آنان با راهاندازی کلاس درس در خانه یکی از اهالی روستا و دعوت از معلم، زمینه تحصیل فرزندانشان را فراهم کرده بودند. حالا که این روستا، یکی از محلههای تهران شده و میزبان جمعیت 6 هزارنفری پایتخت است هیچ مدرسهای ندارد. وقتی شهرداری منطقه تنها مدرسه این محله را برای ساخت بزرگراه شهید شوشتری از آموزش و پرورش منطقه خریداری کرد آموزش و پرورش متعهد شد به جای مدرسه امام حسین(ع) مدرسهای دیگر بسازد، اما با گذشت 9 سال از تملک این زمین، هنوز مدرسهای ساخته نشده است. نبود مدرسه در مسگرآباد دانشآموزان دبستانی و والدین آنها را به سختی انداخته است.
چند دقیقهای تا تعطیلی مدرسه باقی مانده که به شهرک مسعودیه میرسم. وارد خیابان کلهر میشوم و تا انتها پیش میروم. پیچ خیابان کلهر به پل شهدای مسگرآباد و ساختمان همجوار با آن منتهی میشود؛ نقطهای که مرز بین مسعودیه و مسگرآباد است. مدرسه امام حسین(ع) که محل تحصیل بسیاری از دانشآموزان دیروز مسگرآباد بود در همین نقطه وجود داشت و حالا جایش را به زمین خاکی حصارکشی شدهای داده که نهالهای کاج در آن کاشته شده است.
آنسوی کاجها کیوسک نگهبانی گذاشتهاند، درست شانه به شانه پل شهدای مسگرآباد. زیرسایه پل ایستادهام که مدرسه پسرانه شهید دستغیب تعطیل میشود. پسربچههای قد و نیمقد که لباس فرم قهوهای رنگ به تن دارند از مسعودیه به سمت مسگرآباد میآیند. خودروها در خیابان دوطرفه نسبتاً باریک در رفتوآمد هستند و دانشآموزان دبستانی حاشیه خاکی خیابان را پیش گرفته و راهی خانههایشان در مسگرآباد شدهاند.
دوتا دوتا و سه تا سه تا راهی خانهاند. بعضی هم دست در دست والدینشان راهی مسگرآباد شدهاند. چند دقیقه بعد دختربچههای دانشآموز به جمعیت پسرها اضافه میشود، اما تعدادشان کمتر است. به نظر میرسد بیشتر دخترها با سرویس مدرسه رفتوآمد میکنند. تعدادی هم دست به دست مادرهایشان دادهاند و برخی هم بدون والدین مسیر را طی میکنند. یکی از اهالی میگوید: «بیشتر والدینی که دانشآموز دختر دارند از ترس و نگرانی مجبورند بچههایشان را با سرویس به مدرسه بفرستند. برای بسیاری از آنان تأمین هزینههای سرویس مدرسه دشوار است، اما چارهای ندارند و مجبورند برای تأمین امنیت بچههایشان این هزینه را بپردازند.»
- کلاسها40 نفره است
آنسوی پل در پیادهرو دختری دانشآموز، مسیر مسگرآباد را پیش گرفته است. به سمتش میروم و از او درباره مدرسه و محل زندگیاش میپرسم. میگوید: «خانهمان دور است و من هر روز تنهایی این راه را میآیم و میروم. مادرم نمیتواند دنبالم بیاید و به من گفته با یکی از دوستانم برگردم، اما چون او امروز غایب بود تنها برمیگردم. وقتهایی که تنها هستم، میترسم.» نزدیکتر میشوم تا سؤال دیگری بپرسم.
میترسد و در حالی که با دلهره نگاهم میکند عقب میرود. میپرسم: «کلاس چندم هستی؟» میگوید: «دومم. دوم ب» این را میگوید و با گامهای کوچکش دوان دوان دور میشود. سر برمیگردانم، مادری دست 2 دخترش را گرفته و راهی خانه است. سراغش میروم. دخترهای «محبوبه محبی» کلاس اول و سوم هستند و او هر صبح و ظهر در حال رفتوآمد به مدرسه آنهاست.
میگوید: «هزینه سرویس 100 هزار تومان در ماه است و اگر بخواهم برایشان سرویس بگیرم باید ماهانه 200 هزارتومان بپردازم که برای من رقم بالایی است. از طرفی حضور دانشآموزان مسگرآباد در مدارس مسعودیه، جمعیت کلاسها را بیشتر کرده است. بچههای من در کلاسهای 38 نفره و 40 نفره درس میخوانند. این جمعیت کیفیت آموزش را پایین میآورد. اگر در محله خودمان مدرسه داشتیم لازم نبود این مشکلات را پشت سربگذاریم.»
