شركت در عزاداري‌ها، برپايي مراسم در خانه يا محل كار، سياه پوشيدن و سياهپوش كردن منازل و كوچه‌ها، دادن نذري و... ازجمله كارهايي است كه مردم براي نشان دادن محبتشان به اين خاندان انجام مي‌دهند. ولي گاهي كارهايي انجام مي‌شود كه توسط يك عزادار حسيني، نبايد صورت بگيرد. يك محب و شيعه واقعي سعي مي‌كند مسيري را طي كند كه خدا و ائمه از آن راضي هستند. در اين نوشته بعضي از كارهايي را كه يك هيئتي و عزادار واقعي نبايد انجام دهد، بررسي مي‌كنيم.
- تميز مثل هميشه
اگر قصد برپايي تكيه يا چادري براي پخش نذري يا چاي در شب‌هاي محرم را داريد، حتما قبل از اقدام، از اهالي محل و صاحبان خانه‌ها يا مغازه‌اي كه مي‌خواهيد خيمه‌تان را آنجا برپا كنيد، اجازه بگيريد و رضايتشان را كسب كنيد. درست است كه كوچه و خيابان مكاني عمومي است اما اگر مزاحم رفت‌وآمد كسبه و اهالي محل شود، حق‌الناس است. قطعا شما نمي‌خواهيد ثواب يك كار مستحب را با انجام كاري حرام كه مزاحمت براي ديگران است، از دست بدهيد.
اگر به‌عنوان نذري شربت يا چاي مي‌دهيد، حتما كنار خيمه‌تان، چند سطل بزرگ آشغال نيز بگذاريد تا عزاداران ليوان‌هاي مصرف‌شده‌شان را درون سطل بيندازند. حواستان به سطل‌ها باشد و هروقت ديديد تا نيمه پر شده، محتوياتشان را خالي كنيد. اين كار باعث مي‌شود خيابان‌ها و كوچه‌ها كمتر كثيف شوند و ظروف يك‌بار مصرف سطح شهر را آلوده و نازيبا نكنند.
اگر به‌عنوان نذري، غذا مي‌دهيد نيز مي‌توانيد در فواصلي از محل پخش غذا، سطل يا حتي جعبه‌هاي خالي ميوه بگذاريد. اكثر مردم اگر سطل يا مكاني براي جمع‌آوري آشغال‌هايشان ببينند، سعي مي‌كنند نظافت شهر را رعايت كنند و زباله‌هايشان را در محل‌هاي تعيين‌شده بريزند. يادتان باشد كه قرار دادن سطل يك مسئله است و خالي كردن و جلوگيري از جمع شدن زباله‌ها، مسئله‌اي ديگر.
شب يازدهم محرم يا شام‌غريبان، عده‌اي از هموطنان رسم دارند به ياد غربت خانواده امام حسين(ع) شمع روشن كنند. بعضي از حسينيه‌ها و مساجد، چند سالي است كه در شب شام‌غريبان محلي را براي روشن كردن شمع اختصاص مي‌دهند. اين كار باعث مي‌شود همه جاي خيابان و مسجد از شمع و پارافين كثيف نشود و خادم مسجد يا مسئولين نظافت محوطه، براي تميز كردن به سختي نيفتند.
شما هم اگر اهل روشن‌كردن شمع هستيد، حواستان به اين نكته باشد. تميز كردن محل روشن كردن شمع و جمع‌كردن باقيمانده شمع‌هاي سوخته و كبريت‌هاي آتش‌گرفته، به‌عهده خود شماست. اينكه به‌خاطر يك رسم كه حتي استحبابي نيز در متون ديني برايش نيامده، زحمت رفتگران شهر يا مسئولين نظافت هيئت‌ها زياد شود، از عزادار اباعبدالله نبايد سر بزند. اگر مي‌توانيد، تا انتهاي خاموش شدن شمع در كنارش بمانيد. همه شمع‌ها و كبريت‌هاي مصرفي را جمع كنيد و در سطل آشغال بريزيد. محل اتصال پارافين شمع با زمين را نيز تميز كنيد. اگرهم مي‌خواهيد شمعي روشن كنيد و نمي‌توانيد تا تمام‌شدنش صبر كنيد، در جاهايي كه براي اين كار معين شده است و آدم‌هاي ديگر نيز آنجا شمع روشن كرده‌اند، شمعتان را روشن كنيد.
در جايي كه سيم برق يا وسيله‌اي وجود دارد كه ممكن است آتش بگيرد، يا كنار ديوار كه ممكن است سياه و كثيف شود، شمع روشن نكنيد.
شمع‌ها را روشن رها نكنيد. علاوه بر مسئله تميزي، ممكن است شمع روشن رهاشده، باعث آتش گرفتن اشياي نزديكش يا حتي چادر يا لباس عابران پياده شود.
- هدف اصلي را فراموش نكنيم
اگر هيئت و مراسم برگزار مي‌كنيد، هرشب قرائت صفحه‌اي از قرآن را جزو برنامه‌هايتان قرار دهيد. اگر قرائت جمعي باشد، مثلا بين عزاداران قرآن پخش شود و همگي با قاري، آيات را بخوانند، خيلي بهتر است. فراموش نكنيد كه علت اصلي قيام امام‌حسين(ع)، زنده نگه‌داشتن قرآن و دين اسلام بوده است، پس قرآن بايد در مراسم عزاداري ما جايگاه ويژه‌اي داشته باشد.
