نقالی، هنری است که این‌روزها لابه‌لای شلوغی‌های زندگی، کم‌وبیش فراموش شده؛ هنری که روزگاری، مخصوصاً در شب‌های یلدا مردم را سرگرم می‌کرد.

در يكي از همين‌روزها با دو نوجوان نقال آشنا شديم. کيميا يعقوبي، 14ساله و رضا عليخاني، 16 ساله. اين دو چندسالي است که به‌طور تخصصي نقالي مي‌کنند و برايمان از نقالي گفتند.

 

  • چه‌طور به نقالي علاقه‌مند شديد؟

کيميا: از طريق مسابقه‌هاي مدرسه. به نظرم نقالي روش مؤثري براي انتقال پند و اندرز است و به همين دليل به آن علاقه پيدا كردم.

رضا: ما اصالتاً اهل تفرش هستيم و اين شهر به تعبيري مهد تعزيه‌ي ايران است. پدر و پدربزرگم شبيه‌خوان و نقال بودند. از شش‌سالگي همراه پدرم وارد اين حوزه شدم.

 

  • وقتي جمعيت به داستانتان گوش مي‌دهند، چه احساسي داريد؟

کيميا: احساس مي‌کنم بايد همه‌ي توان و تمرکزم را روي نقل بگذارم تا پيامي را که داستان دارد، منتقل کنم. از مرشد سعيدي شنيدم اگر يک فيلم خيلي خوب را هم چند بار ببينيد، از ديدنش خسته مي‌شويد، ولي خود مرشد سعيدي سي‌سال داستان ثابتي را در يک قهوه‌خانه نقل كرد و کسي خسته نشد!

رضا: وقتي 200 نفر، 10دقيقه پاي نقل من وقت مي‌گذارند، فكر مي‌كنم براي اين دوهزار دقيقه بايد روز قيامت جواب بدهم. سعي مي‌کنم داستاني نقل کنم که مفيد باشد.

 

  • غير از نقالي به چه هنري علاقه داريد؟

کيميا: اوايل به تئاتر و بازيگري علاقه داشتم، ولي بعد متوجه شدم نقالي مجموعه‌اي از هنرهاست. نقال هم نويسنده است، هم بازيگر، هم کارگردان، هم تهيه‌کننده!

رضا: علاقه‌‌ام به تعزيه، بيش از نقالي است و دوست دارم تخصصي‌تر تعزيه كار كنم.

 

  • معمولاً چه قصه‌هايي را براي نقل انتخاب مي‌کنيد؟

کيميا: من بيش‌تر قصه‌هاي شاهنامه را مي‌گويم ولي داستان‌هاي مذهبي هم بازخورد خوبي دارد.

رضا: به واسطه‌ي تعزيه بيش‌تر نقل‌هاي مذهبي مي‌گويم. البته داستان‌هايي مثل ليلي و مجنون و شيرين و فرهاد هم کار مي‌کنم.

 

  • كدام‌يك از داستان‌هايي را که نقل کرده‌ايد، بيش‌تر دوست داريد؟

کيميا: همه‌ي داستان‌هاي شاهنامه. از همه‌شان مي‌توان درس گرفت.

رضا: نقل جوانمرد قصاب را خيلي دوست دارم و همه‌جا تعريف مي‌کنم. گاهي دوستان از سر شوخي مي‌گويند تو همين يک داستان را بلدي!

 

  • براي كسي که نقالي را نمي‌شناسد، چه‌طور توضيحش مي‌دهيد؟

کيميا: مجموعه‌‌ي حکايت‌هاي پندآموز.

رضا: روايت داستان‌ها و حکايت‌هايي با لحني خاص.

 

  • بعضي فكر مي‌كنند حرفه‌اي‌شدن در اين کار هزينه‌ دارد. نظر شما چيست؟

کيميا: ابتداي كار و براي آموزش اوليه بايد هزينه كرد، ولي در بقيه‌ي مسير فقط بايد تلاش كرد و پشتکار داشت. ديگر کلاس و معلم فايده‌اي ندارد.

رضا: راستش چون خانوادگي در کار نقالي هستيم، کلاس نرفته‌ام. فکر مي‌کنم نقالي يا هنرهاي ديگر بيش‌تر نيازمند استعداد و تلاش است تا چيزهاي ديگر.

زهرا اميربيك

خبرنگار جوان از شهرري

عكس‌ها: ياسمين اله‌ياريان، 17ساله

خبرنگار افتخاري از شهرري