حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان مازنداران در گفتوگو با ایلنا با بیان اینکه تالاب آیینه تمام نمای فعالیت بشری در حوضه آبخیز است، گفت: هر اقدامی که در بالادست انجام میشود، اثرات آن را در پاییندست یعنی تالاب میبینیم اگر تالابی آلوده میشود به معنی این نیست که در کنار تالاب فاضلاب خالی شده است، بلکه فاضلاب از کیلومترها بالاتر به وسیله جریانات آبی سطحی و غیرسطحی و رودخانهها وارد تالاب میشود.
او با تاکید بر عدم مدیریت صحیح منابع آب خاطرنشان کرد: از آب در حاشیه تالاب و در بالادست برای کشاورزی استفاده کرده و چاههای غیرمجاز و مجاز حفر میکنند در حال حاضر نیز برداشت از چاههای مجاز بسیار زیاد است و چاههای غیرمجاز نیز در حوضه آبخیز میانکاله حفر میشود البته در داخل میانکاله چاهی حفر نمیشود اما حفر چاههای غیرمجاز و مجاز در حوضه آبریز باعث کاهش ورود آب به میانکاله میشود.
مدیر کل محیطزیست استان مازندران با بیان اینکه برخی قوانین محیط زیست را نابود کرده است، گفت: متاسفانه قانون هم مشکل دارد با چه ادلهای تصویب کردند که به چاههای غیرمجاز قبل از سال ۸۵ مجوز داده شود کدام کار کارشناسی انجام شد، متاسفانه به کسی که غیرمجاز سالها شیره زمین را مکیده است، مجوز دادند.
ابراهیمی با بیان اینکه از سوی دیگر با تغییرات اقلیمی مواجه بودیم و به سمت خشکسالی میرویم، خاطرنشان کرد: استان مازندران هشتمین استان خشکسالی زده کشور و از نظر کاهش بارش دومین استان کشور است. امسال از تیرماه برگسوزی درختان شروع شده بود برخیها تصور میکردند که پاییز زودرس رسیده است اما به دلیل بیآبی و خشکی بیش از حد برگهای درختان سوخته بود و همه پهنه جنگل یعنی یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار را در کل استان فراگرفته بود.
او با تاکید براینکه تغییرات اقلیمی و عدم مدیریت صحیح آب در کل حوضه از مهمترین عوامل خشک شدن تالابهاست، گفت: متاسفانه بخش اعظمی از آب در بخش کشاورزی مصرف میشود و الگوی کشت ما نه تنها صحیح نیست بلکه با توجه به همین الگوی کشت نامناسب کشت دوم هم انجام میشود کشت دوم برنج از لحاظ مدیریت آب با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش بارش یک فاجعه است.
ابراهیمی تصریح کرد: در تیرماه کشت اول برنج را که برداشت میکنند همزمان نیز زمینها را آبگیری کرده و آب را در سطح پخش میکنند برای کشت دوم در اوج گرما این آب را از دسترس خارج کرده و اجازه نمیدهند آب به پاییندست یعنی تالابها برسد. از سوی دیگر در بالاست سدها و بندهای متعدد ایجاد کردهاند که از این آب نیز برای کشاورزی هم استفاده میشود.
مدیر کل محیطزیست استان مازندران با بیان اینکه حقابه محیطزیست در هیچ جای کشور از جمله مازندران پرداخت نمیشود تصریح کرد: آب را برای مصارف مختلف منحرف کردهاند. درست است که متولی نظارت بر تمامی این اقدامات محیط زیست است و محیط زیست نیز ارزیابی و گزارشات خود را ارائه میدهد اما هیچ گاه به سراغ مقصر نمیروند و بازهم محیط زیست را مقصر میدانند.
ابراهیمی با بیان اینکه به چه دلیل همچنان از کشاورزی پرآب بر و در اوج گرما از کشت دوم استفاده میکنیم یادآور شد: در حالی که پایین دست آب ندارد و تغییرات اقلیمی اتفاق افتاده اما ما همچنان از کشاورزی پرآب بر استفاده میکنیم. ما باید با تغییرات اقلیمی سازگاری ایجاد کنیم شاید روزگاری هر چه آب مصرف میکردیم اتفاقی نمیافتاد اما امروز دیگر اینطور نیست.
او با اشاره به میزان بارش در سالهای پربارش در استان مازندران خاطرنشان کرد: در روزگاری مازندران هزار میلیمتر بارش داشت اما امروز به زیر ۶۰۰ میلیمتر رسیده از سوی دیگر دوره بارش نیز تغییر کرده است. ما در بهار و تابستان باران داشتیم و از پاییز بارشها شروع میشد و تا پایان زمستان ادامه داشت. اما امسال پاییز در یک روز ۴۰۰ میلیمتر بارش داشتیم و دیگر بارش قابل توجهی نداشتیم ما باید خیلی سریع نسبت به سازگار شدن با شرایط اقلیمی اقدام کنیم و همه سازمانها نیز باید پای کار بیایند.
مدیر کل محیط زیست استان مازندران با تاکید براینکه ذخیرهگاه زیست کره میانکاله در خطر است، گفت: متاسفانه برای کاشت از آب اطراف میانکاله برداشت میشود. ما آب ده نسل دیگر را مصرف کردیم. در برخی مناطق بیش از ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی به کار برده میشود.
ابراهیمی در پاسخ به این سوال که آیا خشک شدن میانکاله در تعداد پرندگان تاثیر دارد گفت: به تازگی سرشماری پرندگان را آغاز کردیم و هنوز آمار مشخصی در این باره نداریم.
او ادامه داد: میانکاله ویژگیهای منحصر به فردی دارد آب شیرین از بالادست و آب شور از دریا وارد این منطقه میشود و منطقهای را ایجاد میکند که به شدت مورد علاقه پرندگان است و به همین دلیل به آنجا بهشت پرندگان میگویند بنابراین خشک شدن آن حتما روی مهاجرت پرندگان تاثیرگذار است.
مدیر کل محیطزیست استان مازندران خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۲۰ درصد این منطقه خشک شده است البته با توجه به اینکه تالابها در سراسر کشور در حال خشک شدن هستند پرندگان همچنان به میانکاله میآیند بنابراین باید این وضعیت را تقویت کنیم و نیاز به مطالعه علمی دقیق دارد تا تعداد پرندگان به طور دقیق در این منطقه مشخص شود.