- خطر تصادف دانشآموزان
27 سال آموزگاری در مدارس منطقه از او چهرهای سرشناس بین اهالی ساخته است. «عذرا نورعلی» از کودکی ساکن مسگرآباد است و پیش از تخریب مدرسه امام حسین(ع) در آن تدریس میکرد. نورعلی میگوید: «نمیدانم چرا باید مدرسه را خراب و دانشآموزان را اینطور آواره این محل و آن محل کنند. دانشآموزان ساکن مسگرآباد مجبورند مسافت طولانی را تا مدرسه طی کنند. رفتوآمد در زمستان دشوارتر هم میشود. چندین بار شاهد تصادف دانشآموزان در این محدوده بودهایم و لازم است برای دانشآموزان دبستانی مدرسهای در مسگرآباد ساخته شود.»
- 2 میلیارد تومان کم داریم
ساخت مدرسه جایگزین در مسگرآباد سالهاست توسط اعضای شورایاری در حال پیگیری است، اما با گذشت 9 سال از تخریب مدرسه این محله هنوز خبری از ساخت مدرسه نیست. «جواد شریفپور»رئیس کارگروه عمران و شهرسازی شورایاری محله مسگرآباد در اینباره میگوید: «برای ساخت مدرسه مکاتبات زیادی با آموزش و پرورش انجام دادیم. اما همه بینتیجه بود و پاسخی دریافت نکردیم. در نهایت از بنیاد برکت که وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره) است درخواست همکاری کردیم.
بنیاد با پرداخت 2میلیاردتومان هزینه ساخت مدرسه موافقت کرد اما قرار شد زمینی به آنان معرفی کنیم تا با هماهنگی سازمان نوسازی مدارس ساخته شود. پیگیریهای ما برای تهیه زمین آغاز شد. بالاخره با هماهنگی شهرداری، زمینی به مساحت 4هزارمترمربع کنار سرای محله به سازمان نوسازی مدارس معرفی کردیم.
سازمان زمین را تأیید کرد و مجوز ساخت صادر شد. اما با افزایش قیمتها برآورد ساخت مدرسه 12 کلاسه 4 میلیارد تومان شد که پرداخت آن از عهده بنیاد برکت خارج است. در این مدت آموزش و پرورش با ما همکاری نداشت و در حال حاضر ساخت مدرسهای با بودجه سازمان ملل را در محله مسعودیه آغاز کرده است. این مدرسه برای اتباع خارجی و در زمینی که شهرداری در ازای فروش مدرسه امام حسین(ع) به آموزش و پرورش داده ساخته میشود.
ساخت این مرکز آموزشی مشکل نبود مدرسه در محله ما را حل نمیکند چراکه خارج از محدوده مسگرآباد است و در محله مسعودیه قرار دارد. حالا که با همکاری بنیاد برکت پیگیریها برای ساخت مدرسه انجام شده و پروژه به دلیل افزایش قیمت مصالح متوقف شده، از آموزش و پرورش انتظار داریم برای تأمین هزینههای ساخت مدرسه با سازمان نوسازی مدارس همکاری داشته باشد تا مسگرآباد 6 هزارنفری بعد از 9 سال صاحب مدرک شود.»
- مسگرآباد مدرسه ندارد
دانشآموزان مسگرآباد برای دسترسی به مدرسه از مسگرآباد خارج میشوند و مسافتی طولانی طی میکنند. قدیمها، اما اینطور نبود. وقتی حاج«اصغر اوسطی» دیده بود که اهالی ثروتمند برای تحصیل به شهر میروند و باقی در حسرت یادگیری سواد هستند، در خانه اهالی، مدرسهراه انداخته بود. اول خانه حاج صادق، بعد خانه مرحوم حجتالله و بعد هم خانه خودش.
اسم این مدرسه خانگی «فردوسی» بود. بعدها حتی آموزش و پرورش آن را به رسمیت شناخت و برایش معلم فرستاد تا اینکه مدرسهای در مسگرآباد ساخته و مشکل نبود مدرسه حل شد. حاج اصغر میگوید: «در دهه 50 تصویب شده بود 50 مدرسه در جنوب تهران ساخته شود، اما به دلیل کمبود بودجه، با ساخت 17 مدرسه موافقت شد.
پیگیری زیادی کردم که یکی از این 17 مدرسه در مسگرآباد باشد. زمینی را به آنها نشان دادیم مدرسه امامحسین(ع) ساخته شد و بچهها بعد از 17ـ 16 سال به آنجا منتقل شدند. اما طرح احداث بزرگراه باعث تخریب این مدرسه شد و حالا دیگر محله هیچ مدرسهای ندارد.» پیگیریهای همشهری محله برای پاسخگویی آموزش و پرورش در این زمینه بینتیجه بود و همه پاسخها به این موضوع ختم شد که مدرسهای در محله مسعودیه در حال ساخت است تا نبود مدرسه در مسگرآباد جبران شود!