دليل مراجعه بسياري از مردم به متخصص تغذيه، زيبايي است. اين را دكتر منصور رضايي، متخصص تغذيه ، رييس دپارتمان تغذيه بيمارستان مسيح دانشوري و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، در گفت‌و‌گو با همشهري آنلاين مطرح مي‌كند.
پرسش و پاسخ‌هاي همشهري آنلاين و دكتر منصور رضايي را بخوانيد:
- هنگامي كه مردم به شما مراجعه مي‌كنند، دغدغه اصلي‌شان چيست؟ و بيشتر چه سوالهايي دارند؟
بيشتر سوال‌هاي مردم درباره زيبايي است. در حالي‌كه توقع و انتظار اين است كه مردم سوال‌هاي ديگري هم بپرسند.
- مردم در مراجعه به متخصص تغذيه، چه سوالهايي بپرسند و درباره چه موضوعاتي، حساس و كنجكاو باشند؟
مردم ابتدا بايد از نيازهاي تغذيه اي خود با توجه به سن و جنسيت خود آگاه و مطلع، شوند و اين در حاليست كه مردم در اين زمينه، متاسفانه بي‌توجه هستند و كمتر اطلاعات دارند و كمتر هم سوال مي‌كنند.
اينكه بدن آنها چه نيازهاي تغذيه اي دارد و با چه فقر مواد غذايي مواجه است و براي جبران آن چه بايد كرد، كمتر محل تامل و كنجكاوي مردم است. اين در حالي‌است كه تك تك افراد بايد با نيازهاي تغذيه اي بدن خود آشنا شوند و بر اين اساس، پيگير موضوع نيازهاي ضروري تغذيه اي خود باشند.
- نياز و اولويت تغذيه‌اي، بيشتر توضيح دهيد.
نيازهاي تغذيه اي فرد فرد مردم با هم متفاوت است. يك دختر و يا پسر كه به سن بلوغ رسيده است و يا در آستانه رسيدن به سن بلوغ است. يك دختر و پسر جوان كه مي‌خواهند زندگي مشترك داشته باشند و بچه‌دار شوند. يك خانم يا آقاي ميانسال، يك خانم باردار، يك دانش آموز، يك ورزشكار، بيماران و همه و همه نيازهاي تغذيه اي خاص خود را دارند. به بيان بهتر، سن، جنس، محيط زندگي و اقليم همه و همه در چگونگي نيازها و اولويت‌هاي تغذيه اي مردم تاثير دارد و بر همين اساس و با توجه به تمام اين متغيرها، يك متخصص تغذيه، بايد توصيه‌هاي تغذيه اي لازم را ارائه دهد.
- و سوال مهم ديگر، در مواجهه با يك متخصص تغذيه چه باشد؟
علاوه بر اينكه، مردم بايد درباره نيازها و اولويت‌هاي تغذيه اي خود در مراجعه به يك متخصص تغذيه، از وي سوال كنند. به اعتقاد من، يكي از مهمترين سوالهايي كه بايد پرسيده شود اين است كه چه مواد غذايي سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند؟
- حال اين سوال را من به‌جاي مردم از شما مي پرسم .خب مردم چه كنند؟ براي افزايش سيستم ايمني بدن، به ويژه در فصل پاييز و براي پيشگيري از سرماخوردگي و آنفلوانزاي فصل پاييز، چه توصيه‌هاي تغذيه اي به مردم داريد؟
براي تقويت سيستم ايمني بدن و پيشگيري و يا مقابله با بيماري‌هاي فصلي مانند آنفلوانزا و سرماخوردگي، مصرف مواد غذاي حاوي ويتامين ث، ضروري است. اين مواد غذايي با توليد آنتي‌بادي سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند.
ويتامين ث، ميزان توليد گلبول‌هاي سفيد خون و پادتن را افزايش مي‌دهد، به‌ويژه اينترفرون را كه پادتني است كه روي سلول‌ها را مي‌پوشاند و از ورود ويروس به داخل آنها جلوگيري مي‌كند.
انواع مركبات، مثل نارنگي، پرتقال و گريپ‌فروت از اين جمله هستند.
مصرف ويتامين‌هاي آ، ي و دي هم به تقويت سيستم ايمني بدن كمك مي‌كند. ويتامين اي در انواع دانه‌ها و جوانه‌هاي گندم ، گردو، بادام و پسته، وجود دارد.. ويتامين آ در منابع حيواني و در غذاهايي همچون تخم‌مرغ، جگر و لبنيات ، غذاهاي گياهي و انواع ميوه‌ها و سبزي‌هاي رنگي، كلم، هويج و اسفناج وجود دارد. مصرف زينك و روي نيز كه منابع آن پروتئين‌هاي حيواني و گياهي، غلات و حبوبات است، هم سبب تقويت سيستم ايمني مي‌شوند.
مردم براي افزايش سيستم ايمني بدن خود، سلنيوم را هم فراموش نكنند.
