متأسفانه برخی بدون در نظرگرفتن این موضوع در حال اتهام زدن به دستگاهها و تحمیل این موضوع هستند که شرکتهای مختلفی از جمله شرکت آب و فاضلاب متهم پدیده فرونشست زمین در قلب تاریخی تهرانند. به نظر میرسد برای مشخص شدن دلیل فرونشست زمین در منطقه۱۲، باید نمونهبرداری دقیقی از خاک انجام و سپس با پشتوانه علمی سهم هر دستگاه را در وقوع این پدیده در منطقه مشخص کرد.
با این حال و بر اساس بررسیهایی که این شرکت انجام داده است، به جرئت میتوانم بگویم شبکه آب و فاضلاب منطقه ۴ نقشی دروقوع فرونشستها در منطقه ۱۲ نداشته است چراکه شاهدیم در برخی فرونشستها، کوچکترین نشست آب در محل رخ نداده و یا تأسیسات انتقال آب در محل فرونشستی نداشتهاند که آبی از داخل لوله نشت کرده باشد تا فرونشست ایجاد شود. برای اثبات این ادعا میتوان به فرونشست زمین در هفتههای اخیر در خیابانهای شوش و ضلع جنوبغربی چهارراه مولوی اشاره کرد که در خیابان شوش تأسیسات آب و فاضلاب با استفاده از لولههای مقاوم در برابر زلزله اصلاح و کوچکترین آسیبی به آنها وارد نشده بود. در چهارراه مولوی فرونشست زمین در حالی اتفاق افتاد که خطوط آبفا در این قسمت اصلاح نشده بود اما باز هم یک قطره آب در محله فرونشست دیده نشد.
این موضوع ثابت میکند که نشت آب از شبکه آب و فاضلاب منطقه دلیل فرونشست نبوده است و باید دلایل دیگری را برای فرونشست زمین در این منطقه جستوجو کرد. از سوی دیگر، عدهای بر این باورند که درصد بالایی از آب در خطوط لوله آبفای منطقه هدر میرود. باید گفت که درصد «آب بدون درآمد» در شبکه، حداکثر ۲۰درصد است. این مقدار آب، آبی است که درآمدی ندارد. به این معنا که بخشی از آب معادل یکدرصد در قالب شیرهای آتشنشانی، تانکرهای آب، تأمین آب مراسم و برنامههای خاص مصرف میشود.
بخشی دیگر از آب بدون درآمد به دلیل استفاده غیرمجاز و ایجاد انشعابهای دولتی و غیردولتی بر سر راه خطوط آب از شبکه خارج میشود که معادل ۱۲درصد کل آب بدون درآمد آبفای منطقه است. تنها ۸درصد از آب در شبکه هدر میرود که این اجتنابناپذیر است اما برای کم کردن این مقدار طرح اصلاح شبکه در حال اجراست. اطمینان میدهم شرکت آبفای منطقه ۴ اصلاح سالانه ۱۸ کیلومتر از مجموع ۵۲۶ کیلومتر شبکه انتقال آب منطقه را در دستور کار خود قرار داده است تا این هدررفت به حداقل برسد. باور دارم، وجود چالهها و چاههای عمیق از دلایلی است که سبب فرونشست در زمین شده است. چالههایی که به دلیل تنشهای خاکی دهان باز کرده و هر روز در حال افزایش است.