اما در ایران همچنان ظرفهای یکبار مصرف پلاستیکی، جولان میدهند و خودنمایی میکنند و این روزها بیشتر از روزهای دیگر.
در پیشنویس سند، ممنوعیت ظروف و پلاستیکهای یکبار مصرف اتحاديه اروپا آمده است: محصولات پلاستیکی یکبار مصرف که جایگزینهای مناسب آنها به راحتی در دسترس عموم قرار دارند به منظور محدود کردن تاثیرات آنها بر محیط زیست نباید در بازارهای اتحادیه اروپا وجود داشته باشند. اقلام پلاستیکی که در لیست ممنوعیت قرار گرفتهاند، گوش پاک کنها (به استثنای نمونههای پزشکی آنها)، چنگالها، چاقوها، قاشقها، بشقابها، نیها، همزنها و دسته و گیرههای بادکنک پلاستیکی هستند.
در ايران اما اين شبها در ايام ماه مبارك رمضان، همچون ساير مناسبتهاي ديگر، به ويژه در مراسم افطاري از مساجد گرفته تا ادارات و ... و همچنين مغازههايي كه حليم و آش عرضه ميكنند و به دست مردم ميدهند، ظروف يكبار مصرف پلاستيكي در رنگ و نقشهاي متنوع ديده ميشوند و غم انگيزتر اينكه مردم هم استقبال ميكنند و اين نشان ميدهد كه در ايران نه مسئولان به فكر سلامت مردم هستند و نه مردم به فكر سلامت خود. (مردم هنوز به آموزشهاي خود مراقبتي به شدت نياز دارند).
اين همه در حاليست كه براساس مصوبه کمیسیون فرهنگی هیأت دولت در سال 89، تمام دستگاههای اجرایی موظف به جایگزینی ظروف یکبار مصرف گیاهی بهجای ظروف یکبار مصرف پلیمری شدند و سالهاست كه وزات بهداشت اعلام كرده است كه نسبت به نظارت بر استفاده از ظروف يكبار مصرف برپايه گياهي (زيست تجزيهپذير) در تمام دستگاههاي اجرايي و واحدهاي صنفي و صنعتي تحت پوشش نظارتي خود اقدام خواهد كرد اما گويي هيچ نظارتي نيست كه ظروف يكبار مصرف پلاستيكي، اين چنين در كشور يكهتازي ميكنند.
كارشناسان بهداشتي ايران و جهان، همواره نسبت به استفاده غيرمناسب و غير اصولي از ظروف يكبار مصرف پلاستيكي، هشدار داده اند. آنها ميگويند: ظروف يكبار مصرف پلاستيكي، پس از آزبست و اشعه ايكس، يكي از عوامل جدي بروز انواع سرطان در دراز مدت است چرا كه اين ظروف از مونومر تشكيل شده است و مونورها وقتي در مواجهه با دماي بالاتر از 65 درجه قرار ميگيرند، مواد سمي آزاد ميكنند. به بيان بهتر، وقتي در ظروف يكبار مصرف پلاستيكي، مواد غذايي و آشاميدني داغ ريخته ميشود، تركيبات شيميايي سمي موجود در ديواره ظروف آزاد شده و داخل مواد غذايي ميشود.
بیش از 50 نوع بیماری از طریق استفاده از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی به انسان منتقل میشود. ظروف یکبارمصرف پلیمری که منشأ نفتی دارند، بهعلت اینکه در مواد غذایی گرم، چربیدار و مواد ترش و اسیدی حل میشوند، بیماریزا هستند. ریختن غذای داغ و چرب در ظروف یکبارمصرف، محیط مناسبی برای رشد انواع میکروبهاست.
در ظروف پلاستیکی مادهای به نام دیوکسین آزاد میشود که خطر بروز سرطان را افزایش میدهد. ریختن غذای داغ در ظروف یکبارمصرف با رنگ روشن و شیشهای سبب آزادشدن مونومرها (موادشیمیایی) میشود که روی هورمونها و غدد ترشحی بدن اثرات نامطلوب میگذارد و سرطانزاست و اينكه ظروف یکبارمصرف از ترکیبات پلیمری ساخته شده که این ترکیبات برای بدن اثرات زیانبار دارد و .....
با اين همه خطر اما حضور پررنگ و كاربرد نادرست اين ظروف در كشور به خوبي نمايان است و ظاهرا هيچ ارادهاي هم براي مقابله با اين ظروف وجود ندارد و شايد به همين دليل است كه ايران جزو پنج كشور اول دنیا در زمینه مصرف پلاستیک شناخته شده است و نتوانستهايم و يا بهتر بگويم نخواستهايم كه ظروف يكبار مصرف پلاستيكي را جمع آوري كنيم.
قطعا دلايلي براي نبود عزم راسخ براي مقابله با ظروف يكبار مصرف پلاستيكي به شكل كاربرد نامناسب آن وجود دارد اما با وجود آمار رو به رشد سرطان در ايران، به نظر ميرسد كه بايد تعلل را كنار گذاشت و فكر عاجلي در اين باره كرد.
وقت آن است كه نظارت بيشتر کنیم. وقت آن است كه به مردم بيشتر آموزش داده شود كه از ظروف يكبار مصرف پلاستيكي استفاده درست كنند و از خود مراقبت نمايند و البته كه خودمراقبتي قطعا نياز به آموزش دارد و متوليان سلامت كشور بايد در اين زمينه جديتر عمل كنند.