البته منظورم اين نيست كه روي در و ديوار مترو و يا خيابان‌ها نوشته‌اند به خودت برس! اما مفهومي كه از پيام‌هاي بهداشتي نصب شده در شهر دريافت مي‌كنيم، همين است كه به خودتان برسيد. پيام‌هايي مثل همان كه ما را به دوش‌گرفتن روزانه، مسواك‌زدن و يا استفاده از عطر براي خوش‌بوشدن در مترو دعوت مي‌كند.
خب، بيش‌تر نوجوانان كه به خودشان مي‌رسند، اما فكر مي‌كنيم لازم است ديگران هم حواسشان به خودشان باشد...
1. البته جاي تعجب دارد كه هنوز بايد رعايت بهداشت فردي را يادآوري كرد. اين ناراحت‌كننده است كه هم‌چنان بايد به بعضي‌ها تذكر داد كه مواردي مانند بهداشت فردي را رعايت كنند. طوري كه حتي لازم باشد اين موضوع را در يك مكان عمومي شهر روي بيلبورد و يا بخشي از فضاهاي تبليغاتي مترو منعكس كرد.
اما چه مي‌شود كرد كه بعضي‌ها هنوز بهداشت فردي را رعايت نمي‌كنند و ما آن‌ها را در خيابان‌ها، مترو، مكان‌هاي عمومي و... مي‌بينيم و آرزو مي‌كنيم كه كاش تبليغات روي ديوارهاي مترو را بخوانند.
2. اين را براي همان‌ها مي‌گوييم كه به خودشان نمي‌رسند! مي‌گوييم كه فقط اسمش بهداشت فردي است، اما موضوع، آن‌قدرها هم شخصي نيست و اتفاقاً خيلي زياد به اجتماع مربوط است. چون ما در اتاقي بسته زندگي نمي‌كنيم.
هركدام از ما از خانه بيرون مي‌رويم، از مترو، اتوبوس و تاكسي استفاده مي‌كنيم، به فروشگاه مي‌رويم و... براي همين حتي مسواك‌زدن و حمام‌كردن ما به بقيه‌ي آدم‌هاي شهر مربوط است.
3. اصلاً بهداشت فردي چيست؟
كارشناسان بهداشت معتقدند بهداشت فردي يعني تميز نگه‌داشتن بدن براي پيش‌گيري و جلوگيري از ورود بيماري‌ها و هم‌چنين پاكيزه‌بودن لباس‌ها و مرتب‌بودن پوشش ظاهري و البته گاهي بهداشت رواني هم در اين دسته قرار مي‌گيرد.
4. فاطمه‌ي 14ساله، بارها در مترو مجبور شده تغيير جا بدهد. حتي گاهي از روي صندلي بلند مي‌شود و مي‌ايستد؛ چون نمي‌تواند بوي بد لباس كسي را تحمل كند كه كنارش نشسته.
مهراناي 16ساله، مي‌گويد يك‌بار ديرم شده بود. دويدم و به واگن بانوان نرسيدم. براي همين سوار واگن عمومي مترو شدم و فقط يك ايستگاه دوام آوردم.
سپهر16ساله، از بوي بد دهان هم‌كلاسي‌اش ناراضي است. مي‌گويد كه او دوست خوبي است، اما عادت ندارد دندان‌هايش را مسواك بزند. حتي يك‌بار سپهر و دوستانش براي اين‌كه غيرمستقيم به او بگويند مسواك‌زدن چه‌قدر مهم است بحثي راه مي‌اندازند كه هركسي در روز چندبار مسواك مي‌زند و چه‌طور؟ و جالب است كه دوستش در اين بحث شركت مي‌كند، اما باز هم به مسواك‌نزدن ادامه مي‌دهد.
اميرعلي 17ساله كه هميشه سعي مي‌كند بخندد، به بهداشت رواني اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «من فكر مي‌كنم عصبانيت و ظاهر خشن بعضي از هم‌كلاسي‌هايم هم نوعي نداشتن بهداشت رواني و فردي است و آن‌ها بايد بيش‌تر به وضعيت روحي‌شان توجه كنند، چون اين‌روزها بيش‌تر نوجوان‌ها به ظاهرشان مي‌رسند و مراقب تميزي و زيبايي ظاهرشان هستند، اما اخلاق خوب داشتن و خوش‌رفتاري هم مهم است و مي‌تواند در جذاب‌شدن آن‌ها مهم باشد.»