بعضي از شب‌ها، ممكن است ساعت پايان هيئت و مراسم ديرتر از نيمه‌شب شود. موقع خداحافظي با دوستانتان، اگر در كوچه يا جلوي منزل و منطقه مسكوني هستيد، حواستان به همسايه‌هاباشد چون قطعا عده‌اي از آنها خواب هستند. با صداي بلند صحبت و خداحافظي نكنيد. اينكه عزاداري شما طولاني شده، نبايد موجب اذيت و بدخوابي باقي مردم شود. زمان حركت در كوچه‌ها و خيابان‌ها و نيز موقع پارك كردن ماشين يادتان باشد شما عزادار امام‌حسين عليه‌السلام هستيد و نبايد با رفتارتان بقيه را اذيت كنيد. برعكس بايد در اين شب‌ها بيشتر از زمان‌هاي ديگر مراقب حق‌الناس و رعايت حقوق ديگران باشيد.
اگر در آپارتمان زندگي مي‌كنيد، موقع رسيدن به خانه و در راه‌پله يا آسانسور، ياد همسايه‌ها باشيد كه سروصدا موجب بيدار شدن يا اذيت آنها در نيمه‌شب و زمان استراحت نشود. آرام راه برويد و صحبت كنيد. حتي اگر همسايه‌هايتان در شب‌هاي قبل سروصدا كرده يا مهماني پرسروصدا گرفته بودند و مزاحم خواب و استراحت‌تان شده بودند، شما رعايت كنيد. قرار نيست هركس كار اشتباهي كرد ما نيز همان كار اشتباه را انجام دهيم. مدام به‌خودتان يادآوري كنيد كه شما عزادار و سياهپوش حسين عليه‌السلام هستيد و بايد سعي كنيد رفتار و حركات‌تان نيز مانند ايشان باشد.
* حضرت علي(ع) در وصيت‌نامه‌شان مي‌فرمايند: از خدا بترسيد درباره همسايگانتان كه رسول خدا(ص) درباره آنان سفارش كرده و پيوسته درباره آنان توصيه مي‌فرمودند، به اندازه‌اي كه ما گمان كرديم براي همسايگان از همسايه خود ارث قرار مي‌دهد و حرمت آنان به حدي است كه سهمي در مالشان براي همسايه تعيين كرده!
- كمي آرام‌تر
اگر در ماشين‌تان ضبط روشن مي‌كنيد و دوست داريد در اين ايام، مداحي و سينه‌زني گوش دهيد، سعي كنيد صداي آن را خيلي بلند نكنيد. صداي ضبط را به اندازه گوش‌دادن خودتان در ماشين زياد كنيد تا مزاحم بقيه افراد در ماشين‌ها نشويد؛ مخصوصا شب‌ها و در خيابان‌هاي مسكوني و كوچه‌ها كه صداي زياد و بلند ضبط باعث شكستن سكوت شب و بيدار شدن مردم مي‌شود. باز هم اين نكته را يادآوري مي‌كنم كه شما عزادار اباعبدالله هستيد و نبايد كارها و حركات‌تان باعث اذيت و آزار ديگران شود.
بعضي از مجالس و هيئت‌ها، صداي روضه و مداحي‌شان را خيلي بلند مي‌كنند كه باعث اذيت همسايگان مي‌شود. اگر برگزاركننده مجلسي هستيد، سعي كنيد صداي بلندگوها را در حد شنيدن در داخل منزل يا محل هيئت بلند كنيد. اگر هيئت شلوغي داريد و مجبوريد در كوچه نيز بلندگو نصب كنيد، روز قبل از شروع مراسم، با همسايه‌ها صحبت كنيد و آنها را در جريان بگذاريد و حلاليت بطلبيد. سعي كنيد مجلستان قبل از نيمه‌شب تمام شود تا صداي زياد، مزاحم خواب و استراحت همسايگان نشود؛ مخصوصا اگر نزديك هيئت شما بيمارستان و مراكز درماني شبانه‌روزي هست، حتما مراقب اين موضوع باشيد.
- همه را با يك چشم ببينيد
اگر شما صاحب هيئت يا مراسم عزاداري هستيد، خيلي مراقب اعمال و رفتارتان باشيد. مردم از شما به‌عنوان برگزاركننده مجلس عزاي حسيني الگوبرداري مي‌كنند. در برخورد با عزاداران گزينشي برخورد نكنيد.همه مراجعه‌كنندگان را محب و دوستدار اهل‌بيت ببينيد و تفاوتي بين فقير و غني، كوچك و بزرگ مذهبي و غير مذهبي و... در برخورد با عزاداران قائل نشويد و با همه، رفتار يكساني داشته باشيد. فراموش نكنيد همه براي امام حسين(ع) آمده‌اند و تبعيض بين مردم، باعث كدورت و رنجش اكثريت خواهد شد.
- نماز قضا نشود
بعضي از شب‌ها، مخصوصا شب‌هاي نهم و دهم، هيئت و مراسم عزاداري طولاني‌تر از شب‌هاي ديگر مي‌شود و عزاداران نيز ديرتر به منزل و محل استراحتشان مي‌رسند. اين شب‌ها حواستان به نماز صبحتان باشد. نماز خواندن واجب است. مراقب باشيد به‌خاطر عمل مستحب عزاداري، نمازتان قضا نشود. مي‌توانيد چند ساعت و موبايل را كوك كنيد. از دوستانتان بخواهيد موقع اذان به موبايلتان زنگ بزنند. يا اگر بعد از نماز امكان خوابيدن داريد و تا اذان صبح زمان كمي مانده، بيدار بمانيد و بعد از خواندن نماز بخوابيد. امام حسين عليه‌السلام در روز عاشورا، يكي از علل قيامشان را برپايي نماز ذكر كردند. اگر عزادار و شيعه واقعي امام هستيم، بايد مراقب نمازمان باشيم.