این افراد به زباله‌گرد معروفند و حتماً در کوچه و خیابان آنها را همراه با گونی یا گاری دستی دیده‌اید. نکته مهم حضور زنان در گروه زباله‌گردان است. قشری که به گفته جامعه‌شناسان آسیب پذیری‌شان می‌تواند جامعه را دچار آسیب کند.
همشهری محله برای نشان دادن وجود این معضل در تهران سراغ تعدادی از آنها رفت و گزارشی با عنوان «زنان زباله‌گرد در دایره سرگردانی» تهیه کرد تا شاید متولیان امر را که همچنان بر کتمان این معضل اصرار دارند به تأمل وادار کند تا شاید راهکار مناسبی برای حل این معضل ارائه بدهند.
«رضا عبدلی» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در واکنش به این گزارش طی گفت‌وگو با خبرنگار همشهری محله برای حل قطعی این آسیب از چهره شهر تأکید کرد: «نمی‌توان این معضل را در شهر تهران تکذیب کرد، اما با تفکیک زباله به‌طور کلی معضل زباله‌گردی حل می‌شود.» ادامه گفت‌وگو را بخوانید.
- به‌طور میانگین روزانه چقدر زباله در تهران تولید می‌شود؟
حجم زبالههای جمع‌آوری شده هر روز متفاوت است و به همین دلیل نمی‌توان آمار دقیقی داد اما به‌طور میانگین روزانه حدود 9 هزار تن پسماند در تهران تولید می‌شود که 33درصد کل هزینه خدمات شهری صرف پردازش و جداسازی آنها می‌شود.
- در مورد روند پردازش و جداسازی پسماندهای جمع‌آوری شده توضیح می‌دهید؟
پسماندها پس از جمع‌آوری به آرادکوه منتقل می‌شود و پس از جداسازی، زبالههای تر در تولید کمپوست استفاده می‌شود و زبالههای خشک سوزانده می‌شوند و برق تولید می‌کنیم. البته زباله‌هایی که تجدید‌پذیر باشند هم به کارخانه‌های بازیافت منتقل و به چرخه تولید باز می‌گردند.
- زبالههای خشکی که شهروندان جمع‌آوری و تفکیک می‌کنند مستقیم به کارخانه بازیافت منتقل می‌شود؟
تفکیک زباله به کاهش هزینه کمک می‌کند و دیگر این روند پردازش و جداسازی روی آنها انجام نمی‌شود. این زباله‌ها مستقیم به کارخانه بازیافت منتقل می‌شوند و به چرخه تولید بازمی‌گردند.
- به نظر شما تفکیک زباله با معضل زباله‌گردی ارتباط دارد؟
قطعاً بهترین راه‌حل است. شهروندان با تفکیک زبالههای خشک از تر و تحویل آنها به غرفه‌های بازیافت یا مأموران شهرداری، سطل‌های مکانیزه معابر را عاری از زبالههای بازیافتی می‌کنند و همین امر باعث کساد شدن کسب و کار زباله‌گردها و در گذر زمان این معضل حل می‌شود.
- با توجه به صحبت‌های شما، علاوه بر تفکیک زباله باید راه‌حل دیگری هم برای حل این معضل وجود داشته باشد؟
بله. کاهش و حذف مخازن پسماند از معابر عمومی و جایگزینی آنها داخل محوطه‌های مسکونی و تجاری و ساختمان‌های آموزشی، می‌توان از دسترسی زباله‌گردها به آنها جلوگیری و تا حدود زیادی این معضل را کاهش داد.
- اکنون وضعیت تفکیک زباله چگونه است و روزانه چقدر پسماند خشک جمع‌آوری می‌شود؟
به‌طور میانگین سال گذشته روزانه حدود هزار و 312 تن زباله خشک جمع‌آوری می‌شود که در ماه حدود 40 هزار تن بود اما امسال این میزان کم شده و در 5 ماهه اول سال روزانه حدود هزار و 67 تن پسماند خشک جمع‌آوری شده که در ماه این میزان به 32 هزار تن رسیده است. البته ادامه این روند نیاز به مشارکت بیشتر شهروندان و فرهنگسازی دارد.
- از مشارکت مردم صحبت کردید، کدام مناطق در موضوع تفکیک پسماند خشک بیشترین مشارکت را داشته‌اند؟
در مقایسه با سال‌های قبل مشارکت مردم در این امر زیاد شده است و از همراهی شهروندان ممنون هستیم. اگر بخواهیم میزان مشارکت شهروندان در بحث تفکیک زبالههای خشک انجام دهیم باید بگویم اهالی مناطق 2، 4، 5، 8 و 15 بیشترین و مناطق13، 17 و 22 کمترین میزان مشارکت را داشته‌اند. البته این مقایسه براساس حجم و میزان زبالههای خشک جمع‌آوری شده صورت گرفته است.
- برای افزایش مشارکت شهروندان در تفکیک زباله‌ها چه کارهایی انجام شده است؟
آموزش در مراکز فرهنگی و آموزشی و حتی مراجعه مأموران اداره بازیافت به در منازل شهروندان و ارائه آموزش چهره به چهره از جمله برنامه‌هایی بوده که در این زمینه انجام شده است و این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که با موضوع تفکیک زباله و فواید آن آشنایی نداشته باشد. از عملکرد سازمان در حوزه آموزشی راضی هستیم و امیدواریم شهروندان با همراهی بیشتر ما را در حل این معضل کمک کنند.
- به‌عنوان سؤال آخر در برخی از موارد زباله‌گردها خودشان را مأمور شهرداری معرفی می‌کنند و در مواردی هم آنها با کاورهایی که آرم شهرداری دارد، دیده شده‌اند. در این مورد توضیح می‌دهید؟
این ادعا کذب محض است. در تمام مناطق یک پیمانکار وظیفه جمع‌آوری پسماندهای خشک را به عهده دارد. مأموران با خودروهای ملودی برای دریافت پسماندهای خشک به در منازل مراجعه می‌کنند یا پسماندها را از غرفه‌های بازیافت تحویل می‌گیرند. هیچ زباله‌گردی به بدنه شهرداری تعلق ندارد و در صورت مشاهده به شدت با آنها برخورد می‌شود. مردم هم می‌توانند در صورت مشاهده چنین مواردی با سامانه 137 تماس بگیرند.