگر از روغنهايي كه در بازار به وفور وجود دارد، روغن‌هاي زيتون تصفيه شده است كه براي تهيه اين نوع از روغن‌ها، از مواد شيميايي و فرآيند‌هاي حرارتي كمك گرفته شده است. اين دسته از روغن‌ها به‌دليل تغييراتي كه روي آنها انجام مي‌دهند، به نسبت روغن‌هاي فرابكر و بكر، كيفيت خوبي ندارند چون در آنها اسيد اولئيك بيشتري وجود دارد. اين دسته از روغن‌هاي زيتون، بيشتر براي پخت‌وپز به‌كار مي‌روند و به‌طور كلي رنگ روشن‌تري دارند.
اگر از بو و طعم زيتون خوشتان مي‌آيد، سراغ اين دسته از روغن‌هاي زيتون نرويد چون معمولا طعم و بوي زيتون را ندارند. روغن زيتون تصفيه‌شده فاقد طعم تلخ است. اين نوع روغن زيتون، خواص آنتي‌اكسيداني كمتري دارد و اگر با هدف سلامتي و درماني قصد داريد از روغن زيتون استفاده كنيد، بهتر است نوع فرابكر را بخريد.ايران يكي از توليد‌كننده‌هاي زيتون به شمار مي‌آيد و براي خريد روغن زيتون، بهتر است سراغ روغن زيتون‌هاي ايراني برويد.
- روغن كنجد
سوغات اردكان و يزد
يكي از روغنهايي كه در سال‌هاي اخير، مورد توجه قرار گرفته، روغن دانه كنجد است. خريد روغن كنجد اصل، چندان كار راحتي نيست چون راه‌هاي زيادي براي تقلب در توليد اين نوع روغن‌ها وجود دارد. برخي از افراد تصور مي‌كنند كه روغن كنجد اصل را مي‌توان از رنگ آن تشخيص داد، درحالي‌كه با روش‌هاي خاص، مي‌توان رنگ اين نوع روغن را تيره يا روشن‌تر كرد، پس چندان روي رنگ روغن حساب باز نكنيد. اگر گذرتان به يزد و اردكان افتاد، حتما روغن كنجد بخريد چون اين شهرها توليدكنندگان اصلي روغن كنجد به‌حساب مي‌آيند و رقابت زيادي بين توليدكنندگان كنجد در اين شهرها وجود دارد،
در نتيجه، تقلب كمتر است و احتمال اينكه بتوانيد يك روغن كنجد با كيفيت و اصل بخريد، زياد است. توجه داشته باشيد كه گران بودن روغن كنجد، الزاما دليل بر خوب بودن آن نيست و برخي از افراد سودجو، روغن كنجد نامرغوب را با قيمت بالا مي‌فروشند تا شما تصور كنيد كه به‌دليل گران‌بودن، حتما از كيفيت بالايي برخوردار است. روغن كنجد بهتر است به‌صورت كارخانه‌اي خريداري شود و ترجيحا چنين روغني را از يك برند نام‌آشنا بخريد.
روغن بسته‌بندي شده و به‌صورت كارخانه‌اي، بهداشتي است و شما با ديدن پروانه بهداشت، استاندارد و نشان سازمان غذا و دارو، نگراني چنداني از بابت بهداشتي بودن روغن نخواهيد داشت. روغن‌هاي بسته‌بندي شده، معمولا ماندگاري بيشتري به نسبت روغنهايي كه به‌صورت سنتي توليد مي‌شوند، دارند. اگر مي‌خواهيد روغن كنجدي بخريد كه به‌صورت سنتي تهيه مي‌شود، حتما آن را از جايي تهيه كنيد كه بهداشت را به خوبي رعايت مي‌كنند. معمولا برخي از مغازه‌ها، گرفتن روغن را در حضور خودتان انجام مي‌دهند كه چنين مغازه‌هايي مي‌توانند گزينه خوبي به‌حساب بيايند. چنانچه روغن كنجد، طعمي تيز و زننده داشته باشد، دليل بر كهنه بودن آن است و نبايد چنين روغني را مصرف كرد.
- روغن هسته انگور
گران اما پرخاصيت
يكي از روغنهايي كه بسيار مورد توجه قرار گرفته، روغن هسته انگور است. اين روغن از نظر بسياري از كارشناسان تغذيه، خواص بسيار زيادي دارد و يك روغن مفيد براي سلامتي بدن محسوب مي‌شود. اگر قصد خريد روغن هسته انگور را داريد، بايد بدانيد كه اين روغن، چندان ارزان قيمت نيست. دليل گران بودن روغن هسته انگور، به توليد آن برمي‌گردد چون براي تهيه و توليد روغن هسته انگور، بايد از مقدار زيادي انگور استفاده كرد و به همين دليل اين نوع روغن، به نسبت ساير روغن‌هاي موجود در بازار، گران‌تر است. تشخيص اصل بودن روغن هسته انگور كار چندان راحتي نيست.
روغن هسته انگور، زرد مايل به سبز است و طعم مطبوعي دارد ولي تا زماني كه در روغن را باز نكنيد، به اين ويژگي‌ها پي نخواهيد برد چون بسياري از توليدكنندگان، اين روغن‌ها را در ظروفي مي‌ريزند كه معمولا تيره رنگ هستند. روغن هسته انگور بايد مانند ساير روغن‌ها در جايي قرار بگيرد كه نور چنداني به آن نمي‌تابد، پس اگر به فروشگاهي رفتيد كه روغن‌هاي هسته انگور در معرض تابش نور آفتاب بودند يا احساس كرديد محل نگهداري روغن‌ها گرم است، از خريد چنين روغنهايي اجتناب كنيد. روغن هسته انگور، در داخل كشور نيز توليد مي‌شود و نوع وارداتي آن هم در بازار موجود است.
شايد تصور كنيد كه نوع وارداتي، كيفيت بيشتري دارد، درحالي‌كه خارجي بودن اين نوع از روغن‌ها، دليل بر مرغوب بودن آنها نيست. اگر حتما اصرار داريد كه روغن هسته انگور خارجي بخريد، برچسب اصالت كالا و نشان سازمان غذا و دارو، حتما روي بسته‌بندي وجود داشته باشد.
براي خريد روغن هسته انگور توليد داخل، نگراني چنداني وجود ندارد و داشتن پروانه بهداشت، نشان سازمان غذا و دارو و... روي بسته‌بندي، نشان‌دهنده سلامت و بهداشت روغن هسته انگور است. تا جايي كه مي‌توانيد از خريد چندبطري‌روغن هسته انگور و نگهداري آن در خانه بپرهيزيد چون درصورت عدم‌نگهداري درست، كيفيت اين نوع روغن‌ها تاحدودي كاهش پيدا مي‌كند. بهتر است به اندازه نيازتان از اين نوع روغن‌ها خريداري كنيد.