هر هفته در برخي خيابان‌هاي تهران كفي‌هاي زرد‌رنگ براي توقيف موتورسيكلت‌هاي متخلف ديده مي‌شوند اما برخي از موتورسواران با ديدن آنها مسير كج نمي‌كنند و بر سرعت خود نمي‌افزايند. در ميان موردهاي قانونمند موتورسوار، افرادي كه وسيله نقليه‌شان را معاينه فني مي‌برند يا حتي به‌خاطر عدم‌جريمه و تصادف، جايزه گرفته‌اند هم وجود دارد.
شايد با ديدن اين افراد بشود اميدوار شد به موتور و معاينه فني و اصلاح فرهنگ موتورسواري.
طبق قانون همه موتورسواران بايد معاينه‌فني داشته باشند اما گويا يك قرارداد نانوشته است ميان 3.5ميليون موتورسوار تهراني كه عمده آنها از اين وظيفه قانوني بگريزند.در اين ميان «علي گرگاني» گرافيست، جزو 150موتورسواري است كه هر سال موتورسيكلتش را به معاينه فني مي‌برد و تلاش مي‌كند خروجي اگزوز وسيله نقليه‌اش براي مردم آلاينده نباشد. مي‌پرسم معاينه فني براي چه؟ مي‌گويد هم موتورش را نشان مي‌دهم كه آلودگي توليد نكند هم اينكه معاينه فني ترمز و كاركرد موتور را هم بررسي مي‌كند تا مشكلي پيش نيايد. فكر مي‌كنم اين كار علاوه بر رساندن نفع به‌خودم و هزينه كمتر، وظيفه‌اي است كه بايد همه موتور سوارهاي تهران انجام دهند. در همايش موتورسواران قانونمند كه هفته پيش پليس برگزار كرد هم يك لوح تقدير به من دادند. وي مي‌افزايد: چند‌ماه پيش صحبت از ساماندهي موتورسيكلت‌ها توسط شهرداري بود اما يكباره طرح تعطيل شد.
كاش اين طرح اجرا شود تا موتورسواران واقعي از بقيه مشخص شوند. «پوريا ماهيني» كارمند يك شركت مي‌گويد: از زمان دانشجويي تا حالا 6سال است كه موتورسوارم و هيچ وقت پليس جريمه‌ام نكرده است. البته چند باري جلوي حركتم را گرفتند اما هيچ وقت فرار نكردم چون مداركم كامل بوده و مشكلي نداشتم و پس از كنترل مي‌گويند برو.
- دوچرخ بدون محافظ
«لطيف كوليوند» مردي ميانسال 58ساله است كه پشت چراغ قرمز ايستاده و خط عابر را قطع نكرده است. از وي مي‌پرسم چرا از چراغ رد نمي‌شود؟ مي‌گويد: موتورسيكلت با دوچرخ، بدون محافظ است و در تصادف به‌شدت آسيب مي‌بيند. با همين ايستادن كنار بقيه خودروها، ايمني خودم را تأمين مي‌كنم. در بيشتر چهارراه‌ها ديد كم يك موتورسوار توسط رانندگان ساير وسايل نقليه، در بيشتر مواقع باعث تصادف مي‌شود. موتورسيكلت وسيله ترددي كوچكي است و وقت تصادف خسارت بيشتر به‌خودم وارد مي‌شود. همين ديروز جلوي چشمم خودرويي با موتورسيكلتي تصادف كرد اما تا چند ثانيه بعد از تصادف، راننده اصلا متوجه موتورسوار نشده بود و يا اصلا آن را نديده بود. از وقتي كه يادش مي‌آيد، تصادف يا جريمه‌اي نداشته. «اصغر خاني» كارمند با خنده اين جمله را ادامه مي‌دهد: سال 78به خاطر سرعتي كه داشتم تصادف كردم و متأسفانه يك‌سال گرفتار دردسرهاي آن بودم.
