امروز برای دانشآموزان دبستان «گلهای انقلاب» شهرک نفت به یادماندنی است و حالا حالاها خاطرهاش را برای دوست و آشنا تعریف میکنند. «شهرام شفیعی» نویسنده، طنزپرداز و مدرس ادبیات داستانی مهمان دانشآموزان شده و برایشان یکی از قصههای کتاب خود را میخواند. شفیعی در دیدار با دانشآموزان با توجه به سن و علاقهمندی آنان از راه و رسم نویسندگی، کتابخوانی و مهارتهای زندگی میگوید. او که به کتابهای زنجیرهوار بین مخاطب کودک و نوجوان شهره است از سوی مادران نیز «سفیر لبخند بچهها» لقب گرفته.
از مجموعه آثار شفیعی که بیش از ۱۵۰جلد است میتوان از جزیره بی تربیتها (۵جلد)، بوی جورابت را قرض نده (۵جلد)، بگو ما هم بخندیم (۵جلد)، ماجراهای آقای خرمالو (۵جلد)، قصههای غرب وحشی (۵جلد) و قصههای من و بابام (۱۰جلد) نام برد. در حاشیه مراسم دیدار نویسنده با بچهها که به همت کتابخانه دارآباد برگزار شد با شفیعی گفتوگو کردیم.
- چند روش مختصر و مفید قصهگویی از زبان آقای نویسنده
والدین عزیز! اول اینکه قصه را حتماً از روی کتاب بخوانید. کتاب را از قبل خودتان بخوانید و اگر جذابیتی نداشت برای بچهها نخوانید و کنار بگذارید. نگران ضرر مالی هم نباشید. چون ضرر فکری و تربیتی نکردهاید که مهمتر است و با این کار بچهها را از کتاب دلزده نکردهاید. یادتان باشد که کتاب قصه باید برای بچهها سرگرمکننده باشد و طنز و تعلیق هم داشته باشد.
- دیدار شما با بچهها بهعنوان نویسندهای که دغدغه کودک و نوجوانان را دارد میتواند راهی برای علاقهمند شدن بچهها به کتابخوانی یا کشف استعداد نویسندگی آنان باشد؟
تجربه این ملاقاتها در مدارس و مراکز فرهنگی تهران و شهرستانها که اینطور نشان میدهد. حتماً یکی از بخشهای جلسات دیدار و گفتوگو با بچهها قصهخوانی است. محتوای برنامه به فراخور سن، علاقهمندی و استعداد بچهها متفاوت است. بعد از قصهخوانی برنامه پرسش و پاسخ هم داریم. طی این جلسات استعداد بچهها بروز میکند. ملاقات نویسندگان با دانشآموزان در کشورهای پیشرفته با عنوان بازدید مدرسه (school visit) در رشته کتابداری تدریس میشود در ایران هم با کندی ولی انجام میشود.
- هر عادت خوب و آموزش را باید از کودکی آغاز کرد. برای علاقهمند شدن بچهها به کتابخوانی هم سرمایهگذاریهای زیادی میشود که چندان موفق نیست و نمیتواند سرانه مطالعه را ارتقا بخشد. از نظر شما حلقه مفقوده چیست؟
مهمترین نکته این است که کتابها باید جذاب باشد. پول و سرمایه را برای کتابهای بدون جذابیت هزینه میکنیم که متأسفانه بچهها را فراری میدهد. در خلال جذابیت میتوان آموزههای مختلف را به بچهها یاد داد. همچنین کتاب کودک و نوجوان باید طنز، ماجرا و اعجاب نیز داشته باشد تا به ذائقه بچهها خوش بیاید. زیاد برای بچهها قصهگویی نکنیم و بیشتر برایشان کتاب بخوانیم تا غذای روح خود را از طریق کتاب پیدا کنند.
- در برنامههای شما مادران هم شرکت میکنند؛ مادرانی که لقب سفیر لبخند بچهها را به شما دادهاند.
بله. در برنامهای که در شهرری داشتیم روی بنر نوشته بودند: شهرام شفیعی، سفیر لبخند بچهها. این اسم را مادران انتخاب کردند و اینطور استدلال میکردند که مسیری که من برای کتابخوانی بچهها انتخاب کردهام باید تداوم پیدا کند.
- چرا معمولاً کتابهایتان را زنجیرهوار در چندین جلد مینویسید؟
حسن این روش حفظ ارتباط بین نسلی و از منظر روانشناسی و تربیتی مفید است. اعضای خانواده با شخصیتها آشنا هستند و حرف مشترک زیادی دارند. از آنجا که دقیقاً ۳دهه پیش نخستین کتابم منتشر شد، مخاطبانی دارم که هم خودشان و هم کودکشان خواننده کتابها هستند.