چندسالي است، مدام ميشنويم كه سن مصرف سيگار و قليان و مواد دخاني در كشور به شدت كاهش يافته است اما دريغ از يك راهكار جدي و يك اقدام ضربتي و جهادي و اين درحالي است كه كاهش سن مواد دخاني در ايران، يك بحران جدي است و ارائه راهكار و اقدام براي رفع آن يك اضطرار.
زماني وقتي براي پياده روي و يا استفاده از طبيعت به پارك و بوستانها ميرفتيم، اين طرف و آن طرف مردان سيگار به دست را با سن و سالهاي حدود ميانسال و بزرگسال ميديديم اما اكنون، نوجوانان و متاسفانه زنان و دختران بسياري را ميبينيم كه با ژستهاي خاصي دست به سيگار و قليان شده اند.
حالا ديگر، سيگار را كنار لب زنان و دختران نوجوان و جوان هنگام رانندگي، در صف سينما، كافي شاپها، در پاركها و ... ميبينيم اين درحالي است كه قبلا حتي مردان و پسران دور از چشم خانواده و ... سيگار مي كشيدند اما حال اين معضل، علني شده و حتي سيگار كشيدن براي برخي از دختران و بانوان به ژست تبديل شده است.
براي جنيني كه در شكم مادر دود تغذيه مي كند و وزن او ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم کمتر از وزن نرمال نوزادان است، براي نوزادي كه در آغوش مادر از مادر سيگاري، شير تغذيه ميكند و بوي سيگار تا عمق جانش مينشيند و براي دختران نوجواني كه نوجواني و جواني خود را با دود سيگار و قليان شروع كرده اند و چهره زيبا و معصومشان گرد و بوي سيگار گرفته است و براي مادران و پدراني كه گله دارند، نوجوان و جوانشان كه با اميد و آرزو، بزرگ كرده اند، سيگار و قليان و ..... مصرف ميكند و .... همه و همه دلم ميگيرد.
آقايان مسئول، وقتي كه خوب ميدانيد و ميدانيم كه مصرف سیگار و قلیان دروازه ورود به اعتیاد به مواد مخدر و رفتارهای پرخطر است، چرا تعلل؟
با صرف آآمار و ارقام هشداردهنده راه بجايي نميبريم كه اگر اين چنين بود، حال وضعيت اين نبود كه هست. قبول كنيم كه براي كاهش مصرف مواد دخاني، اقدام موثري انجام نشده است كه اگر اين طور بود سن مصرف سيگار تا اين حد پايين نيامده بود؟
اين همه درحالي است كه ايران جزو كنوانسيون جهاني مبازره با دخانيات است و متعهد شده است كه تا سال 1404، مصرف سيگاررا تا 30 درصد كاهش دهد.
اما چرا در حالي كه در بسياري از كشورهاي دنيا، قوانين سختگيرانه اي براي كاهش مصرف سيگار و مواد دخاني وضع و اجرا ميشود در ايران، موفق عمل نشده است؟
كارشناسان ميگويند: يكي از راهكارهاي كاهش مصرف سيگار و مواد دخاني در بسياري از كشورهاي جهان، افزايش ماليات بر سيگار است به طوري كه هر ۱۰ درصد افزایش مالیات بر سیگار میتواند ۴ تا ۵ درصد مصرف سیگار را کاهش دهد و اين همه در حالي است كه به گفته مسئولان بهداشتي كشور، قیمت سیگار در ايران، از ۱۸۱ کشور دنیا ارزانتر است. مالیات سیگار و مواد دخانی در ایران به نسبت بسياري از كشورهاي ديگر پايين است و ایران جزو کشورهایی است که کمترین مالیات را از دخانیات اخذ میکند.
همين چند روز قبل، امارات متحده عربی، مالیات تنباکو و نوشابههای انرژیزا را ۱۰۰ درصد افزایش داد.عربستان سعودی هم قبل از آن، در اقدامی مشابه مالیات تنباکو را ۱۰۰ درصد بالا برد.
افزايش ماليات بر سيگار در نيويورک قيمت سيگار در اين شهر را به بالاترين نرخ در آمريکا، يعني به حدود 11 تا 15 دلار در هر پاکت سيگار، يا 75 سنت به ازاي هر نخ سيگار رساند.
در فرانسه، از سال 2007 براي کاهش مصرف سيگار اقدامات جدي انجام ميشود و قانون شکني در اين مورد در کشور، جريمهيي 450 يورويي دارد.
در روسيه، خريد و فروش سيگار به افراد 18 سال در برخى فروشگاهها و منع استعمال دخانيات در مراكز عمومى از قبيل ايستگاههاى مترو، سينماها و مراكز دولتى را ممنوع اعلام كرده است.
در اسپانيا براى كاهش استفاده از سيگار در اماكن عمومى لايحه اى به تصويب رسيد كه براساس آن مصرف سيگار در محل كار و اماكن عمومى تا 600 يورو جريمه خواهد داشت. جريمه اى كه براى اولين بار 30 يورو و تكرار آن تا 600 يورو جريمه خواهد داشت.
در انگلستان تقريبا در تمام اماکن عمومي سيگار کشيدن ممنوع است. افرادي که در ادارات، رستورانها، وسايل نقليه عمومي و مانند آن سيگار بکشند تا 80 دلار جريمه خواهند شد.
در مالزي، اروگوئه، تركمنستان، برزيل، نروژ، افريقاي جنوبي، لبنان، چين، يونان،اسپانيا، تركيه، ونزوئلا، سوئد، كانادا و بسياري ديگر از كشورها هم همچنان قوانين تازهتر و جديتري براي كاهش مصرف مواد دخاني وضع و اجرا ميشود.
اين همه در حالي است كه در ايران، در بودجه سال 96، مالیات سیگار نسبت به سال 95 کاهش یافت.
در سال 95 میزان مالیات دخانیات برای سیگارهای تولید داخل به 20درصد برای تولید مشترک به 30درصد و برای سیگارهای وارداتی به 40درصد رسید اما در قانون بودجه سال 96 میزان مالیات سیگار برای تولید داخل به 10درصد، تولید مشترک به 15درصد، برندهای خارجی تولید داخل به 30درصد و سیگار وارداتی به 40درصد رسید.
مسئولان محترم، تا سن مصرف مواد دخاني به دبستان نرسيده است، لطفا، به فكر چاره باشيد.