به گزارش ایرنا، زیستگاه میش مرغ دشت‌های بوکان و بیشتر دشت سوتاو حمامیان است که با توجه به مشکلات انسانی ایجاد شده، این زیستگاه ظرفیت افزایش این گونه نادر را ندارد.
دستکاری در این زیستگاه و تبدیل کردن بخشی از آن به زمین‌های کشاورزی و ارتباط نداشتن گله‌های موجود در این مکان با گله‌های دیگر به لحاظ ژنتیکی نیز از جمله مهم‌ترین عوامل خطر برای تداوم نسل میش مرغ در این منطقه است.
رئیس اداره محیط زیست بوکان در خصوص وضعیت میش مرغ‌های این شهرستان بیان کرد: دشت سوتاو حمامیان که پناهگاه حیات وحش و منطقه شکار ممنوع است، در حدود پنج هزار هکتار مساحت دارد و مهم‌ترین زیستگاه میش مُرغ در ایران محسوب می‌شود.
محمد احمدی افزود: با وجود حمایت جدی از این گونه جانوری در بوکان و بازدید از محل زیست آن توسط کارشناسان محیط زیست به دلیل این که شهرستان بوکان ظرفیت افزایش جمعیت میش مرغ را ندارد، این موضوع موجب شده که آمار این پرنده افزایش پیدا نکند.
وی با اشاره به این که در آخرین سرشماری انجام شده در پاییز سال گذشته تعداد پرندگان مشاهده شده 32 قطعه گزارش شده است، افزود: این پرنده نادر در سال 2 تخم می‌گذارد و همین امر یکی از مهم‌ترین عوامل تداوم حیات آن به شمار می‌رود.
وی اضافه کرد: علاوه بر منطقه دشت سوتاو حمامیان، این پرنده در چندین زیستگاه دیگر در منطقه "سه کانیان" این شهرستان و مناطقی در استان کردستان نیز مشاهده شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بوکان ادامه داد: میش مرغ‌ها مانند سایر پرندگان دارای زیستگاه هستند و در صورت افزایش جمعیت در یک منطقه، تعدادی از آنها به مناطق دیگر کوچ می‌کنند.
کارشناس اداره حفاظت محیط زیست گفت: به علت از بین رفتن زیستگاه طبیعی یا کشتزارها و تبدیل آن به زمین‌های کشاورزی و تعارض آن، آمار میش مرغ در چند دهه اخیر کاهش پیدا کرده است.
رحیم عبدالکریمی به علت و مشکلات اصلی افزایش نیافتن جمعیت میش مرغ در زیستگاه‌های بوکان اشاره کرد و افزود: میش مرغ به علت بسته بودن گله جمعیت در زیستگاه‌های بوکان دچار نوعی مشکل ژنتیکی یا هم خونی شده است.
وی اضافه کرد: چالش ژنتیکی موجب به وجود آمدن کاهش مقاومت طبیعی پرندگان و در نتیجه تلفات به شیوه‌های متفاوت می‌شود.
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: شکار و تعرض به زیستگاه میش مرغ دور از چشم محیط بانان می‌تواند از دیگر عامل کاهش جمعیت میش مرغ باشد.
وی گفت: برای جوجه‌آوری و حفاظت از میش مرغ‌ها باید امنیت زیستگاه را تامین کرده و بستر زندگی آنها را به روز کنیم.
معاون اداره حفاظت محیط زیست بوکان با بیان این که زیستگاه میش مرغ در گذشته کشتزارهای طبیعی بود، افزود: دستکاری محیط زندگی میش مرغ و ایجاد زمین‌های کشاورزی موجب تغییرات اساسی در بستر زندگی آنها شده است.
عبدالکریمی اضافه کرد: برای حفظ این گونه جانوری و افزایش جمعیت میش مرغ باید کشاورزی در منطقه تعدیل و در زیستگاه‌های مطرح این گونه باید جلو مکانیزاسیون کشاورزی گرفته شود.
وی اظهار کرد: برای افزایش جمعیت میش مرغ باید زیستگاه میش مرغ توسط اداره حفاظت محیط زیست تملک شود یا به صورت اجاره‌ای در اختیار اداره محیط زیست قرار گیرد.
این کارشناس محیط زیست گفت: به علت تعارض ژنتیکی که در میان جمعیت میش مرغ این منطقه به وجود آمده، باید جمعیت آنها را از چالش ژنتیکی نجات دهیم این کار از طریق وارد کردن تعداد دیگر از این گونه پرنده به جمعیت گله میش مرغ امکان‌پذیر است.
وی ادامه داد: تکثیر مصنوعی این گونه جانوری دیگر راه نجات بسته بودن گله میش مرغ است؛ تکثیر میش مرغ در دیگر کشورهای اروپایی از جمله انگلیس و آلمان با این روش با موفقیت انجام شده است.
وی بیان کرد: تکثیر میش مرغ نیز زمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود که زیستگاه این گونه جانوری را بهینه‌سازی کنیم.
میش‌مرغ پرنده‌ای از خانواده هوبره‌ایان است که در دشت‌های وسیع بی‌درخت، زمین‌های استپی و کشتزارهای پهناور و علفزارهای بوکان زندگی می‌کند؛ این گونه نادر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پرندگان ایران، پرنده‌ای زیبا، کمیاب و در خطر انقراض است که با طول بدن یک متر و وزن بیش از 15 کیلوگرم از نظر شکل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد.
تغذیه این پرنده بسیار متفاوت و شامل مواد گیاهی و حیوانی مختلف از جمله حشرات، قورباغه و مارمولک است و در بهار که زمان جوجه‌آوری آن به شمار می‌رود، آشیانه خود را در قسمت‌های انبوه مزارع می‌سازد اما در پاییز و زمستان نیز می‌توان آنها را در مزارع درو شده مشاهده کرد.
پرهای میش‌مرغ در قسمت پشت نخودی سیر با راه‌های عرضی سیاه و در قسمت شکمی، کاملاً سفید رنگ است.
میش مرغ پاهای قوی و بلندی دارد که به سه انگشت ختم می‌شود و این پاهای قوی، برای میش‌مرغ که کمتر پرواز می‌کند، اهمیت زیادی دارد.
این پرنده بسیار زودرَم و محتاط است و با این که پروازش قوی است، بیشتر در مقابل خطر می‌دود یا مخفی می‌شود؛ نر و ماده این پرنده شبیه به هم هستند ولی نرها جثه بزرگ‌تری دارند.
در چند سال گذشته پرنده نادر و در خطر انقراض میش مرغ در مراتع و مزارع روستای کانی سپی مهاباد نیز مشاهده شد، این پرنده 15 سال قبل از این زمان در منطقه مشاهده نشده بود.
علاوه بر این در سال‌های اخیر در مناطقی از استان کردستان بخصوص دشت اوباتو دیده شده است.
هر چه از شمال غربی ایران به سمت جنوب حرکت کنیم، از تعداد این پرنده نادر کاسته می‌شود به طوری که دشت‌های آذربایجان بیش از دشت‌های کردستان، کرمانشاه و همدان، میش مُرغ‌ها را در خود جای داده است.
بوکان در جنوب آذربایجان غربی واقع است.