در مراسم افتتاح این مرکز، رئیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مدیرکل اداره نظارت برمواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی- بهداشتی وزارت بهداشت، ریاست فراکسیون صنایع غذایی مجلس و جمعی از اساتید و بزرگان صنایع غذایی کشور حضور یافتند تا نشان دهند از این‌رو پس، موسسه استاندارد و وزارت بهداشت هماهنگ‌تر عمل خواهند کرد.
با افتتاح این مرکز، قرار است فرایند تحقیقات و آزمایش های کنترل کیفی و سلامت در کارخانه‌های صنایع غذایی مورد ارزیابی متمرکز قرار گیرد و پژوهش‌ها در این زمینه به‌صورت کاربردی و عملی درآیند.
چنانچه دکتر محمد حسینی، دبیر کل مجمع تشکل‌های صنایع غذایی، با ابراز تاسف از این که بیش از 80 درصد تحقیقاتی که در دانشگاه های کشور انجام می شود، عملا هیچ کاربردی در بخش صنعت ندارند، به همشهری می‌گوید: اگرچه تحقیقات پایه‌ای لازم است اما در حال حاضر تحقیقات کاربردی نیاز اصلی بخش صنعت کشور محسوب می شود.
علی احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی های لبنی ایران هم در زمینه لزوم تاسیس چنین مرکزی، می گوید: سرمایه‌گذاری در پژوهش و تحقیق، زمانی نتیجه مطلوب می دهد که 100درصد کاربردی شود. او در ادامه به نیاز کارخانجات صنایع غذایی برای داشتن یک آزمایشگاه مرجع اشاره کرده و تاکید می‌کند: بسیاری از واحدهای تولیدی صنایع غذایی در حال حاضر تنها متکی به آزمایشگاه های دستگاه های دولتی است که خود آنها هم به دلیل کمبود کارشناس و نیروی کار متخصص و کمبود تجهیزات، تنها از پس یک واحد کارگاهی برمی آیند.
مشکلات استاندارد
مرکز تحقیقات و پژوهش صنایع غذایی ایران، دارای آزمایشگاه های مجهز برای آزمایش های شیمیایی و میکروبی با امکانات و تجهیزات کامل و پیشرفته و به‌روز بوده و قرار است به عنوان یک آزمایشگاه مرجع برای صنعت غذایی کشور به‌خصوص اعضای مجمع تشکل‌های صنایع غذایی ایران به کار گرفته شود.
به این ترتیب، می‌توان امید داشت بسیاری از مشکلات کنونی موجود در صنعت غذا در آینده نزدیک حل شود؛ مشکلاتی که از اشکال در تدوین استانداردها تا موازی‌کاری وزارت بهداشت و موسسه استاندارد را شامل می شود و به گفته صاحبنظران، رفع آنها، عزمی جمعی می‌طلبد.
مسائل صنایع لبنیات، یکی از مهم‌ترین مصادیق این مشکلات است. نجفی، مدیر عامل صنایع شیر ایران، با بیان اینکه 60 درصد از تولیدات شیر خام در کشور به صورت سنتی است، می‌گوید: با توجه به سنتی بودن تولید شیرخام در کشور امکان تقلب در این زمینه بسیار زیاد است، به‌گونه‌ای که پیش از آنکه شیر خام به کارخانه برای فرآوری برسد، برخی افزودنی‌ها برای سالم جلوه دادن شیرخام به آن افزوده می‌شود که این کار غیرقانونی و غیربهداشتی است.
این درحالی است که یکی دیگر از فعالان بخش شیر نیز با انتقاد از موازی‌کاری های موجود بین موسسه استاندارد و وزارت بهداشت، معتقد است که برخی اوقات تصمیم های این 2سازمان در‌خصوص نظارت بر واحدهای تولیدی با هم تضاد دارند و باید این موازی‌کاری ها هرچه زودتر برطرف شود.