5. چه‌طور بهداشت فردي را رعايت كنيم؟ ما كه با بهداشت فردي آشناييم، مگرنه؟
اولين راه براي رعايت بهداشت فردي، شستن دست‌هاست و بعد هم تميزي موها و كل بدن.
كارشناسان بهداشت معتقدند كه رعايت چند نكته‌ي بهداشتي باعث مي‌شود ما به سلامتي و بهداشت خودمان و در نهايت سلامتي جامعه‌مان كمك كنيم.
يكي از اين موارد دوش‌گرفتن روزانه است. اين كار به‌خصوص در فصل‌هاي گرم بسيار مهم است و اگر در ابتداي صبح انجام شود، به افزايش انرژي و شادابي فرد در طول روز كمك مي‌كند.
شايد شما هم در اين سال‌ها دوستاني داشته‌ايد كه حمام‌رفتن را دوست نداشته‌اند و شما هم نمي‌توانستيد به آن‌ها تذكر بدهيد.
خب، رعايت‌نكردن همين مورد، باعث اذيت‌شدن ديگران مي‌شود. چون بوي بد عرق و بدن و لباس كثيف، اطرافيان را آزار مي‌دهد و به‌خصوص اين موضوع در مترو يا ديگر مكان‌هاي عمومي آزار دهنده‌تر است.
البته ممكن است فردي هرروز حمام برود، اما لباس‌هايش را نشسته باشد. اين‌طوري، به‌خصوص در فصل‌هاي گرم گويي حمام‌رفتن بي‌فايده مي‌شود و لازم است شهروندان مراقب بوي بد لباس‌ها هم باشند.
6. مرحله‌ي بعد، بهداشت دهان و دندان است. مسواك‌زدن مرتب و صحيح باعث از بين رفتن بوي بد دهان مي‌شود و البته همه مي‌دانيم كه بوي بد دهان، از آزاردهنده‌ترين بوهايي است كه ممكن است در روز به مشام ما بخورد... اما هم‌چنان خيلي‌ها از روي تنبلي مسواك نمي‌زنند.
7. و در نهايت آن‌چه باعث مي‌شود بهداشت‌رواني را نيز، كه شايد بخشي از بهداشت فردي محسوب شود، رعايت كنيم؛ استراحت درست، خواب خوب و ورزش است. چه‌طور؟
وقتي درست مي‌خوابيم و دچار كم‌خوابي يا بدخوابي نيستيم، علاوه بر داشتن ظاهري بانشاط و پرانرژي، از نظر روحي و رواني آمادگي حضور در اجتماع را داريم و در نتيجه‌ي هربرخوردي عصباني نمي‌شويم.
رفع خستگي و تجديد قوا از ما انسان‌هاي سرحال‌تري مي‌سازد، گرچه گاهي پرخوابي تأثيري مشابه كم‌خوابي بر روي روحيه و روان افراد دارد و باعث كسالت مي‌شود.
به اين نكته‌ها ورزش را هم اضافه كنيد. با ورزش‌كردن نه تنها صاحب جسمي توانا و قوي مي‌شويم، بلکه ورزش‌كردن از نظر رواني نيز به پرورش فکري و روحي ما کمک مي‌کند.
8. همه‌ي نكاتي كه درباره‌ي بهداشت فردي گفتيم مي‌تواند بر بهداشت عمومي و بهداشت جامعه تأثير مستقيم داشته باشد. اصلاً شايد بتوان گفت همين بهداشت فردي است كه بهداشت عمومي را مي‌سازد.
ظاهر تميز و آراسته‌ي هركدام از شهروندان، باعث مي‌شود كل جامعه از ظاهري تميز و آراسته برخوردار شود.
يا رعايت اصول بهداشت فردي مثلاً استفاده از ماسك و دستمال در زمان بيماري و شستن مداوم دست‌ها باعث پيش‌گيري از ابتلا و سرايت انواع بيماري‌ها مي‌شود.
و همين‌طور عصبانيت و برخورد نادرست با شهروندان ظاهري ناشايست را از بهداشت رواني افراد به نمايش مي‌گذارد.
حالا بهداشت روي ديوارهاي مترو و بيلبوردهاي تبليغاتي خودنمايي مي‌كند و ما آن‌ها را مي‌بينيم. كاش ديگران هم اين تابلوها را ببينند!