ساختوسازها در طول یک دهه گذشته، همواره بخشی از پیادهروها را اشغال میکرده که موجب نارضایتی شهروندان میشد. سال گذشته که پیروز حناچی جمعآوری کارگاههای عمرانی در سطح شهر را آغاز کرد و پس از آن صدها کارگاه عمرانی ازجمله کارگاه عمرانی هفتتیر جمعآوری شد، حالا او به همه معاونانش توصیه کردهاست تا پیادهروهای شهر را آزاد کنند.
پیروز حناچی در دهمین جلسه شورای معاونان بر ضرورت جلوگیری از تصرف پیادهروها توسط کارگاههای عمرانی تأکید کرد و گفت: بهنظر میرسد هر سازندهای که میخواهد ساختوساز کند، بهخود حق میدهد پیادهرو را تصرف کند؛ بهطوری که دیده میشود در برخی موارد افراد پیاده مجبور میشوند از خیابان برای رفتوآمد استفاده کنند که این کار میتواند خطرآفرین باشد. پیروز حناچی تأکید کرد: بهطور کلی، کارگاههای عمرانی حق ندارند پیادهروها را تصرف کنند و شهرداران مناطق باید مانع این اتفاق شوند.
سولماز حسینیون، متخصص شهرسازی و طراحی شهری از استرالیا معتقد است که «دستور شهردار تهران گام بسیار خوبی است و ایکاش بسیار پیشتر این اتفاق رخ میداد.» او معتقد است: «الان سدمعبر محدود بهدستفروشی نیست. پیادهروهایی که در برخی نقاط شهر، کارگاه ساختمانی برخی شهروندان شدهاند، نمونه بارز سدمعبر است که وظیفه شهرداری برخورد با متجاوزان به حقوق شهروندان است.
این استاد دانشگاه میگوید: حتی پارک خودروها در داخل پیادهروها نیز باعث ایجاد اختلال میشود. حتی ورودی پارکینگها که شیبراهها را داخل پیادهروها ایجاد کردهاند، تجاوز به حریم شهر و حقوق دیگر شهروندان است. به گفته حسینیون، «تداوم حرکت پیاده در شهر امر بسیار مهمی است. در گام اول عابر پیاده باید بتواند در طول تمام شهر از مسیرهای امن حرکت کند. اما در شهرهای ما این تجربه اتفاق نمیافتد و بهصورت جدی حرکت عابر پیاده همراه با اختلال است و در بسیاری از مواقع عابران پیاده مجبور هستند از داخل خیابان حرکت کنند که این امر موجب بروز حوادث ناگوار میشود.»
رقیه ودایع خیری، طراح و برنامهریز شهری نیز در گفتوگو با همشهری میگوید: شهرهای بزرگ جهان عموما شهرهای انسانمدار هستند. این مسئله در بسیاری از کلانشهرهای ما رعایت نشدهاست. شاید یکی از مهمترین دلایلش بیتوجهی به فضای دسترسی و کاربریهاست. در الگوی شهرسازی کهن، بیشترین فضا به پیادهروها اختصاص مییافت، اما در شهرهای مدرن، بیشتر پیادهروها از بین رفته و به فضاهای تجاری و مسکونی تبدیل شدهاست. بهعنوان مثال، در محدوده الهیه تهران که منطقهای با بیشترین باغات بود، هماکنون هیچ پیادهرویی دیده نمیشود. چطور میشود که جایی مثل الهیه تهران پیادهرو نداشته باشد؟
این استاد دانشگاه در ادامه میگوید: تجاوز به پیادهروها نهتنها در قالب کارگاههای ساختمانی بلکه بهصورت مرسوم توسط برخی مشاغل مانند سوپرمارکتها نیز تداوم یافتهاست. علاوه بر پیادهروها که بسیاری از شهروندان حق مسلم خود میدانند، فضای خیابان جلوی ملکشان را نیز تصرف میکنند. همه این اتفاقات تجاوز به حقوق شهروندی است. البته نباید فراموش کرد که خود شهرداری و مدیریت شهری در این زمینه به حقوق مردم توجه نکردهاست و این رفتار مردم در واقع بازخورد رفتار مدیریت شهری است.
ودایع خیری در پایان میافزاید: ما حقوق شهروندان را نادیده گرفتهایم و بهسادگی به حقوقشان تجاوز کردهایم. حال که دستور شهردار تهران برای تغییر این دیدگاه ارائه شدهاست، در واقع به قوانین شهری بازمیگردد که باید خوشحال باشیم. شاید بیش از هر چیز چنین قانونی و اجرای آن به نفع اقشاری چون کودکان، سالمندان و معلولان باشد، چراکه آنها بیشترین مشکلات را در تردد از پیادهروها تجربه میکنند.