- سلنيوم چيست؟ و مواد غذايي حاوي سلنيوم؟
سلنيوم، يك آنتي‌اكسيدان قوي است و چون آنتي‌اكسيدان است، سلول‌هاي بدن را در برابر راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌كند. به همين دليل، بدن را در برابر انواع بيماري‌ها و انواع سرطان محافظت مي‌كند.
تخم مرغ، قارچ، غلات، ماهي و به ويژه آجيل، از منايع حاوي سلنيوم است.
- منابع ويتامين دي چيست؟
85 درصد ويتامين دي، از طريق نورآفتاب و مابقي از طريق لبنيات پرچرب و غذاهاي دريايي تأمين مي‌شود.
- چند درصد از مردم با كمبود ويتامين دي مواجه هستند؟ براي جبران كمبود چه كنيم؟
بيش از 80 درصد مردم در ايران با درجاتي از كمبود ويتامين دي روبه رو هستند.
- منابع اصلي ويتامين دي چيست؟
منبع اصلي ويتامين دي از طريق تابش مستقيم نور آفتاب تامين مي‌شود. درواقع بيش از 80 درصد ويتامين دي از طريق نور مستقيم آفتاب و مابقي از طريق مواد غذايي تامين مي‌شود. اگر به هر دليلي دسترسي به نور آفتاب وجود ندارد، مردم بايد منابع غذايي حاوي ويتامين دي مصرف كنند.
زرده تخم مرغ، كره، لبنيات، جگر، ماهي و انواع غذاهاي دريايي، حاوي ويتامين دي هستند. توصيه مي‌شود، در وعده‌هاي غذايي مردم حتما اين مواد گنجانده شود.
براي جبران كمبود و فقر ويتامين دي بايد مواد غذايي با ويتامين دي، غني شوند همچنين مردم مي‌توانند با مشورت با پزشك خود، مكمل‌هاي ويتامين دي هم مصرف كنند.
- چه توصيه ديگري به مردم براي افزايش سيستم ايمني بدن‌شان داريد؟
خواب به موقع، راحت و خوب، در افزايش سيستم ايمني بدن، بسيار تاثير گذار است. نظم در خواب، يكي ديگر از اصولي است كه مردم بايد براي افزايش سطح ايمني بدن آن را رعايت كنند.
- آيا نوشيدن آب هم در سم‌زدايي بدن و به اين ترتيب تقويت سيستم ايمني بدن موثر است؟
به نكته مهمي اشاره كرديد. بله. نوشيدن آب و مصرف مايعات، نقش بسيار حياتي در تقويت سيستم ايمني بدن دارد چرا كه مواد سمي با نوشيدن آب و مايعات، از بدن دفع و خارج مي‌شود. آب براي تقويت عملكرد سلول‌هاي بدن موثر است و علاوه براين، دستگاه تنفس را مرطوب نگه دارد.
- و توصيه‌هاي تغذيه اي پاييزي شما به مردم؟
در فصل پاييز، مردم حتما از ميوه‌هاي اين فصل مصرف كنند. خرمالو، انار، انواع مركبات مثل نارنگي، ليمو ترش و ...
با سرد شون هوا، مردم بيشتربايد مراقب وضعيت و سبك تغذيه خود باشند. چون با سرد شون هوا، ميل مردم به غذاهاي چرب و پركالري افزايش و احساس نياز كاذب براي غذا خوردن به وجود مي‌‌يابد. بنابراين برخي از مردم، بيشتر به خوردن مواد غذايي شيرين و انواع شيريني‌ها و غذاهاي چرب گرايش پيدا مي‌كنند كه اين خود براي سلامت مردم خطرناك است و علاوه براين، سبب چاقي مي‌شود و با نزديك شدن به نوروز مردم باز در تلاش هستند كه اضافه وزن خود را كاهش دهند و ..
در فصل پاييز و زمستان، هوا بيش از مواقع ديگر، آلوده است. به همين دليل توصيه مي‌شود كه مردم براي جبران عوارض آلودگي‌هوا، سير، پياز، كلم، ماهي، لبنيات و شير بيشتر مصرف كنند تا به اين ترتيب سم‌زدايي در بدن صورت گيرد.
- فصل پاييز فصل مدرسه و درس و دانش آموزان است. مختصري هم درباره چاشت و وعده غذايي براي دانش آموزان بگوييد.
خانواده‌ها، فرزندان خود را عادت به سالم خوردن دهند. بهترين چاشت براي دانش آموزان، بسته‌هاي كوچك نان و پنير، نخود و كشمش، ميوه‌هاي خوب فصل و انواع مغزهاست. با كودكان خود از عوارض خطرناك پفك و چيپس و هله هوله‌هاي غير مفيد صحبت كنيد.
عدسي، براي صبحانه دانش آموزان در فصل پاييز و زمستان، مفيد است.
هويج فرنگي، اسفناج و كلم هم براي تقويت و سلامت چشم دانش آموزان بسيار مفيد است.