در این میان، انتقادات دیگری نیز به شیوه انجام آزمایش‌های بهداشتی و صدور مجوزهای استاندارد وجود دارد. احمدی، نایب‌رئیس انجمن آبمیوه وکنستانتره ایران، یکی دیگر از کسانی است که در اعتراض به قوانین موجود، این سؤال را مطرح می‌کند: به چه دلیل کارخانه‌های تولیدی مجبورند برای بررسی‌های مربوط به استاندارد، جزئیات کامل فرمول‌های تولیدی خود را در اختیار موسسه استاندارد قرار دهند، در حالی که وجود چنین سیستم نظارتی باعث رشد فرمول‌های تقلبی و رو آوردن تولیدکنندگان به پنهان کاری می‌شود و چنین کاری در هیچ کجای دنیا صورت نمی گیرد.
استاندارد پاسخ می‌دهد
در پاسخ به انتقادات، محمد ناظمی اردکانی، رئیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، با ابراز تاسف از اینکه در ایران همه نگاه‌ها به استاندارد محصول دوخته شده است، می گوید: استاندارد دارای 4محور ماهیت محصول، مدیریت، ارزیابی - انطباق و مسئولیت اجتماعی است که در این بین، استاندارد مدیریت اهمیت ویژه ای دارد و نکته ای که در اینجا مطرح است این است که متاسفانه تاکنون تنها 4500 واحد صنعتی موفق به دریافت استاندارد مدیریتی شده‌اند.
وی همچنین ادامه می دهد: مسئولان کنترل کیفیت باید سالی یک بار آموزش ببینند تا پروانه کار آنها تمدید شود و تلاش داریم در این زمینه نیز با انجمن صنایع غذایی همکاری و مشارکت کنیم.
ناظمی با اذعان به اینکه در برخی موارد در مؤسسه استاندارد و در روند انجام کارها بروکراسی اداری وجود داشته که باعث کندی کارها می‌شود، اضافه می کند: به همین منظور شرکت های بازرسی فنی و بازرسی کالا ایجاد می‌شود تا کلیه فرآیندهای مربوط به استاندارد را انجام دهند و در نهایت تنها گواهی نشان استاندارد از سوی ما صادر شود.
نظام الدین برزگری، معاون نظارت بر اجرای استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز یکی دیگر از مسئولینی است که به انتقادات فعالان صنایع غذایی پاسخ می دهد و می‌گوید: موسسه استاندارد به هیچ عنوان نمی‌خواهد آقا بالاسر کسی باشد بلکه قصد دارد به تولیدکننده و صادرکننده در فرآیند کاری‌شان کمک کند.
وی در ادامه و با اشاره به اینکه تدوین استاندارد شیرخام، پیشنهاد شده است، می گوید: تاکنون در زمینه استاندارد خدمات نیز کم کاری کرده‌ایم. برزگری در مورد موازی کاری های میان موسسه استاندارد و وزارت بهداشت نیز با قبول این مطلب که این موازی کاری ها بخش تولید را آزار داده است، می گوید: از این پس قرار است نظارت بر کالاها به جز دارو بر عهده موسسه استاندارد گذاشته شود، هرچند که باز هم از نظرات کارشناسان وزارت بهداشت کمک خواهیم گرفت، ضمن اینکه درباره بحث مسئولان فنی و کنترل کیفیت نیز آماده‌ایم تا در یک کمیته تعیین صلاحیت این 2بخش با یکدیگر یکی شوند.
در این میان، هدایت حسینی، سرپرست اداره کل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی، آرایشی - بهداشتی وزارت بهداشت و درمان درباره این که چرا باید واحدهای صنعتی فرمول‌های محرمانه خود را برای بررسی در اختیار سازمان‌های دولتی قرار دهند، به این توضیح اکتفا می‌کند که این فرمول ها فقط از نظر مواد افزودنی و مواردی که با سلامت و بهداشت مردم سروکار دارد، مورد بررسی قرار می‌گیرند و کاری به جزئیات فرمول های محرمانه واحدهای صنعتی نداریم.