این مرکز برای نخستین بار در کشور طرح سبزی پاک‌کنی را اجرا کرده و در حال حاضر ۳۲زن با اولویت سرپرست خانوار در این مرکز مشغول کارند. سری به این مرکز زدیم و از مراحل تهیه و بسته‌بندی سبزی پاک و وضع اشتغال بانوان گزارشی تهیه کردیم.
برای حضور در این مرکز باید به میدان مرکزی میوه و تره‌بار برویم و از میان خریداران و فروشندگان میوه و تره‌بار راه باز کنیم تا به میدانی که این روزها در قرق میوه‌های پاییزی است برسیم. از پشت سالن‌های معروف به آجر قرمز به سالن اصلی سبزی پاک‌کنی می‌رویم؛ جایی با مساحت بیش از ۲هزارمترمربع با سالن‌های بزرگ و مجزا برای سورتینگ و بارانداز تخلیه بار و شست‌وشو. در کنار آن سالن بسته‌بندی، سردخانه، انبار، کارگاه فنی، واحد مالی‌ـ اداری و آشپزخانه هم در دسترس است تا روزانه بیش از ۱۳تن سبزی وارد شده به مرکز را شست‌وشو و آماده کند. سبزی‌ها ابتدا در بسته‌های بزرگ با نوار نقاله به سالن تولید می‌رسند.
چند نفر کار باز کردن بسته‌ها و زدن ساقه‌ها را بر عهده دارند. کمی آن طرف‌تر پاک کردن سبزی‌ها شروع شده و بازبینی در ۲مرحله صورت می‌گیرد. حالا نوبت به ته‌نشینی گل و لای و شست‌وشوی مکانیزه سبزی‌هاست. ابتدا در ۳مرحله گِل‌گیری و سپس انگل‌گیری انجام می‌شود. بعد از آن ضدعفونی و شست‌وشوی نهایی صورت می‌گیرد. حالا سبزی‌های شسته شده با نوار نقاله وارد دستگاه خشک کن می‌شوند تا کامل آبگیری شده و آماده بسته‌بندی و ارسال به سردخانه شوند. در این مرحله سبزی‌ها به ۳دسته تقسیم می‌شوند؛ سبزی‌هایی که خشک شده‌اند به‌صورت ۵کیلویی بسته‌بندی می‌شوند. بخشی دیگر خرد شده و سبزی خوردن هم جداگانه با ظرافت خاصی بسته‌بندی می‌شود.
«ابوالقاسم بیرامی» مدیر مرکز با بیان اینکه این مرکز با هدف فراهم کردن شرایط‌کاری مناسب و امن برای زنان سرپرست خانوار راه‌اندازی شده است، می‌گوید: «صرفه‌جویی در وقت و حذف ضایعات سبزی و عدم انتقال ضایعات و آلودگی به خانه‌ها و کمک به بهداشت و اقتصاد خانوار از طریق کاهش هزینه آب مصرفی از دیگر اهداف این مرکز سبزی پاک‌کنی است. همچنین از ضایعات سبزی‌ها به‌عنوان خوراک دام استفاده شده و این خود نمونه‌ای از اصلاح فرهنگ مصرف محصولات کشاورزی به شیوه مطلوب و اقتصادی است.»
بیرامی می‌گوید: «سبزهای پاک شده بعد از بسته‌بندی به غرفه‌های فروش شهر و مراکز میوه و تره‌بار ارسال می‌شوند. سازمان‌هایی مثل نیروی انتظامی، بیمارستان میلاد و هتل استقلال هم از دیگر خریداران این سبزی‌های پاک هستند.»یکی از ویژگی‌های این مرکز حضور دائم نماینده سازمان غذا و دارو در سالن‌ها برای تست انگل‌گیری است تا محصولات بهداشتی و بدون میکروب دست شهروندان برسد.
مدیر این مرکز از توسعه فعالیت‌های مرکز سبزی پاک‌کنی می‌گوید: «از سازمان غذا و دارو مجوز بسته‌بندی اقلام غذایی چون باقالی، لوبیا، هویج، نخودفرنگی را گرفته‌ایم و در صورت تمدید قرارداد همکاری با میدان مرکزی میوه و تره‌بار، این فعالیت‌ها گسترش خواهد یافت.» گرچه مراکز کوثر برای مهارت‌آمـــوزی و اشتغال بانوان سرپرست خانوار راه‌اندازی شده اما مدیران مجموعه برای تکمیل نیــروی انسانی خود افرادی را که نیاز فوری به اشتغال داشته و اداره امور بانوان آنها را معرفی کرده باشد، جذب می‌کند. بیرامی به حقوق و مزایای بانوان شاغل در این مرکز اشاره می‌کند و می‌گوید: «حقوق کارکنان بر اساس قانون کار و مصوبه وزارت کار بوده و همه افراد تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند.»
- مشکلات زیاد است اما...