- احترام به حقوق شهروندان
محمدمهدی معینی، عضو کمیته پیادهمداری شورای شهر تورنتو: پیادهرو فضایی عمومی است که حق بر شهر برای مردم ایجاد میکند و شهرداری باید مدافع این حقوق تمامی شهروندان باشد. شهرداری باید از این حق شهروندی پاسداری کند. اما براساس تجربه یک دهه گذشته، نسبت به این مسئله غفلت شدهاست. بنابراین هر شهروندی تصور میکند که میتواند فضای عمومی جلو خانه و مغازهاش را به اشغال درآورد.
کسانی که در پیادهروها سدمعبر میکنند و افرادی که مصالح ساختمانی بنای در حال ساخت خود را در پیادهروها خالی میکنند و مسیرهای پیادهروهای شهر را به اشغال خود درمیآورند، در واقع حق عبور و مرور را از دیگر شهروندان سلب میکنند. ممکن است برخی شهروندان به آنان معترض شوند، اما مدیریت شهری تاکنون نتوانسته است برای احقاق این حق شهروندان با جدیت عمل کند.
واقعیت این است که مدیریت شهری تا به امروز بهدلیل عدمنظارت از این مسئله غفلت کردهاست. شهرداری بهدلیل فعالیت عمرانی در طول دهههای گذشته همواره این حق شهروندان را نادیده گرفته بود و حق مردم را سلب میکرد. بنابراین طبیعی است که شهروندان دیگر نیز هنگام ساختوساز وارد حریم پیادهروها شوند یا خودروهایشان را در پیادهروها پارک کنند. در کنار مدیریت شهری میبایست نیروی انتظامی و قوه قضاییه و دیگر نهادها به احقاق حقوق شهروندان اهتمام بیشتری داشته باشند، تا حق شهروندان در محیطی که زندگی میکنند، رعایت شود. اگر شهردار چنین دستوری دادهاست، یکی از حقوق مسلم جامعه در اینماه مبارک به آنها برمیگردد و امیدوارم شورای شهر با نظارت عالیه از آن پاسداری کند.
- سخنان شهردار تهران
وضعیت ایستگاههای اتوبوس در ساعات پیک اصلا مناسب نیست و باید برای آن تدبیری بیندیشیم.
با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم، ایده خرید اتوبوسهای دستدوم باکیفیت اروپایی که قیمت آنها نسبت به اتوبوسهای نو بسیار مقرونبهصرفهتر است، میتواند مناسب باشد. برای انجام این کار میتوانیم از دولت بخواهیم یک مصوبه استثنا درنظر بگیرد.
در برخی نقاط شهر وضعیت سدمعبر نامطلوب است، درحالیکه با اقداماتی که در نوروز انجام شد، این مشکل کمرنگ شده بود. هماکنون اما دوباره به عقب برگشتهایم. بهعنوان مثال، اطراف متروی تئاترشهر و چهارراه ولیعصر از این حیث شرایط بدی پیدا کرده که باید ساماندهی شوند.
موزه پرواز
من معتقدم علاوه بر قلعهمرغی، در دوشانتپه هم باید موزه پرواز داشته باشیم، اما این موزه باید بهگونهای طراحی و اجرا شود که خطوط پرواز این دو نقطه حفظ شوند چراکه درصورت بروز بحران احتمالی در تهران، مهرآباد بهتنهایی نمیتواند خدماترسانی کند.
برای اجرای طرح موزهپرواز باید آشیانههایی که در دوره پهلوی اول ساخته شدهاند، مرمت و بازسازی شوند. محل فعلی پارک بانوان هم پیشتر آموزشکده خلبانی بود و خلبانان علاقه دارند آنجا موزه خلبانی ساخته شود که میتوانیم این طرح را هم پس از بررسیهای لازم و طرح در شورای شهر، اجرا کنیم.
- دیدار با رئیس قوه قضاییه
بهتازگی جلسه خوبی با رئیس قوه قضاییه داشتیم. این جلسه با هدف تبریک به مناسبت انتصاب آقای رئیسی و بیان برخی مشکلات و مسائل برگزار شد و ایشان هم قول همکاری دادند.
- تحقیق و تفحص از بانک شهر
درصورتی که تحقیق و تفحص تصویب شود، مجموعه شهرداری باید همکاریهای لازم را داشته باشد و در عین حال مراقب باشد که برند بانک شهر در این تحقیق و تفحص آسیب نبیند.
حناچی افزود: هزینه این کار در چارچوب بیمه شهرداری تهران که این کارکنان را پوشش میدهد، پرداخت میشود.
بازبینی قوانین نظام مدیریت شهری باید حتما با هماهنگی دولت انجام شود زیرا هم بار مالی و هم تبعاتی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد و اگر به شکل لایحه از سوی دولت مطرح شود، مؤثرتر خواهد بود.