از آن به بعد طي اين 18سال سعي كردم سرعتم را بالا نبرم و هميشه از كلاه ايمني استفاده كرده‌ام. وي مي‌افزايد: هرچقدر هم پشت زين عجله كني، اختلافش 10دقيقه است و ارزش ندارد با ويراژدادن جان خود و ديگري را به خطر بيندازي. چند سال پيش از طرف بيمه يك كلاه ايمني به من جايزه دادند و گفتند چون هيچ تصادف و خسارتي نداشتي، اين هديه به تو تعلق مي‌گيرد. مي‌پرسم اگر در مسيري ترافيك باشد، پياده‌رو را كه ترجيح مي‌دهي؟ و مي‌گويد: اصلا. در هر پياده‌رويي عابري در حال راه رفتن است. شايد آن عابر زن و بچه خودم باشد.
- عجله نكنيد
از «علي خندان» 55ساله كه شغلش آزاد است، درباره علت سرعت كمش مي‌پرسم. مي‌گويم: در سرپاييني خيابان حافظ خيلي يواش نمي‌روي؟ مي‌گويد: اصلا به‌نظرم در اين شهر نبايد بيشتر از 40-50كيلومتر رفت، حتي اگر خيلي عجله داشته باشي. چون هر آن ممكن است ماشيني يا بچه‌اي از پاركينگ و كوچه بيرون بيايد. بالاي 20 سال است كه موتورسوارم اما تا الان يك‌بار هم موتورم را نه گرفته‌اند و نه جريمه شده‌ام. هميشه هم كلاه ايمني مي‌گذارم، چه زمستان و چه تابستان.
- كلاس رفتم تا درست برانم
در خيابان منوچهري كنار يك كيف‌فروشي، از يك پيك موتوري كه مي‌خواهد برود مأموريت و برچسب پيك بادپا روي شيشه موتورش دارد، مي‌پرسم تا حالا جريمه شده‌اي؟ «حسين ايماني» 38ساله مي‌گويد: سال 86 بود كه گواهينامه‌ام را به‌خاطر لايي كشيدن توقيف كردند. از آن روز با خودم عهد بستم كه درست برانم. البته در همان روزها يادم هست كه ما را يك‌ماه در يك كلاس درس نشاندند و از صفر همه‌‌چيز را به ما آموزش دادند. آنجا بود كه فهميدم رانندگي موتور، آنقدرها هم كه برخي از اين جوان‌ها نشان مي‌دهند، ساده نيست و براي يك تصادف ساده ممكن است جواني و عمرت را به زندان بيفتي.
- ريشه رعايت قانون در سابقه فرهنگ
معاون اجتماعي پليس راهنمايي و رانندگي كشور در گفت‌وگو با همشهري پديده موتورسواران قانونمدار را يك امر فرهنگي دانست. سرهنگ عين‌الله جهاني در اين‌باره گفت: رانندگي بي‌شك به پيشينه فرهنگي بازمي‌گردد. اگر نگرش افراد در رابطه با رعايت هر موضوعي صرفا رفع نياز باشد، با همين پديده آشفتگي تردد روبه‌رو مي‌شويم. گاهي قانون رعايت كردن فقط براي جريمه نشدن است اما گاه رعايت قانون براي حفظ جان فرد و آرامش خانواده موتورسوار است. حال اين فكر بايد تبديل به گفتار و كردار و عادت و فرهنگ شود. در اين مسير هستند افرادي كه به قوانين ترددي اهميت مي‌دهند و آن را رعايت مي‌كنند. سرهنگ جهاني تصريح كرد: امروز برخي موتورسواران به رعايت‌نكردن قانون عادت كرده‌اند. بنابراين در گفتار و كردارشان هم براي قانون اهميتي قائل نيستند. آنها در واقع موتور را براي رفع نياز خود استفاده مي‌كنند و در اين مسير هيچ هنجاري براي‌شان اهميتي ندارد.