زنان رکن اصلی این کارگاه هستند. هرجا که نگاه می‌کنیم در کنار انبوهی از سبزی‌ها چند زن ایستاده و مشغول کارند. کسی نمی‌تواند منکر سختی‌های کار این زنان زحمتکش باشد که روزانه بیش از ۸ ساعت کار می‌کنند. کاری که در سرما و گرما باید دستان پرقدرت و پاهای پرتوانی داشته‌باشی تا برای پاک کردن، شستن، خرد کردن و بسته‌بندی ده‌ها تن سبزی کم نیاوری.
برای لحظه‌ای گفت‌وگو هم فرصت ندارند. پای صحبت‌های جسته و گریخته آنها که می‌نشینیم، هم راضی‌اند هم ناراضی. محبوبه، ۴۲ساله بیش از ۵سال است که با معرفی اداره امور بانوان شهرداری منطقه در اینجا مشغول کار شده است. می‌گوید: «خداراشکر در این شرایط اقتصادی جامعه و گرانی‌ها، درآمدی از اینجا دارم و محتاج کسی نیستم. ساعت‌کاری ما به تناسب حجم بار متغیر است، یعنی گاهی مجبوریم اضافه کار بمانیم، اما چاره‌ای نیست، از بیکاری بهتر است.» بانوی ۳۷ساله‌ای که تمایلی به گفتن اسمش ندارد می‌گوید:
«سختی کار ما زیاد است. مثل یک مرد از صبح زود تا عصر و حتی گاهی اوقات تا ساعت ۸ شب سخت کار می‌کنیم. حقوق اغلب همکاران ما بیشتر از یک میلیون و ۴۰۰ نیست و مزایای چندانی نداریم. به تازگی به درخواست بانوان مدیر مرکز دستور تهیه ناهار را داده که خیلی به نفع ماست، اما سرویس رفت و برگشت برای همه کارکنان مهیا نیست و فقط شامل مسیرهای عبدل‌آباد، نعمت‌آباد، یافت‌آباد و اطراف آن می‌شود.
ما درخواست زیادی از مسئولان نداریم، اما دوست داریم بیشتر از این مرکز بازدید کرده و برای شاداب‌سازی محیط کار بانوان اقداماتی انجام دهند. البته با مشکلات مدیر مرکز هم آشنا هستیم ولی انتظار داریم مدیران شهری و مسئولان میدان مرکزی میوه و تره‌بار برای بهتر شدن فضای‌کاری ما اقداماتی انجام دهند.»
- مهارت‌آموزی به بانوان
«راضیه کمانی» رئیس اداره امور بانوان شهرداری منطقه۱۹ می‌گوید: «مرکز مهارت‌آموزی کوثر تاکنون ده‌ها بانوی سرپرست خانوار را در ۱۴محله منطقه شناسایی کرده و به آنها خدمات متفاوتی ارائه می‌دهد. اهدای سبدکالا و بن خرید به مناسبت‌های مختلف، اهدای موردی لوازم جهیزیه، ارائه تسهیلات ویژه برای ویزیت رایگان، کاهش هزینه درمان، برگزاری کلاس رایگان تقویتی برای فرزندان بانوان خودسرپرست،
هماهنگی برای استقرار در بازارچه‌های فروش محصولات و... از جمله خدماتی است که این اداره به بانوان تحت پوشش ارائه می‌دهد. گرچه در حال حاضر ۱۳۰ نفر تحت پوشش این اداره هستند، اما به ۲۵۰ نفر دیگر از بانوان هم خدمات مختلف ارائه می‌شود.» کمانی درباره فعالیت بانوان در مرکز سبزی پاک‌کنی می‌گوید: «همه بانوان برای حضور در مراکز کوثر نیاز به آموزش دارند،
اما در مرکز سبزی پاک‌کنی به آموزش چندانی نیاز نیست و افراد بر اساس نیاز و توانایی‌شان در این مرکز مشغول کار می‌شوند. از آنجا که بخشی از فعالیت سبزی پاک‌کنی مثل جابه‌جایی بسته‌های سنگین سبزی نیاز به حضور آقایان دارد، در این مرکز اجازه فعالیت تعدادی از آقایان هم داده شده است. در به کارگیری این افراد هم از فرزندان نوجوان و جوانان جویای کار زنان تحت پوشش بهره‌می‌بریم.»
۱۳۰نفر از بانوان سرپرست خانوار منطقه دارای کد شناسه اداره امور بانوان هستند و از این اداره خدمات می‌گیرند.
۲۵۰ نفر از سرپرستان خانوار نیز به نوعی تحت پوشش اداره امور بانوان قرار دارند و به‌صورت موردی خدمات دریافت می‌کنند.
۷۵ نفر از بانوان تحت پوشش اداره امور بانوان تاکنون در مراکز مهارت‌آموزی کوثر منطقه مشغول کار شده‌اند. از این تعداد ۴نفر به‌طور کامل توانمند شده و در حال حاضر بهره‌بردار مراکز مهارت‌آموزی در مناطق دیگر هستند.
۳ مرکز مهارت‌آموزی کوثر دیگر در منطقه ما دایر شده و بانوان سرپرست خانوار آنجا، امرار معاش کنند. مرکز چهارم هم در زمینه پوشاک با استفاده از ظرفیت‌های بانوان به‌زودی راه‌اندازی می‌شود.