عدم تغییر در سیاست بیتوجهی دولت به صنایع لبنی، همچنان انتقاد متولیان این صنعت حیاتی که ارتباط مستقیم با سلامت مردم دارد را برانگیخته است؛ چنانکه علی احسان ظفری، مدیر عامل اتحادیه تعاونیهای لبنی ایران، با اشاره به اینکه شیر یکی از نیازهای تأمین سلامت افراد در هرسنی است، به همشهری میگوید: حقیقت چیزی جز این نیست که صنایع برای پایدار ماندن، نیاز به سوددهی دارند، درحالیکه صنعت شیر ایران ضرر میدهد.
تولیدکنندگان شیر میگویند قیمت تمام شده هر لیتر شیر تولیدی، با احتساب مواد مصرفی، هزینههای سربار و20 درصد سود دامدار، حدود 4550ریال میشود که با توجه به اعمال سیاست عدم افزایش قیمت شیر در سالجاری، کارخانه های تولید شیر پاستوریزه، آن را به قیمت هر لیتر 3300ریال از دامدار خریداری میکنند و این یعنی به ازای هر لیتر، 1250 ریال ضرر و زیان متوجه تولیدکننده میشود.
عدم رسیدگی جدی به این موضوع، بهرغم تأکیدات مکرر تولیدکنندگان، موجبات نارضایتی گسترده دامداران را فراهم کرده و میرود تا سرمایهگذاریهای انجام شده در این زمینه را مختل کرده و تولید شیر و فرآوردههای دامی را با مشکل مواجه کند. این در حالی است که بر اساس گزارش منتشر شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سرانه مصرف لبنیات در ایران کمتر از یک سوم استاندارد جهانی است، 25 درصد از کودکان ایرانی به نوعی از سوء تغذیه رنج می برند، آمار پوکی استخوان در ایران قابل توجه است و 90 درصد ایرانیها کمبود کلسیم در رژیم غذایی دارند.
آنچه این قضیه را حادتر میکند، در معرض خطر بودن تولید شیرهای یارانهای یعنی شیرهای مدرسه و شیرهای کیسهای است که بیشتر مصرف کنندگان آن طبقههای متوسط جامعه و سالمندان هستند.
ظفری، مدیر عامل اتحادیه تعاونیهای لبنی ایران با اشاره به ضرورت توجه دولت به صنایع شیر میگوید: اگر وضعیت کنونی ادامه پیدا کند، صنایع شیر زمین میخورد و این در حالی است که دولت برای واردکردن دارو، ارز زیادی را از کشور خارج میکند که میتواند در بسیاری از موارد با علاج کردن واقعه قبل از وقوع، این هزینه را به جای درمان صرف پیشگیری کند.
ظفری معتقد است دولت سیاست مسکنی را در این زمینه در پیش گرفته است که این سیاست هم دردی را دوا نمیکند و تنها ممکن است مدتی وقوع فاجعه رابه تأخیر بیندازد چرا که اگر بیماریای را نپذیریم، در پی درمان آن هم نخواهیم بود و آن وقت است که مرگ فرا میرسد.
در همین زمینه، دکتر ربابه شیخ الاسلام، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه، با اشاره به نیاز کودکان به شیر و همچنین سرانه مصرف پایین ایرانیها به همشهری میگوید: اگر قراراست دردی درمان شود باید شیر مدارس را با کلسیم و ویتامین D غنی کنند، چه برسد به اینکه همان شیرغنی نشده مدارس هم بهدلیل مشکلاتی که در تخصیص یارانه به صنایع شیر پیش آمده، در معرض خطر است.
وی در ادامه به راه حل مؤثری در این زمینه اشاره میکند و میگوید: ما در ایران شاهد تولید مواد غذایی با ارزش تغذیهای پایین هستیم که بعضا با قیمتی بسیارکمتر ازغذاهای سالم به مردم عرضه میشود؛ در حالی که در همه جای دنیا، مقولهای به نام «عوارض بر غذاهای کم ارزش و بیارزش غذایی»، مانع این کار میشود.
راه حل پیشنهادی دکتر شیخالاسلام این است: دولت ایران هم میتواند به بحثی به نام «تعدیل به خاطر سلامت» توجه کند و برای مواد غذایی با ارزش تغذیهای پایین مالیات و عوارض قراردهد تا هم این محصولات با قیمت بالاتری به مشتری عرضه شوند و هم از محل درآمد آن، برای سیاستگذاری در عرصه سلامت استفاده شود.