سالانه بیش از ۱۷ میلیون نفر در اثر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی مانند سکته قلبی جان خود را از دست میدهند،از این رو است که سازمان بهداشت جهانی علیه یکی از اصلیترین عوامل این مرگومیرها اعلان جنگ دادهاست.
براساس گزارش ساينس الرت، تغيير رفتارهايي كه منجر به اين حجم بالاي مرگ و مير ميشوند كار سادهاي نيست، اما اين دشواري نتوانسته مانع از آن شود كه محققان مردم را به ورزش بيشتر و استفاده از سبزيجات تشويق كنند. حذف بخش بزرگي از اين آمار ترسناك درواقع راهي بسيار ساده دارد: ممنوعيت استفاده از چربيهاي ترانس يا چربيهاي غيراشباع.
براساس گزارش سازمان جهاني بهداشت، سالانه 500 هزار انسان در اثر استفاده از اين نوع چربي، افزايش كلسترول بد و ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي جان خود را از دست ميدهند.
اكنون سازمان جهاني بهداشت و دولتهاي سرتاسر جهان عليه اين ماده غذايي اعلان جنگ كردهاند. اين سازمان روز 14 مي 2018 طرح درخواست از دولتهاي مختلف جهان براي ممنوعيت توليد صنعتي اين نوع چربي را تا پنج سال آينده اعلام كرد.
اين سازمان در بيانيه خود اعلام كرد چربيهاي ترانس تركيبات شيميايي غيرضروري مسمومي هستند كه ميكشند و دليلي ندارد كه مردم سرتاسر جهان بيش از اين در معرض تهديد آن قرار داشتهباشند.
چربيهاي ترانس مصنوعي اويلنبار در قرن بيستم توليد شدند، زماني كه توليدكنندهها دريافتند ميتوانند به جاي كره از روغنهاي هيدروژنه كه از تاريخ انقضاي بالايي برخوردارند استفاده كنند. زماني كه نگراني عمومي در دهه 1950 نسبت به عوارض سلامتي چربي اشباعشده شدت گرفت،توليدكنندگان آغاز به تبليغ گسترده محصولاتي مانند مارگارين كريسكو كردند،محصولاتي مملو از چربيهاي ترانس.
رژيم غذايي مملو از چربيهاي ترانس ميتواند خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي را 21 درصد و خطر مرگ را 28 درصد افزايش دهد و همچنين ميان استفاده از اين چربيها و ابتلا به ديابت نوع دو ارتباط مستقيمي وجود دارد. هشدار نسبت به خطرات استفاده از اين نوع چربي از دهههاي 70 و 80 ميلادي آغاز شد.
در سال 2001 شوراي تغذيه دانمارك به دولت اين كشور توصيه كرد استفاده از اين چربيها را با هدف بهبود سلامت قلبي عروقي مردم، محدود سازد و قانون محدودسازي استفاده از چربيهاي ترانس در دانمارك در سال 2003 تصويب شد. نتيجه تصويب اين قانون كاهش شديد مرگ ناشي از بيماريهاي قلبي عروقي در اين كشور بود. پس از آن ديگر كشورهاي اروپايي نيز راه دانمارك را دنبال كردند.
نيويورك نيز در سال 2006 قانون ممنوعيت استفاده از چربيهاي ترانس را تصويب كرد و پس از آن تا تابستان 2008 اين نوع چربيها از صنايع غذايي اين شهر به كلي حذف شدند. در دوران رياستجمهوري اوباما، سازمان دارو و غذاي آمريكا در نهايت قانوني ملي را براي اعمال اين محدوديت تصويب كرد كه از ماه ژوئن اجرا خواهد شد.
چربيهاي ترانس هنوز در كشورهاي آسياي جنوبي و آفريقا به فروش ميرسند، كشورهايي كه مقررات ضعيف و سودجويي و طمع شركتهاي توليدكننده مواد غذايي باعث شده تا چربيهاي ترانس در چرخه غذايي انسانها باقي بمانند. طرح جديد سازمان بهداشت جهاني نميتواند استفاده از چربي ترانس را در اين كشورها ممنوع كند اما اين سازمان اميدوار است دستورالعملهاي منتشر شده،دولتها را تشويق كند تا در راستاي اين ممنوعيتها اقدام كنند.
به گفته اين سازمان،توليدكنندگان چند مليتي كه استفاده از چربي ترانس را در توليدات خود متوقف كردهاند، با استفاده از چربيهاي سالمتر كه توسط توليدكنندگان محلي توليد ميشود به اقتصاد داخلي كشورها نيز كمك خواهند كرد. اين اميد وجود دارد كه در صورت همكاري كشورها،تا پنج سال ديگر استفاده از اين ماده كه مرگ و مير انسانهاي بيشماري را به دنبال دارد،به كلي در جهان متوقف شود.